Avrupa ülkelerinde koronavirüs vaka sayısı 5 milyonu aşarken Fransa yeni kısıtlamalar getirmeye hazırlanıyor

Avrupa ülkelerinde koronavirüs vaka sayısı 5 milyonu aşarken Fransa yeni kısıtlamalar getirmeye hazırlanıyor
TT

Avrupa ülkelerinde koronavirüs vaka sayısı 5 milyonu aşarken Fransa yeni kısıtlamalar getirmeye hazırlanıyor

Avrupa ülkelerinde koronavirüs vaka sayısı 5 milyonu aşarken Fransa yeni kısıtlamalar getirmeye hazırlanıyor

Avrupa'da yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) etkilenenlerin sayısı 5 milyonu aşarken, Fransa da İngiltere örneğinde olduğu gibi başkent Paris’teki kısıtlamaları artırmak için hazırlanıyor.
AFP haber ajansının istatistiklerine göre Avrupa'da 227 bin 130 ölüm olmak üzere toplam 5 milyon 421 vaka kaydedildi. Salgın dünya çapında hızla yayılmaya devam ederken sadece ABD’de Kovid-19 kaynaklı ölümlerin sayısı salı günü 200 binden fazla ölüme ulaştı.
Avrupa’da son bir hafta içinde 380 binden fazla yeni vaka açıklandı. Bu rakamlar salgının başlangıcından bu yana bölgede bir hafta içinde kaydedilen en yüksek rakamlar oldu. Vaka sayısındaki söz konusu artışın bir kısmının nedeni, Fransa gibi bazı Avrupa ülkelerinde yapılan testlerin sayısındaki ciddi artışla (haftada bir milyondan fazla test)  açıklanıyor. Şu anda her 100 bin kişide 204 vaka kaydeden Paris'teki ani artış nedeniyle yetkililer başkentte daha sert tedbirler açıklamaya hazırlanıyor.
Yetkililerin alacağı önlemler arasında, akşam saat sekizden itibaren alkol satışının ve 10'dan fazla kişinin toplanmasının yasaklanması, toplu etkinliklerde izin verilen maksimum kişi sayısının 5 binden bine düşürülmesi yer alıyor. AFP’ye göre Paris’teki yaşlı bakım evleri, ulaşım araçları ve barların ve restoranların açılış ve kapanış saatlerine ilişkin yeni tedbirlerin uygulanması olası gözükmüyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, salı günü yaptığı açıklamada 6 ay sürebilecek yeni kısıtlamaları duyurdu. Johnson, yeni önlemler kapsamında perşembe gününden itibaren tüm bar ve restoranların sadece masalara hizmet vereceğini ve bu yerlerin saat 22.00'de kapanacağını belirterek evden çalışmaya devam edilmesini istedi. 
Yeni tedbirlerin 6 ay süreyle yürürlükte kalabileceğini belirten Johnson, ihlal durumunda para cezası verileceği, bu konuda askerden de destek alma seçeneğinin söz konusu olduğunu vurguladı. Başbakan, virüsün bulaşma oranının düşürülememesi durumunda daha büyük kısıtlamalara gideceklerini bildirdi.
Avrupa’da salgından en çok etkilenen ülkelerinden biri olan İspanya'da, salgının merkez üssü haline gelen başkent Madrid’deki yetkililer, cuma günü virüsün yayılmasını durdurmak için diğer bölgelere hareket özgürlüğüne ilişkin yeni kısıtlamaları duyuracak. İspanya'nın başkenti Madrid’de ve bazı mahallelerinde bir milyondan fazla insanın, işe, doktora, okula, mahkemeye gitmek veya bakıma muhtaç yakınlarına bakmak gibi belirli nedenler dışında mahallelerinin dışına çıkmaları engellendi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, dün Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün açıklamasına göre korumalarından birine koronavirüs bulaşması nedeniyle karantina altına alındı. Sözcü, Bakan Maas'a yapılan ilk testin negatif çıktığını belirtti. Ayrıca açıklamasında, “Bakanlığın şu anda daha fazla kişiye koronavirüs bulaşıp bulaşmadığını tespit etmek için sağlık alanındaki yetkililerle ile işbirliği içinde çalıştığını ve bu konuda alınacak tedbirlere dair ilgili tarafların en kısa sürede bilgilendirileceğini” bildirdi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, geçen hafta Brüksel'de Avrupa dışişleri bakanları ile toplantı öncesinde Belarus’un muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya ile resmi olmayan bir kahvaltıya katılmıştı. Almanya Başbakanı Angela Merkel da, geçen Mart ayında koronavirüs bulaşmış bir doktorla teması nedeniyle iki haftalık karantinaya alınmış, o dönemde işine evden devam edeceğini duyurmuştu.
Worldometer'in web sitesindeki istatistiklere göre salgın, Aralık ayının sonundan bu yana dünyada 32 milyon kişiyi etkilerken, 970 binden fazla kişinin de yaşamını yitirmesine neden oldu. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, geçen hafta kaydedilen tüm yeni vakaların yüzde 38'inden fazlasının görüldüğü ABD’de ölümler yüzde 22 oranında azalsa bile salgından en çok etkilenen ülke olmaya devam ediyor.
Dünyanın diğer bölgelerinde bazı ülkeler aldıkları önlemleri hafifletmeye başladı. Medyaya göre Japonya, yabancı uyrukluların ülkede üç aydan fazla kalmasına izin vererek Ekim aydan itibaren ülkeye giriş kısıtlamalarını hafifletmeyi planlıyor. Turistler bu önlemlerin dışında tutulacak ve günlük giriş izni bin kişi ile sınırlı olacak. Ayrıca, ülkenin salgından etkilenen ekonomisini yeniden toparlamak için çabalayan Japonya’nın 2021'e ertelenen 2020 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yapmaya hazırlandığı kaydedildi. 
Öte yandan salgın, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu toplantılarını da etkiledi. New York'ta salı günü başlayan ve herhangi bir devlet başkanı veya hükümetin katılmadığı toplantılara ülke liderleri bir hafta boyunca BM’nin web sitesinde yayınlanan önceden kaydedilmiş video mesajlar yoluyla katılacak.



Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering


Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
TT

Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Donald Trump ve Elon Musk arasında arabuluculuk yaptığı ortaya çıktı.

Dünyanın en zengin kişisi, yeni Donald Trump yönetiminin ilk aylarında Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) başına getirilince manşetlerden düşmemişti. 

Ancak Musk'ın, Trump'ın Büyük Güzel Yasa Tasarısı'nı sert bir dille eleştirmesinin ardından ikili arasındaki ipler haziranda kopmuştu. 

Trump, elektrikli otomobil teşviklerini kestiği için Musk'ın "çıldırdığını" söylemişti. 

Amerika Partisi'ni kuracağını öne süren Musk "Büyük bombayı patlatmanın zamanı geldi" diyerek Trump'ın Jeffrey Epstein dosyasında adının geçtiğini iddia etmişti.

İkili suikastla öldürülen sağcı aktivist Charlie Kirk'ün eylüldeki cenaze töreninde bir araya gelerek buzları eritmişti. 

Washington Post, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in perde arkasında ikiliyi nasıl yumuşattığını dünkü haberinde işledi. 

41 yaşındaki Cumhuriyetçi'nin ekibiyle birlikte büyük çaba göstererek Amerika Partisi'nin kurulmasını engellediği bildirildi. 

Vance'in bunun için hem Musk'a hem de çevresine baskı yaptığı ifade edildi.

Washington Post, Musk-Trump ilişkisinin yumuşamasıyla birlikte teknoloji milyarderinin 2026'daki ara seçimlerde yarışacak Cumhuriyetçi adaylara bağış yapmaya başladığını belirtti. 

Aylar boyunca uğraşan Vance'in de 2028'de başkan adayı olup Musk'tan destek görmeyi planladığı öne sürüldü. 

