BM: İran protestolarında 208 kişi öldü, 7 bin kişi gözaltına alındı

Protestocular, İran’ın çeşitli şehirlerindeki gösterilerine devam ediyor (AP)
Protestocular, İran’ın çeşitli şehirlerindeki gösterilerine devam ediyor (AP)
TT

BM: İran protestolarında 208 kişi öldü, 7 bin kişi gözaltına alındı

Protestocular, İran’ın çeşitli şehirlerindeki gösterilerine devam ediyor (AP)
Protestocular, İran’ın çeşitli şehirlerindeki gösterilerine devam ediyor (AP)

Birleşmiş Milletler (BM), İran’da geçtiğimz ayın ortasında patlak veren halk protestolarında 7 bin kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Açıklamada Tahran hükümetine gelişigüzel bir şekilde gözaltına alınanları serbest bırakma çağrısında bulunuldu.
AFP’nin haberine göre Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından yapılan açıklamada, güvenlik güçlerinin protestoculara öldürmek amacıyla ateş ettiğini doğrulayan görüntüler olduğu belirtildi.
OHCHR, protestolar sırasında en az 208 kişinin öldüğünü belirtirken söz konusu sayının Uluslararası Af Örgütü tarafından sunulan verilerle de uyumlu olduğuna işaret edildi.



ABD’li firmalar, Çin’in yasağını delerek kritik mineralleri nasıl alıyor?

Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
TT

ABD’li firmalar, Çin’in yasağını delerek kritik mineralleri nasıl alıyor?

Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)
Çin'de yaklaşık 40 milyon tonluk nadir toprak elementi var (Reuters)

ABD'li firmalar, Çin'in ihracat yasağını delerek kritik mineralleri satın alıyor. 

Reuters'ın analizinde, Pekin yönetiminin 3 Aralık 2024'te ABD'ye galyum, germanyum ve antimon ihracatını yasaklamasının ardından, Amerikan firmalarının bu mineralleri üçüncü ülkeler üzerinden temin etmeye başladığı belirtiliyor.

Aralık 2024- Nisan 2025'te Tayland ve Meksika'dan ABD'ye 3 bin 834 ton antimon oksit ithalatı yapıldı. Bu miktar, önceki üç yılın toplamından daha fazla. Aynı dönemde Tayland ve Meksika, Çin'in antimon ihracatında ilk üçe girdi, oysa 2023'te sözkonusu ülkeler ilk 10'da bile değildi. 

Gemi taşımacılığında sahteciliğe karşı faaliyetler yürüten Publican platformunun CEO'su Ram Ben Tzion, minerallerin birden fazla aktarmayla ABD'ye gönderildiğini ve bunun sıkça karşılaşılan bir örüntü oluşturduğunu ifade ediyor. Çinli şirketlerin "yaptırımları delmekte inanılmaz yaratıcı" davrandığını da sözlerine ekliyor. 

ABD merkezli Gallant Metals şirketinin kurucusu ve CEO'su Levi Parker, Çin'den her ay yaklaşık 200 kilogram galyum aldıklarını belirtiyor:

Önce Çin'deki temsilciler, üreticilerden malı temin ediyor. Ardından bu ürünler başka bir Asya ülkesi üzerinden demir, çinko ya da sanat malzemesi gibi etiketlenerek gönderiliyor.

Parker, Çinli tedarikçilerin dikkat çekebileceği endişesiyle büyük hacimli işlemlerden uzak durduğunu söylüyor. 

ABD yasaları, Amerikalı şirketlerin Çin menşeli antimon, galyum veya germanyum satın almasını yasaklamıyor. Çinli firmalar da lisansları varsa bu mineralleri ABD dışındaki ülkelere gönderebiliyorlar.

Çinli antimon üreticisi Youngsun Chemicals'ın Tayland merkezli iştiraki Thai Unipet Industries, Aralık 2024-Mayıs 2025 döneminde ABD'ye 3 bin 366 ton antimon gönderdi. Bu, bir önceki yılın aynı dönemine göre 27 kat artışa denk geliyor. Antimon, batarya ve çipten alev geciktirici malzeme üretimine kadar birçok alanda kullanılıyor. 

Thai Unipet Industries'in müşterisiyse Teksas merkezli Youngsun & Essen firması. Bu şirket, Pekin'in getirdiği yasaktan önce doğrudan Çin'den antimon ithal ediyordu.

Çin Ticaret Bakanlığı'ndan mayısta yapılan açıklamada, bazı yabancı şirketlerin "yerel suçlularla işbirliği içinde" yasakları deldiği bildirilmiş, olaylarla ilgili soruşturma başlatıldığı açıklanmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, New York Times