Rus kuvvetleri Suriye'nin kuzeyine doğru ilerliyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin (Reuters)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin (Reuters)
TT

Rus kuvvetleri Suriye'nin kuzeyine doğru ilerliyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin (Reuters)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin (Reuters)

Barış Pınarı Harekatı'nın başlamasından bu yana Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında gerçekleştirilen ilk telefon görüşmesine ilişkin yapılan açıklamada Erdoğan'ın Suriye ile ilgili dosyaları ele almak üzere ay sonundan önce Moskova’ya ziyarette bulunacağı belirtildi. Kremlin’den yapılan açıklamada, iki liderin görüşmede Suriye’nin toprak bütünlüğüne vurgu yaptığı kaydedildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi Alexander Lavrentiev’in geçen salı günü yaptığı sert açıklamada Moskova’nın Suriye’deki askeri operasyonu kesinlikle onaylamadığını vurgulanmıştı. Ancak Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Türkiye’nin güvenliğini koruma hakkı olduğunu vurgulayarak harekâtın ülkedeki siyasi yerleşime engel olmaması ve zarar vermemesini umduğunu dile getirdi. Peskov’un açıklamaları, daha önce Ankara’nın çatışma alanını genişletmemeyi taahhüt etmesi halinde Moskova’nın Türk askeri operasyonuna karşı çıkmayacağını aktaran Rus kaynakların iddialarını doğrular nitelikte. Bunun geniş çaplı bir savaşa dönüşmesinin Moskova destekli siyasi sürece zarar verebileceği belirtiliyor. Moskova ayrıca bir çöküş yaşanmaması için sürecin hızlandırılmasını destekliyor.
Aşağıdaki infografikte Kürtlerin kontrolü altında yer alan bölgelerin Suriye rejimi ve aralarında Rusya’nın da bulunduğu müttefikleri ile komşu olduğu görülüyor;

Ankara, Kürt grupların Suriye’nin kuzeydoğusundaki gücünü sınırlamayı hedeflerken Moskova siyasi sürecin Türkiye’nin harekatı nedeniyle aksamamasını istiyor. Daha da önemlisinin iki ülkenin orduları arasında güvenlikle ilgili anlaşmalar bulunduğu göz önüne alınarak Suriye toprakları üzerinde çatışmak zorunda kalmamaları için çalışılıyor.


İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times