Bilim insanları Ay'ın karanlık yüzünde açıklanamayan 'jel benzeri bir madde' buldu

Çin'in uzay ajansına göre madde hala açıklanmayı bekliyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
Çin'in uzay ajansına göre madde hala açıklanmayı bekliyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
TT

Bilim insanları Ay'ın karanlık yüzünde açıklanamayan 'jel benzeri bir madde' buldu

Çin'in uzay ajansına göre madde hala açıklanmayı bekliyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)
Çin'in uzay ajansına göre madde hala açıklanmayı bekliyor (Çin Ulusal Uzay İdaresi)

Bilim insanları Ay'ın karanlık yüzünde açıklanamayan, parlak bir jel buldu.
Esrarengiz madde Çin'in Ay aracı tarafından tespit edilirken, bu olağandışı şeyin ne olabileceği belirsizliğini koruyor.
Independent Türkçe'nin haberine göre, Çin'in keşif aracı Yutu-2, Ay yüzeyinde ilerlerken garip, parlayan bir nesne tespit etti. Yutu-2 maddeyi derinlemesine inceledi ama maddenin nereden geldiği henüz anlaşılamadı.
Çin'in uzay ajansı, söz konusu maddenin Ay aracının bir çarpışma kraterini incelediği esnada keşfedildiğini söyledi. Ajans, nesneyi "kraterin merkezinde bulunan, gizemli bir parıltıya sahip bir jel" diye betimledi. Araştırmacılar maddenin, çevresindeki topraktan farklı bir şekle ve renge sahip olduğunu belirtti.
Bazı araştırmacılar parlak jelin, krateri yaratan ilk çarpışma gerçekleştiğinde oluşmuş bir cam olabileceğini öne sürdü. Buna göre, ilk çarpışmada oluşan sıcaklık, uzay aracı tarafından görüntülenen camı oluşturmuş olabilir.
Ancak maddenin hala açıklanmayı beklediğini söyleyen uzay ajansı, maddenin nereden geldiğini bulmak için çalışmalarına devam edecek.
Keşif temmuzun sonunda, Yutu-2'yi kontrol eden mühendislerin aracın gücünü olağan uyku zamanı için kesmeye yeltendiği esnada gerçekleşti. Güneş doğrudan tepeden geldiğinde aracın parçalarına zarar verebileceği için araç gün boyunca kapalı kalmak zorunda.
Güç kesme işlemi gerçekleştirilirken, ekip üyelerinden biri Yutu-2 tarafından gönderilen panoramik fotoğraflardan birinde garip bir şey gördü. Bunun üzerine keşif aracının kestirmesini erteleyip maddeyi incelemek için kratere doğru sürdüler.
Ekip bu esnada, tespit ettikleri şeyin etrafındaki topraktan ayırt edilebilen parlak bir madde olduğunu gördü. Nesne üzerinde yapılan taramalara rağmen, araştırmacılar maddenin ne olduğunu bulamadı.



Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news