Yemen'de esir takası: 135 tutuklu serbest bırakıldı

Dün Taiz’de, Husi milislerce tutulanlar arasında serbest bırakılan Yemenli siviller (Şarku’l Avsat)
Dün Taiz’de, Husi milislerce tutulanlar arasında serbest bırakılan Yemenli siviller (Şarku’l Avsat)
TT

Yemen'de esir takası: 135 tutuklu serbest bırakıldı

Dün Taiz’de, Husi milislerce tutulanlar arasında serbest bırakılan Yemenli siviller (Şarku’l Avsat)
Dün Taiz’de, Husi milislerce tutulanlar arasında serbest bırakılan Yemenli siviller (Şarku’l Avsat)

Yemen’de, hükümet güçleri ve Husiler arasında esir takası yapıldı. Yerel kabile ve aşiretlerin arabuluculuğu ile dün Taiz kentinde yapılan takasla, 135 mahkûm serbest bırakıldı.
Konu ile ilgili Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Baş Arabulucu Dr. Abdullah Şhaddaa, esir takasının yapılabilmesi için harcanan çabaların yerel kabilelerle gerçekleştiğine değinerek, Birleşmiş Milletler (BM) ve ya diğer örgütlerin esir takası konusunda herhangi bir rollerinin olmadığına dikkat çekti. Şhaddaa açıklamasında, Yemen hükümetinden 75, Husilerden ise 60 esirin serbest bırakıldığını belirtti.
Açıklamada, Husilerin, hükümet güçlerinden alıkoyduğu ve serbest bırakılan sivillerin yaşlarının 17 ila 50 arasında değiştiği, bazılarının ise 5 yılı aşkın bir süredir Husilerin elinde tutulduğu aktarıldı. Hâlihazırda 300 esir, Husilere ait gözaltı merkezlerinde tutulmaya devam ediyor. Hükümet güçlerinin ise elinde tutulan esir Husi sayısı 80. Yerel kaynaklar yakın bir zamanda yeniden esir takası yapılmasının beklendiğini ifade etti.
Baş Arabulucu, her ne kadar psikolojileri bozulmuş olsa da, serbest bırakılan esirlerin sağlık durumlarının oldukça iyi olduğunu söyleyerek, yalnızca Husiler tarafından esir alınan 3 kişinin yaralarının tedavi edilmemesi sebebiyle sağlık durumlarının kötü olduğunu vurguladı. Hükümet güçleri tarafından esir alınan ve serbest bırakılan 5 kişinin ise, önceki hastalıkları yüzünden sağlık durumlarının iyi olmadığı kaydedildi.
Öte yandan, Yemen İnsan Hakları İhlallerini İzleme Koalisyonu (YCMHRV) yetkililerinden Riyad el Dubai, dün Taiz kentinde gerçekleşen esir takası konusunun uluslararası olmadığına değinerek, bu durumun darbenin başladığı ilk günden bu yana BM’nin Yemen’deki görevini yerine getiremediğinin bir sonucu olarak görüldüğüne dikkati çekti.
Yetkili açıklamasında, “Kabile büyükleri, tüm şehir ve bölgelerde esir takası konusunda önemli bir rol oynadı. Tüm bunların gerçekleşmesinde BM’nin rolü olmadı. Husiler tarafından serbest bırakılan esirlerin çoğu asker değil, sivil. Husi milisler bu sivilleri, sokak, pazar ve güvenlik noktalarından kaçırdı. Onlar savaş cepheleriyle ilişkisi olmayan siviller. Bu kişilerin sivil olduğunun en iyi kanıtı ise, darbenin başlamasından bu yana sivillere yardım dağıtan ve Husiler tarafından Taiz kentinden kaçırılan aktivist Samed el Amiri. Ulusal ordu tarafından serbest bırakılan Husi mahkûmlar ise, savaş cephelerinde militanların yanında savaşan kimseler” ifadelerini kullandı.
Diğer yandan, arabuluculardan Abdulbasit el Bahr, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, esir takası anlaşmasının biraz adaletsiz olduğunu ifade ederek, takas edilenler arasında savaş suçlusu olan Husi mahkûmlarının da bulunduğunu vurguladı. Ancak insani baskılar ve kaçırılan masum sivillerin yaşadığı zor durumun göz önüne alındığının altını çizen arabulucu, Ulusal Ordu’nun sivillerden yana karar verdiğini, böylece esir takasını gerçekleştiğini söyledi.
Ulusal Ordu ve darbeci Husi milisler arasında gerçekleşen esir takasının Taiz halkı arasında büyük neşe yarattığını da söyleyen Bahr, atılan bu adımın memnuniyetle karşılandığını bildirdi.



Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
TT

Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)

İsrail hükümeti, yedek subay ve askerler için 3 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) değerinde büyük bir mali destek planını onayladı.

İsrail medyası bu planın doğru, hayati ve adil olduğunu, ancak iyi niyetle onaylanmadığını, daha ziyade Netanyahu'nun hizmete uymama olgusunu engelleme girişimi olduğunu kaydetti.

Ordu, uyum oranının yüzde 75 olduğunu bildirdi. Ancak gözlemciler bu rakamın hileli olduğunu, ordunun uyum sağlamayacağını bildiği kişileri kasıtlı olarak davet etmediğini ve gerçek uyum oranının yüzde 50'yi geçmediğini iddia etti.

Gözlemciler, Netanyahu'nun bu olgudan korktuğunu ve başlangıçta Genelkurmay Başkanı'na, askerlik hizmetini yerine getirmeyenleri cezalandırması yönünde baskı yaptığını ileri sürdü. Ancak Netanyahu, böyle bir eylemin, sokaklarda kendi politikasına karşı gösteri yapan on binlerce asker ve subayla karşı karşıya gelme tehlikesini doğuracağının farkındaydı.

asdfergt
İsrail askerleri geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nde öldürülen bir meslektaşlarının defni sırasında Kudüs'teki askeri mezarlıkta (EPA)

Böylece Netanyahu, birçoklarının ‘siyasi rüşvet’ olarak gördüğü ‘havuç’ yöntemine başvurdu.

Plan ilk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Adalet Bakanı Yariv Levin ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın başkanlık ettiği toplantıda onaylandı. Planın üç ay içinde Mevzuat Bakanlık Komitesi tarafından onaylanması bekleniyor.

Yıllık ödenek

Plan, 60 günden fazla (üniversite öğrencileri için 40 gün) görev yapan her kolordu komutanı için yılda bir kez 22 bin şekel (bir dolar yaklaşık 3,5 şekel), bölük komutanları için 10 bin şekel, tümen komutanları için 6 bin şekel, tatil günlerinde görev yapanlar için 5 bin şekel ve birden fazla çağrılanlar için bin şekel daha ödenek verilmesini içeriyor.

Yedek kuvvetlerde 10 günden fazla görev yapanlara yarım puan, 30 günden fazla görev yapanlara 0,75 puan, yılda 40 günden fazla görev yapanlara tam puan ve ilave her beş gün için çeyrek puan olmak üzere en fazla dört puana kadar gelir vergisi muafiyeti tanınıyor.

Yedek askerlere konut yardımı yapılıyor. Ayrıca, çalışanlarını askere gitmeleri için serbest bırakan ve döndükten sonra işe geri alan işverenlere vergi indirimi sağlanıyor.

xsadfrgt
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (Reuters)

Katz, bu miktarın şu anda yedek ordudaki asker ve subaylara verilen ödenekler için harcanan 20 milyar şekellik bütçeye eklendiğini söyledi.

Diğer yandan bir grup subay ‘rüşveti’ reddederek, savaşın sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması talebiyle bir medya kampanyası başlattı. Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre kampanya, ‘Kaçırılanların hayatları para karşılığında satılamaz’ sloganı altında yürütülecek.