Uzayda radyasyona maruz kalan astronotlara şaşırtıcı çözüm: Çernobil'de yetişen mantarlar

1986'da yaşanan Çernobil felaketinin yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep olduğu düşünülüyor (Wikimedia Commons)

Çernobil nükleer fekaketinin yaşandığı alanda bulunan bir tür mantar, astronotların derin uzay görevinde rasyasyondan korunmasını amaçlayan bir proje kapmsamında uzaya gönderildi.
Hakem onayı bekleyen makalelerin yayımlandığı biorXiv’de projeyi açıklayan bilim insanları, “Derin uzay araştırma görevlerinde insanlar için en büyük tehlike radyasyon” ifadelerini kullandı.
NASA yetkilileri ve SpaceX gibi özel şirketler, insanları Mars’a gönderme arzusunu açıkça ortaya koyuyor. Ancak bu gerçekleşmeden önce birçok teknik zorluğun üstesinden gelinmesi gerekiyor. En ciddi sorunlardan biri de astronotları radyasyondan korumak.
Bu nedenle astronotları korumanın uygun yollarını arayan bilim insanları, Dünya’daki en radyoktif bölgelerden biri olan Çernobil’deki yıkık reaktörlerin içinde yetişebildiği gözlenen bir mantar türüne odaklandı.
Cladosporium sphaerospermum isimli mantarın kullanıldığı araştırma projesini, Kuzey Carolina Charlotte Üniversitesi, Stanford Üniversitesi ve Kuzey Carolina Bilim ve Matematik Okulu'ndan bilim insanları başlattı.
Çernobil’de yetişen mantarın gama radyasyonunu kimyasal enerjiye dönüştürmek için melanin kullandığı ve “radyosentez” yaptığı düşünülüyor. Proje kapsamında mantarın bulunduğu bir petri kabının, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (UUİ) astronotlar tarafından izlendiği ifade ediliyor.

Cladosporium sphaerospermum'un büyümesi ve iyonlaştırıcı radyasyonu hafifletme yeteneği UUİ’de 30 gün incelendi.
İnceleme sonucunda mantarın uzayda, Alçak Dünya Yörüngesi’nde yetiştirilebileceği keşfedildi. Araştırmacılar, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Büyüme özellikleri, mantarın uzay radyasyonuna adapte olmakla kalmayıp, ona karşı koruma sağladığını gösterdi."