Dünya liderleri: 2030 Vizyonu gerçekleştirmek için Suudi Arabistan ile birlikte çalışacağız

Hindistan Başbakanı Geleceğe Yatırım Girişimi’nde konuştu (SPA)
Hindistan Başbakanı Geleceğe Yatırım Girişimi’nde konuştu (SPA)
TT

Dünya liderleri: 2030 Vizyonu gerçekleştirmek için Suudi Arabistan ile birlikte çalışacağız

Hindistan Başbakanı Geleceğe Yatırım Girişimi’nde konuştu (SPA)
Hindistan Başbakanı Geleceğe Yatırım Girişimi’nde konuştu (SPA)

Dün Riyad’da başlayan Geleceğe Yatırım Girişimi’ne (FII) katılan liderler ve üst düzey yetkililer, Suudi Arabistan’ın iddialı projesi 2030 Vizyonu’n gerçekleşmesi için Suudi Arabistan ile birlikte çalışacaklarını vurguladılar. Liderler ayrıca bölgenin Ortadoğu'nun geleceği için çok büyük bir potansiyele sahip olduğunun da altını çizdiler.
FII etkinliklerine katılan Ürdün Kralı 2. Abdullah, “Gelecek buradan bu bölgede başlıyor. Ayrıca burası nüfusunun yüzde 70'ini oluşturan yetenekli ve yaratıcı gençlerini dört gözle bekliyor” ifadelerini kullandı. Kral Abdullah, FII’nin dünyanın her yerinden yatırımcı, girişimci, yenilikçi ve çeşitli sektörlerin liderleriyle tanışma ve küresel ekonominin geleceğini keşfetme fırsatı olduğunu belirtti.
Arap gençlerin sınır tanımayan bir yaratıcılığa ve bitmek tükenmek bilmeyen bir enerjiye sahip olduklarını söyleyen Kral Abdullah gençlerin umut verici potansiyelleri olduğunu, Arap dünyasının dört yanında bu gençlerin bulunduğunu söyledi. Kral Abdullah ayrıca Suudi Arabistan’da çalışmak ve verilen görevleri yerine getirmeye istekli genç bir nesil olduğunu ve bu gençlerin onlarla aynı dilden konuşan bir yönetim tarafından motive edildiğini belirtti.
Ürdün Kralı, “Arap gençleri; bizim en değerli varlığımız. Bununla birlikte onlar bölgenin ve dünyanın geleceğinin anahtarları” şeklinde konuştu. Ürdün'ün, bölge ve ötesindeki ekonominin yüzünü değiştirmeye devam eden gençlik odaklı projelere ev sahipliği yaptığına işaret eden Kral Abdullah Ürdünlülerin Arap dünyası nüfusunun yalnızca yüzde 3'ünü oluşturduğunu ancak, en iyi girişimcilerin yüzde 27'sinin de Ürdün’den çıktığını söyledi. Ürdün'de 160 bin mühendisin olduğunu belirten Kral Abdullah, aralarındaki uzmanların bilgi teknolojisine, Arapça ve İngilizce dillerinde bir takım ürünlerle internet sağlayıcılarındaki iletişime katkıda bulunduklarını ve bununla birlikte video oyunları ve mobil uygulamalar kodladıklarını söyledi. Ürdün Kralı ayrıca yapay zeka, veri analizi ve siber güvenlik alanlarında şirketlere ve fırsatlara öncülük ettiklerinin de altını çizdi.
Yatırımlar büyük gelecek vaat ediyor
Öte yandan Hindistan Başbakanı Narendra Modi dünkü konuşmasında, ülkesinin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman tarafından ortaya koyulan ve iddialı bir proje olan 2030 Vizyonu’n gerçekleşmesi için Suudi Arabistan ile birlikte çalışacağını söyledi.
