عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

İsrail, FHKC liderini tutukladı

Halide Carar
Halide Carar
    Ramallah/Şarku’l Avsat
TT
TT

İsrail, FHKC liderini tutukladı

Halide Carar
Halide Carar

İsrail, yaklaşık 4 ay önce Dolev yerleşim biriminde 1 yerleşimcinin öldüğü saldırıyla ilgili olarak Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) liderlerine ve aktivistlerine uzanan bir tutuklama kampanyası başlattı.
Bu çerçevede İsrail, geçtiğimiz Şubat ayında serbest bırakılan FHKC’nin önde gelen bir lideri ve eski Filistin Yasama Meclisi üyesi Halide Carar’ı tutukladı. İsrail ayrıca, Ramallah, Nablus ve Beytüllahim’de de FHKC’ye mensup bazı yetkilileri gözaltına aldı. Tutuklama kampanyaları sırasında İsrail ordu güçleri, Dolev yerleşim birimine yönelik saldırıyla ilgili olarak, FHKC’ye mensup bazı üyelerin evlerini yıkmak amacıyla çevrede inceleme yaptı.
Filistin Esirler ve Serbest Bırakılanlar Heyeti, 31 Ekim’de 56 yaşındaki Carar’ın yeniden tutuklanmasını kınadı. Hamas Hareketi de tutuklama olayının ardından bir bildiri yayınlayarak, “Carar’ın tutuklanması, halkımızı işgale karşı direnmekten, topraklarını, haklarını ve kutsallarını savunmaktan caydırmayacak” açıklamasında bulundu. Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ise İsrail’e FHKC yetkilisi Halide Carar’ı serbest bırakma çağrısında bulundu. FKÖ Genel Sekreteri Saib Ureykat, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Filistin’in siyasi, toplumsal ve kadın aktivistlerinden biri olan Halide Carar’ın derhal serbest bırakılması çağrısı yapıyoruz. Uluslararası toplumu, Carar’ı derhal serbest bırakması için İsrail hükümetine baskı yapmaya çağırıyoruz” dedi. Açıklamada ayrıca, “Halide Carar’ın tutuklanması, işgal makamı (İsrail) tarafından uygulanan yeni bir kaçırma eylemidir” denildi.
FKÖ Yürütme Komitesi üyesi Hanan Aşravi, Filistin şehirlerindeki yıkım kampanyaları, siyasi lider ve eski milletvekili Halide Carar’a ve yazar Ali Ceradat’a kadar uzanan tutuklama faaliyetleri de dâhil olmak üzere tüm İsrail ihlallerini kınadı.
Aşravi, 31 Ekim’de yaptığı yazılı açıklamada, “Filistin halkının liderlerine ve Carar da dâhil siyasi aktivistlere yönelik devam eden tutuklama faaliyeti, siyasi tutuklama ve işgal devletinin Filistin’in iç durumunu sarsma amaçlı planı çerçevesinde gerçekleşiyor. Bu faaliyetler, tüm uluslararası yasaların da açık ve kasıtlı olarak ihlalidir” ifadelerine yer verdi.
Aşravi ayrıca, Cenevre Anlaşması’nın tarafları, Birleşmiş Milletler (BM), BM İnsan Hakları Konseyi ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi de dahil uluslararası topluma ve insan hakları kuruluşlarına hukuki ve siyasi sorumluluklarını yerine getirme, İsrail’e baskı uygulama, esirleri serbest bırakmaya zorlama, devam eden kasıtlı ihlalleriyle ilgili hesap vermeleri için acil olarak müdahale çağrısında bulundu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.