Arap Birliği: Libya’ya dış müdahaleyi kabul etmiyoruz

​Arap Birliği Konseyi, 31 Aralık’ta Kahire’de oturum düzenledi (Şarku’l Avsat)
​Arap Birliği Konseyi, 31 Aralık’ta Kahire’de oturum düzenledi (Şarku’l Avsat)
TT

Arap Birliği: Libya’ya dış müdahaleyi kabul etmiyoruz

​Arap Birliği Konseyi, 31 Aralık’ta Kahire’de oturum düzenledi (Şarku’l Avsat)
​Arap Birliği Konseyi, 31 Aralık’ta Kahire’de oturum düzenledi (Şarku’l Avsat)

Arap Birliği Konseyi, 31 Aralık’ta Kahire’de, daimi temsilciler düzeyinde düzenlediği bir toplantı sırasında, ‘yabancı radikal savaşçıların Libya’ya transferini kolaylaştırmaya katkı sağlayan’ dış müdahalelerin ve Libya’ya silah tedarikini yasaklayan uluslararası kararların ihlalinin reddedildiğini açıkladı.
Konsey, Irak başkanlığındaki olağanüstü oturumun sonunda Libya’daki gelişmelere ilişkin yayınlanan bir kararda, ‘Libya siyasi anlaşmasının, ruhunun ve ilgili uluslararası kararların, yabancı askeri müdahaleye izin verilecek şekilde ihlal edilme tehlikesine’ dikkati çekti.
Arap Birliği Konseyi, Libya’nın birliğine, egemenliğine ve Libya’nın toprak bütünlüğüne olan bağlılığını yinelerken, her türlü dış müdahaleyi de reddettiklerini vurguladı.
Libya’daki tek çözüm süreci olarak 2015 yılında Fas’ta imzalanan Suheyrat Anlaşması’nın tam olarak uygulanması yoluyla siyasi süreci desteklediklerini söyleyen Arap Birliği, halkın, Libya krizinin çözümüne yardımcı olmayı amaçlayan uluslararası çabalara dahil edilmesinin önemli olduğuna dikkati çekti. Konsey ayrıca, Libya’daki krizi şiddetlendiren, komşu Libya ülkelerinin ve Akdeniz de dahil tüm bölgenin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden askeri tırmanışa karşı ciddi endişelerini dile getirdi.
Öte yandan Konsey, askeri çatışmaların durması gerektiğini vurgularken, siyasi çözümün, ‘Libya’da güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanması ve teröristlerin ortadan kaldırılması için tek çözüm’ olduğunu ifade etti. Konsey, Arap Birliği Genel Sekreteri’ne de ‘Libya krizini çözmeyi amaçlayan olumlu ve koordineli pozisyonlar sağlamak, uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden herhangi bir yabancı askeri müdahaleyi önlemek, BM’nin Gassan Selame önderliğinde siyasi, güvenlik ve ekonomik açıdan çabalarını desteklemek’ amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri de dahil, Libya kriziyle ilgili tüm uluslararası taraflarla en üst düzeyde temas kurma çağrısında bulundu.
Öte yandan Konsey, gelişmeleri ele alma hızı göz önüne alındığında Libya’daki olası bir dış askeri müdahalenin uluslararası barış ve güvenliğe yönelik gerçek bir tehdit oluşturması nedeniyle BM Genel Sekreteri’nden Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) konuyla ilgili bir rapor sunmasını istedi.
Konsey Başkanı olarak Irak, Libya’daki ilgili tüm taraflara, Libya halkının talepleri uyarınca Arap Birliği’nin bu alandaki çabalarının desteklenmesinin yanı sıra, Libyalı tarafların barış ve istikrarı inşa etme çabalarına ‘yapıcı bir ulusal diyalog ve Arap desteği’ sağlama çağrısında bulundu. Aynı şekilde Irak’ın Arap Birliği temsilcisi Dr. Ahmed Nayif Reşid ed-Duleymi, ülkesinin, herhangi bir Arap ülkesinin iç işlerine yönelik dış müdahaleyi reddettiğini, silah ve kınama dili yerine diyalog ve barış dilini desteklediğini vurguladı. Duleymi, bu olağanüstü toplantının, yalnızca iki hafta içerisindeki ikinci toplantı olduğunu, ‘her ülkenin ulusal düzeyinde veya bir bütün olarak bölge düzeyinde Arap ulusunun ve halklarının karşılaştığı zorlukların derinliğini’ ele aldığını belirtti.
Söz konusu toplantı, Türkiye’nin Trablus hükümetinin yanında savaşması için Libya’ya asker göndereceğini ilan etmesi sonrasında Mısır’ın Libya’daki durumla ilgili gelişmeleri tartışma isteği üzerine gelişti.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu el-Gayt ise Konsey tarafından 31 Aralık’ta yayınlanan ve askeri tırmanış dolayısıyla endişeleri de içeren, Libya’daki gelişmeler hususundaki karar dolayısıyla memnuniyetini dile getirdi.
Genel Sekreterliğe yakın bir kaynağın aktardığına göre Ebu el-Gayt, Arap topraklarındaki yabancı dış müdahalelerin, genel olarak  Arap ülkeleri tarafından kabul edilemez olduğuna dikkati çekti. Genel Sekreter, Konsey tarafından bu hususta yayınlanan kararın, ‘krizi kötüleştiren, karışıklıklara neden olan ve bu kargaşanın süresini uzatan müdahaleleri reddeden bir Arap yaklaşımını yansıttığına’ dikkati çekti.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.