PYD Eş Başkanı Enver Müslim: Suriye hükümetiyle ön şartsız görüşmeye hazırız

PYD’nin yeni eş başkanı Enver Müslim (Şarku’l Avsat)
PYD’nin yeni eş başkanı Enver Müslim (Şarku’l Avsat)
TT

PYD Eş Başkanı Enver Müslim: Suriye hükümetiyle ön şartsız görüşmeye hazırız

PYD’nin yeni eş başkanı Enver Müslim (Şarku’l Avsat)
PYD’nin yeni eş başkanı Enver Müslim (Şarku’l Avsat)

PYD Eş Başkanı Enver Müslim, Kürt halkının ve tüm etnik ve dini bileşenlerin haklarını anayasal olarak güvence altına alan âdem-i merkeziyetçi demokratik bir sistemin temellerinin atılması için Suriye hükümetiyle ön şartsız müzakerelere hazır olduklarını açıkladı.
25 Şubat’ta düzenlenen PYD 8’inci Olağan Kongresi’nde eş başkanlık görevlerine Enver Müslim ve Ayşe Hiso seçildi.

Ancak yeni PYD yönetimi halihazırda 4 sorunla karşı karşıya;
1- Suriye hükümetiyle müzakere masasına oturulması
2- Kürtler arasındaki anlaşmazlıkların çözümü
3- Birleştirici bir siyasi söylemin oluşturulması (ittifakların Suriyeli muhalif grupları da kapsayacak şekilde genişletilmesi)
4- Bölgesel ve uluslararası müdahalelerin olduğu bir ortamda izole edilen bölgelerin idaresi.
Şam yönetimi geçen ayın başında Rusya’nın arabuluculuğunda Kürtlerle siyasi diyaloğun başlatılması ve Fırat’ın doğusundaki bölgelerin geleceğinin ele alınması için Ortak Yüksek Komite’nin kurulmasına yeşil ışık yakmıştı.
Şarku’l Avsat’a konuşan Müslim, Suriye hükümetinin ‘askeri çözüm beklentisi içerisinde olduğunu ve böylece tüm coğrafyayı askeri seçenekle kontrol altına almayı istediğini’ belirterek, Şam yönetimiyle herhangi resmi bir toplantı gerçekleştirmediklerini söyledi.
Müslim, “Rejim askeri zihniyete bağlı kalıyor. Ülkeyi 2011 öncesi merkezi yönetime geri döndürmeyi istiyor. Bugün Suriye’de yaşanan tüm değişimleri görmezden geliyor. Öz yönetim tecrübesini ve olumlu yönlerini tanımak istemiyor” ifadelerini kullandı.
Müslim, Kürt gruplar arasındaki diyalog hakkında, “Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Kobani’nin geçtiğimiz yılın sonlarında Kürtlerin bir araya gelmesi için başlattığı girişim olumluydu ve ortak çalışma için uygun zemin hazırladı. Biz, bunu memnuniyetle karşıladık. Buna bağlı olduğumuzu ve ciddi bir şekilde geliştirilmesinin yanında olduğumuzu ilan ettik” diye konuştu.
Suriye Kürt Ulusal Konseyi'nin (ENKS) ile PYD arasında resmi görüşmeler henüz başlamadı. Suriyeli Kürtler arasındaki ihtilafların giderilmesi yönünde bölgesel ve uluslararası çağrıların olmasına rağmen ENKS, böyle bir adımın atılabilmesi için iki taraf arasında güven ortamının tesis edilmesini ve bu kapsamda Konsey üyesi kayıp 9 siyasetçinin akıbetinin ortaya çıkarılmasını talep ediyor.
Müslim, “ENKS yöneticilerini ve tüm Kürt partileri toplanmaya, bir tavır belirlemeye ve Kürt halkının çıkarlarını parti ve otorite çıkarlarının üstünde tutmaya çağırıyorum” dedi.
Müslim, önümüzdeki günlerde bir tarafta Kürtler arasında diğer tarafta Suriye ulusal grupları arasında anlaşma yapılması için toplantı düzenleyeceklerini belirterek, “Kürtler arasında birlik olması gerektiği yönündeki tüm çağrılara yanıt olarak, ortak bir Kürt zeminin oluşturulması ve toplantıların başarıya ulaşması için uygun iklim ve koşulları yaratmak için çalışıyoruz” dedi.
PYD, Suriyeli muhalif güçlerle siyasi ittifak alanını genişletmeye çalışıyor. Müslim, Şam’da faaliyet gösteren yasal muhalif partiler, Ulusal Koordinasyon Heyeti ve Moskova ile Kahire platformlarıyla çalışmaya açık olduklarını söyledi.
Müslim, Ankara’nın vesayeti altında faaliyet gösterdikleri için ENKS ile bir yakınlaşmanın olmasını uzak bir ihtimal olarak gördüğüne işaret ederek, “Afrin, Serekaniye (Rasulayn), Tel Abyad ve kuzeydeki şehirler halen ENKS’ye bağlı gruplar tarafından işgal altında” ifadelerini kullandı.
Müslim, “Suriye Geçici Hükümeti’ne bağlı askeri gruplar, Türk ordusunun koruması ve şemsiyesi altında orada bulunan halkımıza karşı etnik temizlik politikaları uyguluyor” dedi.
Kürtlerin bölgedeki tüm bileşenlerle, Arap, Süryani, Asuri, Türkmen ve Çerkezlerle ittifakının olduğunu ve öz yönetim şemsiyesi altında birlikte çalıştığını söyleyen Müslim, “Bu toprakların DEAŞ teröründen kurtarılması için hepsi mücadele verdi ve öz yönetim aracılığıyla gerçek bir demokratik örneklik teşkil ettiler” diye konuştu.
Müslim, PYD temsilcilerinin Suriye kriziyle ilgili tüm uluslararası diyaloglara katılmasını talep etti.
1976 doğumlu Enver Müslim, 2000 yılında Halep Üniversitesi’nde hukuk eğitimini tamamlayarak avukatlık mesleğine adım attı. 2002’de Özgürlük ve Adalet Örgütü’nün kurucu kadrosunda yer aldı. 2005’in sonlarına doğru PYD’ye üye oldu. 2011’de Suriye’de protestoların patlak verdiği dönemde gözaltına alındı. Müslim, doğum yeri olan Ayn el-Arab’da (Kobani) 2015’te savaşın bitmesinin ardından burada kurduğu yerel meclise 2 yıl boyunca başkanlık yaptı. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilanı sonrasında 2018’in başlarında Suriye'nin kuzeydoğusundaki Fırat Bölgesi başkanlığına getirildi.



Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
TT

Libya’nın yurtdışında dondurulmuş fonlarının çözülmesine yönelik olası gizli anlaşmalar

Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)
Basında yer alan haberlerde Abdulhamid ed-Dibeybe hükümeti ile ABD Başkan Donald Trump'ın yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan fonlarına ilişkin gizli müzakereler yürütüldüğü belirtiliyor (UBH Başbakanlık Basın Ofisi)

Zayed Hediyye

Libya'da Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) son aylarda karşı karşıya kaldığı siyasi ve ekonomik krizler devam ederken UBH ile ABD yönetimi arasında yapılan anlaşmalara ilişkin uluslararası basında art arda çıkan haberler UBH’nin sıkıntılarını daha da arttırdı. Bu anlaşmalar arasında Washington'da dondurulan Libya fonlarının, ABD'ye bu fonların bir kısmının verilmesi karşılığında çözülmesini amaçlayan bir anlaşma da yer alıyor.

Bu anlaşmanın onaylanması halinde bu hamle, Temsilciler Meclisi'nin (TM) yeni bir bütçe vermeyi reddetmesi ve Libya’nın doğu kampının ABD ve Türkiye gibi Libya sahnesindeki önde gelen ve etkili olan uluslararası tarafların teveccühünü kazanmayı başarması sonucu UBH’nin son dönemde rakiplerine karşı gerilediği ekonomik ve siyasi düzeylerdeki konumunu iyileştirmesine katkı sağlayacak.

Washington için cazip bir anlaşma

Anlaşmanın ayrıntıları, İngiltere merkezli Middle East Eye haber sitesi ve diğer uluslararası basın kaynakları tarafından hazırlanan ve UBH ile Trump yönetiminden yetkililer arasında Libya'nın yurtdışında dondurulan ve 30 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen fonlarına ilişkin gizli müzakerelerden bahseden bir haberde ortaya çıktı.