2030 Vizyonu’n gerçekleşmesi için Suudi Arabistan’la ele ele vereceklerini söyleyen Modi, dünyanın dört bir yanından gelen yatırımcılara hitap ettiği konuşmada, Hindistan'a yatırımın büyük bir gelecek vaat ettiğini vurguladı. Modi, hükümetinin yönetim, şeffaflık ve yapay zekaya verdiği önemin yanı sıra teknolojiye, yeniliğe ve altyapı gelişmelerine odaklanan, nitelikli ve yetenekli insan kaynakları oluşturan yatırımları çekmek ve gerçekleşmelerini kolaylaştırmak için çeşitli hedefler koyduğunu ifade etti.
Hindistan'da girişimcilik için kapsamlı bir araştırma, inceleme ve geliştirme sistemi oluşturduklarını söyleyen Modi konuşmasına şöyle devam etti;
“Ticaret sistemi açısından dünyanın en gelişmiş üçüncü ülkesiyiz. Girişimci şirketlerin birçoğu, uluslararası alanda çeşitli sektörlere yatırımlar yapmaya başladılar. Dünyanın dört bir yanından yatırımcıların Hindistan'a gelmesi ve yenilikçiliğe dayalı yatırımlar yapmalarını rica ediyorum.”
Modi’ye göre, uluslararası yatırımlara ilişkin kararlar, yetenekli insan gücüne bağlı. Suudi Arabistan’daki Hint işgücüne dikkati çeken Modi, önümüzdeki beş yıl içinde 400 milyon işçiyi çeşitli becerilerde eğitme planının, şirketlerin yetenekli işgücü sayesinde Hindistan'a yatırım yapmalarını sağlamada önemli rol üstleneceğini belirtti.
Hükümeti tarafından yapılan reformların 20 milyar doları bulduğuna dikkati çeken Modi, 2022'ye kadar tüm Hint vatandaşlarının yaşam kalitelerini arttırmayı planladıklarını vurguladı.
“Pekin ile harika bir anlaşmaya imza attık”
Öte yandan Beyaz Saray danışmanı Jared Kushner, ABD ve Çin arasındaki ticari ilişkilerin gidişatı konusunda bir uzlaşıya varıldığını duyurdu. Kushner, bunun için ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer ve ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in çok şey yaptıklarını ve 16 ay süren ticaret savaşının ardından Pekin ile ‘harika bir anlaşmaya imza attıklarını’ söyledi.
Ancak Kushner, ABD Başkanı Donald Trump’ın 11 Ekim’de açıkladığı Çin’in ABD tarım ürünleri alımlarını, fikri mülkiyet haklarını ve para birimi uygulamalarının korunmasını kapsayan ve Çin’in finans piyasalarını ABD şirketlerine daha da açmasını garanti eden ticaret anlaşmasının ilk aşamasıyla ilgili herhangi bir detay vermedi.
FII ile ilgili olarak ise Kushner, “Ortadoğu’daki liderler, halkları için daha parlak bir gelecek istiyorlar” ifadelerini kullandı. Kushner ayrıca Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyon projesinin kendi halkını güçlendirmenin yanı sıra Filistin halkı için yaptığı planda üzerinde çalıştığı fırsatlar için örnek teşkil ettiğini söyledi.
Dün yapılan FII oturumunda konuşan Kushner şunları söyledi;
“Bölge, Ortadoğu’nun geleceği için muazzam potansiyeller ve fırsatlara sahip. ABD Başkanı’nın bölgeyi ziyaret etme kararı almasının nedeni, geleceği nasıl dönüştüreceğimiz ve bölgenin sorunlarını nasıl aşacağımız sorularının cevaplarını bulmaktı. Daha fazla iş imkanı ve yatırım alanı yaratmanın yollarını birlikte ararken bir yandan da yatırım yapmalı ve fırsatlar başlatmalısınız. Amaç, insanların geçmişten ziyade geleceğe odaklamalarını ve geleceği görmelerini sağlamaktır.”



Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
TT

Trump: Ukrayna ile Rusya arasında anlaşmaya varılması için "iyi bir şans" var

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)
Trump, Air Force One uçağında gazetecilere konuşuyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya ile Ukrayna arasında Florida'da yapılan son görüşmelerin ardından bir anlaşmaya varılmasının "yüksek ihtimal" olduğunu söyledi. Trump, elçisinin görüşmelere devam etmek üzere Rusya'ya gitmeye hazırlandığını belirtirken, Kiev'i sarsan yolsuzluk skandalının "faydalı olmadığını" ifade etti.

Trump, Air Force One uçağında gazetecilere yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin, müzakere ekibinin de başında bulunan Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı'nı görevden almasına neden olan yolsuzluk soruşturmasına atıfta bulunarak, "Ukrayna'nın bazı zorlu küçük sorunları var," dedi. Trump, "Ancak bir anlaşmaya varma şansımızın yüksek olduğunu düşünüyorum" ifadesini kullandı.

Miami'nin kuzeyindeki Hallandale Plajı'nda her iki tarafın da "üretken" olarak nitelendirdiği saatler süren görüşmelerin ardından, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu söylerken, Kiev heyetindeki bir kaynak görüşmeleri "kolay değil" olarak nitelendirdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Kiev'in askeri baskılarla karşı karşıya olduğu ve iç yolsuzluk skandalına bulaştığı bir dönemde gerçekleşen görüşmeler, Trump'ın temsilcisi Steve Witkoff'un salı günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinin beklendiği Moskova ziyaretinin önünü açtı.

Washington, üç yıldan uzun süre önce başlayan çatışmayı sona erdirmek için bir plan sundu ve Moskova ve Kiev'in onayıyla bunu sonuçlandırmaya çalışıyor. Rubio daha önce gazetecilere, Witkoff ve Trump'ın damadı Jared Kushner'in de katıldığı Florida'daki görüşmelerin "çok verimli" geçtiğini, ancak "hala yapılması gereken çok iş olduğunu" söylemişti. Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Rustem Umerov başkanlık ederken, Amerikan tarafını Rubio, Witkoff ve Kushner temsil ediyor.

Umerov ise müzakereleri överek, "verimli ve başarılı" olarak nitelendirdi. Facebook'ta Zelenskiy'e görüşmelerde kaydedilen "önemli ilerleme" hakkında bilgi verdiğini yazdı. Zelenskiy, görüşmelerin ardından X platformunda, "Görüşmelerin yapıcı bir dinamiğe sahip olması ve tüm konuların Ukrayna'nın egemenliği ve ulusal çıkarlarının güvence altına alınmasına odaklanılarak açıkça müzakere edilmesi önemlidir" diye yazdı.

Görüşmeler, Moskova'nın Ukrayna'nın başkenti Kiev ve çevresine yönelik gece saldırılarını iki gece üst üste yoğunlaştırmasının ve Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin kapsamlı bir yolsuzluk soruşturmasının ardından Özel Kalem Müdürü Andrey Yermak'ı görevden almasının ardından yaşanan iç siyasi karışıklıkların ortasında başladı.


Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
TT

Moody's, güçlü petrol dışı büyümenin desteğiyle Suudi Arabistan'ın Aa3 notunu teyit etti

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad (SPA)

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Suudi Arabistan’ın kredi notunu ‘Aa3’ olarak teyit etti ve görünümünü ‘durağan’ olarak belirledi. Kuruluş, Suudi ekonomisinin önümüzdeki yıl güçlü ekonomik büyüme göstermesine olumlu bakıyor; özellikle ekonomik çeşitlendirme çabaları sayesinde petrol dışı sektörlerdeki güçlü büyümeyi destekliyor.

Moody’s, Suudi Arabistan’a yönelik düzenli not gözden geçirmesinde, ülke ekonomisinin gücüne ve mali politikalarının istikrarına dikkat çekerek, Aa3 notunun büyük ekonomik hacim, yüksek gelir düzeyi ve güçlü kamu bütçesi ile desteklendiğini vurguladı. Kuruluş ayrıca, ülkenin ekonomik çeşitlendirme programlarında kaydettiği ilerlemeyi de öne çıkardı.

