Suriye savaşından geriye kalan dram: Uzuvlarını kaybeden 86 bin çocuktan bazıları protez beklerken çalışmak zorunda

Suriye'nin kuzeyinin bombalanması sonrası bir çocuk bacağını kaybetti (Şarku'l Avsat)
Suriye'nin kuzeyinin bombalanması sonrası bir çocuk bacağını kaybetti (Şarku'l Avsat)
TT

Suriye savaşından geriye kalan dram: Uzuvlarını kaybeden 86 bin çocuktan bazıları protez beklerken çalışmak zorunda

Suriye'nin kuzeyinin bombalanması sonrası bir çocuk bacağını kaybetti (Şarku'l Avsat)
Suriye'nin kuzeyinin bombalanması sonrası bir çocuk bacağını kaybetti (Şarku'l Avsat)

Suriye’deki savaşta 1 milyona yakın çocuğun yaralandığı ve içlerinden 86 bininin bazı uzuvlarını kaybettiği belirtiliyor. Savaşın engelli hale getirdiği çocuklar protez naklini beklerken bir yandan da çalışmak zorunda kalıyor.
2011’den bu yana devam eden savaş ülkeyi yerle bir ederek on binlerce kişinin ölmesine sebep olurken en büyük hasarın çocuklar üzerinde görüldüğü ifade ediliyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin elindeki verilere göre savaşın Mart 2011-Mart 2020 döneminde Suriye’de yaşamını yitirin çocuk sayısı 30 bine yaklaşırken, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Uluslararası Engelliler (HI) kuruluşu savaş sırasında 3 milyon kişinin yaralandığını ve bu rakama 86 bini ampute olmak üzere 1 milyon çocuğun dahil olduğunu bildiriyor.
Şark’ul Avsat’a konuşan 12 yaşındaki Halid Hüseyin, “Babamla markete giderken yaşanan bir saldırı sırasında yaralandım. Babamı öldürdüler, ben de ağır şekilde yaralandım ve ayağımı kaybettim” diyor.
Saldırı sırasında neler olduğunu anlatan Halid, “Toz ve duman dışında hiçbir şey göremiyordum. Sonra da kendimi hastane yatağında, bir ayağı kesilmiş halde buldum. Hareket ettirmek için çok uğraştım ancak yapamadım. Tek yapabildiğim ağlamaktı” diye konuşuyor.
Protez naklini bekleyen Halid, o gün gelinceye kadar gıda ihtiyacını karşılayabilmek için sokakta dondurma satıyor.
Suriye rejim güçleriyle Rus kuvvetlerinin hava saldırısında evinin füzeyle vurulması nedeniyle ağır yaralanan 9 yaşındaki Hulud Hamdan ise “Tüm arkadaşlarım oyun oynuyor, ben hariç. Kardeşlerimle arkadaşlarımla dışarıda oyun oynayabilmeyi isterdim ancak sakatlığım nedeniyle yapamıyorum. Yeni bir ayağımın olması hayalini kuruyorum. Böylece istediğimde hareket edebileceğim” diyor.
Protez uzmanı Dr. Muhammed Koli de savaşın engelli hale getirdiği çocuklarla ilgili yürüttükleri çalışmaları şöyle anlatıyor:
"Fabrikalarımızdan birinde protez için gerekli parçaları üretmek için çalışıyoruz ve yerel olarak üretilemediği için yurtdışından hazır getirilen parçaları satın alıyoruz. Yaralı çocukları muayene edip sakatlık durumlarına göre tedbirler alıyoruz… Bir protezin maliyeti yaklaşık 700 dolar. İthal edilen akıllı protezlerin fiyatlarıyla kıyaslandığında makul bir fiyat."



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times