Söz konusu habere göre taraflar arasındaki görüşmeler geçtiğimiz nisan ayı sonlarında Katar'ın başkenti Doha'da gerçekleşti. ABD Başkanı Trump'ın Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos ile UBH Başbakanı Dibeybe’nin Ulusal Güvenlik Danışmanı ve kuzeni İbrahim ed-Dibeybe’nin bir araya geldiği görüşmede, Libya'nın, Washington'ın dondurulan fonların çözülmesinde rol oynaması karşılığında, dondurulan fonların bir kısmını belirli ABD kuruluşlarına verme planı ele alındı.

Şarku’l Avsat’ın Middle East Eye'den aktardığı kaynaklara göre plan Trump'ın ekibinin ciddi ilgisini çekmiş ve planın uygulanmasına yönelik mekanizmaların takibi için iç görüşmeler çoktan başladı. Ancak bu durum, bazı tarafların dondurulmuş Libya fonlarını bir sonraki aşamada siyasi olarak değerlendirme niyetleri hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Libyalı yetkililerden yalanlama

Öte yandan Libya Yatırım Otoritesi (LIA), fonların serbest bırakılmasına ilişkin olarak basında yer alan haberleri yalanladı. Bu iddiaların doğruluktan yoksun olduğunu ve güvenilir kaynaklara ya da yetkili makamlar tarafından yayınlanan resmi raporlara dayanmadığını vurgulayan LIA, tüm yatırım portföylerinin ve egemen fonlarının Denetim Bürosu ve İdari Kontrol Dairesi gibi yerel kuruluşların yanı sıra akredite sahibi uluslararası denetçiler de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar tarafından periyodik izlemeye tabi tutulduğunu ve hesaplarının uluslararası kabul görmüş yönetişim, açıklama ve şeffaflık standartlarına uygun olarak düzenli olarak gözden geçirildiğini kaydetti.

Libya’dan hamleler

ABD son zamanlarda Libyalı kurumların ve önde gelen resmi şahsiyetlerin Libya’nin ABD bankalarında dondurulmuş fonlarının serbest bırakılmasına yönelik hamleleri için aktif bir arena haline geldi. Libyalı resmi kaynakların tahminlerine göre bu fonlar Libya'nın yurtdışındaki toplam fonlarının yüzde 25'inden fazlasını oluşturuyor ve yaklaşık 200 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bu hamlelerden en öne çıkanı, birkaç gün önce İngiltere merkezli Africa Confidential dergisinin sayfalarında yayınlanan ve Libya Devlet Varlıklarının Geri Kazanımı ve Yönetimi Ofisi (LAROM) eski Başkanı Muhammed el-Menseli'nin ‘çalıntı’ olarak nitelendirilen ve 50 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen Libya’nın yurtdışındaki fonlarını kurtarmaya yönelik hamlelerinin ardından ABD makamları tarafından tutuklanmasının hangi koşullarda gerçekleştiğinden bahseden tartışmalı bir haberde ortaya çıktı.

Africa Confidential haberinde, Muhammed el-Menseli'nin geçtiğimiz yıl aralık ayında Washington'da Dışişleri, Adalet ve Hazine bakanlıkları yetkilileriyle bir araya geldiğini ve Muammer Kaddafi rejimi tarafından ABD’deki gizli hesaplara kaçırılan paraları Libya'nın geri alma niyetini kendilerine bildirdiğini aktardı. Habere göre Menseli bundan sadece birkaç hafta sonra 7 Ocak'ta izinsiz eylemlerde bulunduğu ve çifte vatandaşlığa sahip olduğu gerekçesiyle tutuklandı.

Libya’nın fonları onlarca yıldır dondurulmuş durumda

Libya'nın yurtdışında dondurulan fonları, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana ülkenin karşı karşıya kaldığı en çetrefilli konulardan biri. Zira o tarihten bu yana göreve gelen hiçbir hükümet bu dosyayı yerinden oynatmayı başaramadı. Libya’nın yurtdışındaki fonları, 17 Şubat 2011'deki halk ayaklanmasını bastırmakla suçlanmasının ardından Kaddafi rejimine yaptırım uygulanmasını öngören 1973 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı kapsamında dondurulmuştu.