Moody’s’in Aa3 notunu teyit etmesi ve durağan görünümü, Suudi Arabistan’ın kredi değerliliğinin istikrarlı olduğunu gösteriyor. Bu durum, kuruluşun Kasım 2024’te ülke notunu A1’den Aa3’e yükseltmesinin ardından geldi; yükseltme, ekonomik reformlarda sağlanan ilerlemeye dayanıyordu. Diğer büyük uluslararası derecelendirme kuruluşları da Suudi Arabistan’ın güçlü kredi profilini onaylıyor. Standard & Poor’s ve Fitch, ülkeye A+ notu ve durağan görünüm verirken, bu yüksek dereceler ülkenin mali ve dış pozisyonunun gücünü ve artan ekonomik esnekliğini teyit ediyor.

Ekonomik ivme ve beklenen büyüme

Ekonomik momentum güçlü seyrini sürdürüyor; özellikle petrol dışı sektörler güçlü büyüme oranları yakalamaya devam ediyor. Moody’s, Suudi Arabistan’ın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) 2025’te yaklaşık yüzde 4 oranında büyümesini bekliyor; bu oran, 2024’teki yüzde 2’lik büyümenin üzerine çıkıyor. 2026 yılında ise büyümenin yüzde 4,5’e ulaşması öngörülüyor. Bu dönemde petrol sektörü, OPEC+ ittifakının üretimi artırmaya başlamasıyla birlikte yeniden büyüme eğilimine girecek.

frg
Riyad'da açık havada futbol maçı izleyen insanlar (Reuters)

Suudi Arabistan hükümeti, gelecek yıl için ekonomik büyüme tahminini önceki yüzde 3,5 seviyesinden yüzde 4,6’ya yükseltmişti. Bu artış, büyük ölçüde petrol dışı sektörlerin beklenen büyümesine dayanıyor. Moody’s de açıklamasında, petrol dışı faaliyetlerin büyük projelerin kesintisiz şekilde yürütülmesini desteklediğine dikkat çekti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) ise Suudi ekonomisinin 2025 ve 2026 büyüme tahminlerini yüzde 4’e yükseltti. IMF, bu büyümenin arkasında petrol dışı sektörlerdeki önemli genişleme ve OPEC+ çerçevesinde kademeli petrol üretim kesintilerinin bulunduğunu belirtti. Kuruluş, Suudi Arabistan ekonomisinin şoklara karşı güçlü bir dayanıklılık gösterdiğini vurguladı ve enflasyonun yaklaşık yüzde 2 seviyesinde istikrarlı kalacağını öngördü.

Kredi derecelendirme gücü

Suudi Arabistan’ın ekonomik gücü, büyük ekonomik hacmi, yüksek kişi başı gelir seviyesi ve düşük üretim maliyetleriyle birlikte bol hidrokarbon kaynaklarına dayandırılıyor. Moody’s’in açıklamasına göre, ülkenin güçlü kurumları ve iyi yönetim yapısı, 2016’dan bu yana uygulanan kapsamlı reform ajandasındaki önemli ilerlemeyi destekliyor. Mali gücü ise nispeten düşük kamu borç yükü, borçlanma maliyetlerini karşılayabilme kapasitesi ve güçlü devlet mali varlıklarına dayanıyor.

frg
Kral Abdullah Finans Bölgesi'ndeki (KAFD) Riyad tren istasyonu dışında yürüyen insanlar (Reuters)

Buna karşın, Suudi Arabistan’ın risklere maruz kalabilirliği, daha çok siyasi risklerden kaynaklanıyor; bu riskler, bölgesel jeopolitik dinamiklerin zorluklarını yansıtıyor.

Moody’s, petrol fiyatlarının yüksek harcamaları destekleme kapasitesinin azaldığını belirtmesine rağmen, hükümetin ekonomik dönüşüm sürecini desteklemek amacıyla ekonomik dalgalanmalara karşı mali politika uyguladığını vurguladı.

