Ürdün'de koronavirüs ücretli işçi krizini derinleştiriyor

​Ürdünlü işçilerin büyük bir kısmı 11’inci gününe girilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle gelirlerini kaybetti (EPA)
​Ürdünlü işçilerin büyük bir kısmı 11’inci gününe girilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle gelirlerini kaybetti (EPA)
TT

Ürdün'de koronavirüs ücretli işçi krizini derinleştiriyor

​Ürdünlü işçilerin büyük bir kısmı 11’inci gününe girilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle gelirlerini kaybetti (EPA)
​Ürdünlü işçilerin büyük bir kısmı 11’inci gününe girilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle gelirlerini kaybetti (EPA)

Ürdün'de 11’inci gününe girilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle iş sektörlerinde yaşanan aksamaların olumsuz etkileri görülmeye başladı. Ülkede ücretli çalışan işçilerin büyük bir kısmı günlük gelirlerinden oldular.
Gözlemcilerin aktardığına göre sosyal dayanışma kurumları, krizin üstesinden gelecek hükümet programlarının yokluğunu telafi etmeye çalışıyor.
Ürdün hükümeti önceki gün çıkardığı 4 No’lu Sivil Savunma Kararnamesiyle, bağış fonunun bir kısmını ‘işçilerin kayıt dışı istihdam sektörlerini desteklemek, günlük ücretlerine katkıda bulunmak ve koronavirüs salgını dolayısıyla Sağlık Bakanlığı'nı desteklemek için’ tahsis etti. Bu bağlamda sayıları yüzbinleri aşan yoksul aileler ve günlük çalışanlar için ‘ulus himmeti’ adı altında bir bağış hesabı açıldı.
Hükümet tarafından çıkarılan Sivil Savunma Kararnamesi, milletvekillerinin ve hukukçuların yeni tip koronavirüsü (Kovid-19) nedeniyle ortaya çıkan olumsuz koşullardan çok fazla zarar gören kesimlerin korunması adına yoğun taleplerde bulunmalarının ardından geldi.
Ürdün’deki hukuk ve sendika çevreleri, ülkedeki kayıt dışı işçileri etkileyen ekonomik sıkıntının devam etmesinin getireceği sorunlar konusunda uyarıda bulunarak, özel ve kamu kurumlarında çalışan işçilerde olduğu gibi söz konusu kayıt dışı işçilerin de korunması adına adımlar atılmasını talep ettiler.
Sosyal Güvenlik Kurumu daha önce, kamu veya özel sektörde çalışması fark etmeksizin bütün işçilerin bir ay boyunca gıda ihtiyacını temin edecek bir girişim başlatmıştı. Ancak girişim, işçi haklarını savunan parlamenterler ve akvitistler tarafından yaşanan sorunların köklü bir çözümü olarak görülmedi.
Parlamento Çalışma Komitesi Başkanı Halid Ebu Hasan, hükümetin virüs krizini takip edecek sonuçları henüz kontrol altına almadığı bir zamanda, ulusal ekonominin ‘gerçek felaket’ olarak nitelendirdiği bir durumla karşı karşıya gelebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Mevcut koşullar altında bu işçilerin büyük bir kısmı, ellerinde numaralarının yazılı olduğu kağıtları gıda ve sebze dükkanlarının, eczanelerin ve diğer çeşitli mağazaların kapılarına bırakıyor. Ayrıca bu kişilerin çoğu ailelerinin geçimini sağlamak için sokağa çıkma yasağın rağmen işyerlerine yürüyerek gidiyor.
Diğer yandan ülkede yaşanan kriz özel sektörün geniş bir kesimini de etkisi altına aldı. İşverenler, ağır mali kayıplar vermelerinin ardından işçileri çıkarmaya ve kalanların maaşlarının ise yarısını ödemeye başladıklarını açıkladılar.
Parlamento Çalışma Komitesi, yeni tip koronavirüsü (Kovid-19) salgını krizinin yol açtığı zararları ele alması için hükümete önerilerde bulunmak üzere bugün bir toplantı düzenleyeceğini duyurdu. Şarku’l Avsat’ın kaynaklardan edindiği bilgilere göre hükümet, özel sektörü desteklemek adına yeni savunma kararları çıkaracak. Bu kararlar, ücretlerin azami dörtte bir oranında düşürülmesi ve özel sektördeki işçilerin işten çıkarılmaması yönünde talimatlar içerek. Hükümet böylece krizin başlangıcından bu yana özel sektörün maruz kaldığı kayıpları azaltmaya azaltacak.
Milletvekili Ebu Hasan, özel sektördeki işçilere maaşlarının yarısı ödenerek takip edilecek söz konusu haksız politikaların, ailelerin ciddi bir gelir sıkıntısı yaşamalarına ve bunun ülkenin yoksulluk ve işsizlik rakamlarına yönelik yansımaları konusunda uyarıda bulundu. Resmi raporlara göre 2019 yılı sonunda ülkedeki işsizlik oranı yüzde 19'a ulaştı.
Ürdün’de salgından dolayı 2 Nisan itibariyle 278 vaka tespit edildi. 5 hasta ölürken 36 kişi taburcu edildi. 237 hasta ise halen tedavi altında.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.