Libya’nın dondurulmuş fonları, eski rejimin yurtdışında doğrudan veya dolaylı olarak sahip olduğu tüm finansal varlıkları, fonları ve ekonomik kaynakları kapsıyor. Resmi verilere göre yurt dışındaki bankalarda bulunan dondurulmuş fonlar, varlıklar ve tahviller de dahil olmak üzere 200 milyar dolar tutarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu fonların yüzde 37’si Avrupa’da, yüzde 33’ü Kuzey Amerika’da, yüzde 23’ü Afrika’da, yüzde 6’sı Ortadoğu’da ve yüzde 1’i Güney Amerika bulunuyor.

Devasa yatırımlar

Dondurulan fonlar arasında şimdiki adı Libya Yatırım Otoritesi olan Libya Yatırım Fonu'na ait yatırımlar da yer alıyor. Libya'nın egemen varlık fonu, ülkenin fazla petrol gelirlerini yönetmek ve yatırım yapmak için 2006 yılında kuruldu. Kaddafi döneminde 100 milyar dolardan fazla kaynak tahsis edilen fon, tarım, emlak, finans, petrol ve gaz gibi çeşitli alanlardaki yatırımları yönetiyor ve gelirlerinin milyarlarca dolar olduğu tahmin ediliyor.

Bazı ülkeler geçtiğimiz yıllar boyunca, Libya'nın dondurulmuş fonlarına, bu fonlardan faydalanmak amacıyla göz dikti. Bazıları yasadışı yollardan ve Libya'ya karşı tazminat davaları açarak bu fonları elde etmeye çalıştı, ancak tüm bu girişimler başarısız oldu.

LIA Direktörü Ali Mahmud Reuters'a yaptığı açıklamada, LIA’nın 70 milyar dolarlık fonlarının aktif yönetiminin on yılı aşkın bir süre sonra ilk kez BMGK tarafından bu yılın sonlarına kadar onaylanmasını beklediğini söyledi. Mahmud, LIA'nın mart ayında sunduğu yatırım planının kasım ya da aralık ayında BMGK tarafından onaylanacağından emin olduğunu da sözlerine ekledi.

LIA’nın dört bölümden oluşan planının ilk bölümünün oldukça basit olduğunu belirten Mahmud, bu bölümde fonların dondurulduğu yıllar boyunca biriken fonların tahvil ödemeleri olarak yeniden yatırılmasının planladığını ifade etti.

Birçok hedef

Bingazi Üniversitesi'nde ekonomi ve siyaset bilimi profesörü olan Ali Cuma, UBH’nin bu olası anlaşmayla sadece bir değil, birkaç hedefe ulaşmayı amaçladığını düşünüyor.

Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin Libya'nın yurtdışındaki fonlarının kontrolünü yeniden ele geçirme çabasının öncelikle ekonomik sıkıntısını çözmeyi ya da hafifletmeyi amaçladığını, zira hükümetin şu anda TM başta olmak üzere çeşitli taraflarca kendisine dayatılan iç siyasi ve mali baskı nedeniyle kamu harcamalarını karşılayamadığını söyledi.

Prof. Cuma, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

“Bu teklif aynı zamanda ABD ve pragmatik tutumlarıyla tanınan yeni başkanı Donald Trump ile ilişkileri geliştirmeyi ve Libya'nın doğu kampının son haftalarda nispeten başarılı olduğu Washington'a karşı üstünlük sağlama çabalarının önünü kesmeyi amaçlıyor.”

Ancak birçok tarafın bu sızıntıları mali kazançlar karşılığında ulusal egemenliğin bir kısmının teslim edilmesi olarak istismar etmeye çalışacağı için anlaşmanın Dibeybe ve UBH üzerindeki olumsuz etkisi konusunda uyaran Prof. Cuma, Dibeybe hükümetinin bu hamlesinin, dondurulmuş fonların geri alınması ile ulusal egemenliğin korunması arasında bir denge kurma becerisi açısından gerçek bir sınav niteliği taşıdığını, fakat mevcut aşamada bu iki zıt kutbu bir araya getirmenin oldukça zor olduğunu vurguladı.