Durağan görünüm

Moody’s, durağan görünümün, ülkenin kredi notunu etkileyen risklerin dengede olduğunu gösterdiğini belirtti. Kuruluş, büyük ölçekli çeşitlendirme projelerinin daha fazla ilerlemesinin, özel sektörü çekebileceğini ve petrol dışı ekonominin mevcut tahminlerden daha hızlı şekilde gelişmesini teşvik edebileceğini kaydetti.

Suudi Arabistan Ekonomi ve Planlama Bakanı Faysal el-İbrahim geçen ay yaptığı açıklamada, ülkenin doğrudan ve dolaylı olarak petrol bağımlılığının yüzde 90’dan yüzde 68’e gerilediğini, bugün petrol dışı faaliyetlerin ise GSYİH’nin yüzde 56’sını oluşturduğunu duyurmuştu.


Suudi Arabistan, yapay zekâ modellerinde dünya çapında üçüncü sırada yer alıyor

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
TT

Suudi Arabistan, yapay zekâ modellerinde dünya çapında üçüncü sırada yer alıyor

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)
Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında dünya çapında en iyi on ülke arasında yer alarak uluslararası alanda adından söz ettirdi. (SPA)

Suudi Arabistan, yapay zekâ alanında yeni bir başarıya imza atarak, Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zekâ Enstitüsü’nün (HAI) 2025 Yapay Zekâ Endeksi’ne göre, büyük dil modellerinde ABD ve Çin’in ardından üçüncü; yapay zekâ alanındaki istihdam oranında da Hindistan ve Brezilya’nın ardından üçüncü sırada yer aldı.

Stanford Üniversitesi’nin küresel yapay zekâ göstergesinde Suudi Arabistan’ın çeşitli kategorilerde kaydettiği belirgin ilerleme, ülkeyi yapay zekâ alanında dünyanın ilk on ülkesi arasına taşıdı. Bu sonuçlar, Vizyon 2030 doğrultusunda veriye dayalı ekonomi ve yapay zekâ teknolojilerinde ülkeyi lider ülkeler arasına yükseltmeyi hedefleyen Suudi Arabistan Veri ve Yapay Zekâ Kurumu’nun (SDAIA) yürüttüğü çalışmaların etkisini ortaya koyuyor.

Yapay zekâ modellerinde ve yapay zekâ istihdamının büyüme oranında dünya üçüncülüğü, ülkenin yüksek yenilik kapasitesine ve ileri model geliştirme yeteneğine işaret ediyor. Bu modeller arasında, Arapça üretilen içeriklerde dünyanın en güçlü üretken yapay zekâ modellerinden biri olarak gösterilen ‘ALLAM’ modeli de bulunuyor. Ülke ayrıca, yapay zekâ teknolojileriyle ilişkili yeni istihdam fırsatlarını genişletmeye devam ediyor.

Aynı endekste Suudi Arabistan, yapay zekâ yeteneklerini çekmede dünya yedincisi olurken, gelişmiş teknoloji ekosistemi ve küresel uzmanlar için cazip düzenleyici ortamıyla da öne çıktı. Ülke, yapay zekâ konusunda kamuoyu farkındalığı ve bilimsel atıf sayıları kategorilerinde de dünya sekizincisi oldu.

Bu başarılar; yapay zekâ araştırmalarına yapılan yatırımların, bilgi toplumunun güçlendirilmesine yönelik projelerin ve geniş katılımlı eğitim programlarının etkisini yansıtıyor. Bu programlar arasında, yapay zekâ alanında bir milyon kişiyi yetkinleştirmeyi hedefleyen ‘SAMAI’ girişimi de yer alıyor ve toplumun farklı kesimlerinden yoğun ilgi görüyor.

Bu sıralamalar, Suudi Arabistan’ın veri ve yapay zekâ alanlarında uluslararası alanda örnek gösterilen bir model haline geldiğini ortaya koyuyor. Aynı zamanda ülkenin insan kaynağını geliştirme ve teknolojik farkındalığı artırma çabalarının, Vizyon 2030’un hedefleriyle uyumlu şekilde, kapsamlı bir dijital dönüşüme ve ulusal ekonominin güçlenmesine katkı sunduğunu gösteriyor.