Musk'ın kasımda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman şerefine Beyaz Saray'da verilen akşam yemeğine katıldığı hatırlatıldı. 

Musk-Trump ilişkisinin hâlâ hassas bir dengede durduğu aktarılan haberde Jared Isaacman'ın NASA Direktörlüğü'ne atanmasının önüne engeller çıkarılmasının teknoloji milyarderini kızdırdığı da ifade edildi. 

ABD Başkanı Donald Trump, "geçmişteki bağlantılarını yeniden değerlendirdikten sonra" adaylığını haziranda geri çektiği milyarder iş insanı Isaacman'ı, NASA Direktörlüğü görevine yeniden aday gösterdiğini kasımda açıklamıştı.

Musk'ın iyi ilişkilere sahip olduğu bilinen Isaacman, önceki haftalarda resmen bu göreve getirilmişti. 

Isaacman, 2021 ve 2024'te Musk'ın SpaceX roketleriyle uzaya çıkmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast, Gizmodo


ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
TT

ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)

ABD tehdidi altındaki Nicolás Maduro denizdeki ablukanın ardından ülkesinin topraklarına saldırı düzenlenmesine rağmen görevden ayrılacağına dair herhangi bir sinyal vermiyor.

Donald Trump, Venezuela liderinin zamanının dolduğunu öne sürerken 63 yaşındaki siyasetçi son haftalarda katıldığı etkinliklerde dans ederken görülüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin askeri yığınağı ve petrol gemilerine uygulanan ablukayla karşı karşıya olan Maduro'nun kendine güvenini hem ülkesine hem de dünyaya göstermeye çalıştığını bildiriyor. 

Amerikan gazetesi, ekonominin büyük ölçüde devlet kontrolüne alındığı Venezuela'da Maduro'nun ihaleleri yandaşlarına vererek kendi konumunu güçlendirdiğini iddia ediyor. 

13 yılı aşkın süredir iktidarda olan lider, ülkeden kaçacağı iddialarına rağmen mitinglerde "Bizi devrim yolunda asla çıkaramayacaklar. Sonsuza kadar zafer!" diyor. 

Geçmişte ABD adına Venezuela'yla pek çok müzakere yapan eski diplomat Thomas A. Shannon Jr., 14 yıllık iktidarın ardından 2013'te ölen Hugo Chávez'in ülkeyi devrime ve anti emperyalizme inandırdığını söylüyor:

Chavezciler ne kadar yoz, zalim ve suçlu olursa olsun Latin Amerika'da onlardan başka anti emperyalist solcu kaldığına inanmıyor. Bu pozisyonlarından vazgeçmek istediklerini sanmıyorum.

Önceki haftalarda Nobel Barış Ödülü'nü almak için gizli bir operasyonla Venezuela'dan Norveç'e giden María Corina Machado ise Oslo'da yaptığı konuşmada "Müzakereyle ya da değil Maduro iktidardan düşecek" dedi. 

Geçmişte Chávez'e danışmanlık yapan Amerikalı avukat Eva Golinger, Maduro için şu yorumu yaptı:

Trump'ın Kim Jong-un'u övdüğünü, eski El Kaide liderini Beyaz Saray'a çağırdığını görünce 'Neden onunla müzakere edemeyim ki?' diye düşünüyor. Kanımca ülkeyi terk edeceğine orada ölmeyi tercih eder.

Diğer yandan Donald Trump, Venezuela'nın topraklarına ilk kez saldırı düzenlediklerini duyurdu. 

Cuma günü yaptığı açıklamada saldırının geçen hafta düzenlendiği dışında pek bir bilgi vermeyen ABD Başkanı teknelere uyuşturucu yüklenen bir limanı vurduklarını dün söyledi. 

CNN de kaynaklarına dayandırdığı haberde saldırıda drone kullanıldığını bildirdi. 

Karakas yönetimi hâlâ konuya dair sessizliğini koruyor. 

İnsan hakları ihlalleri ve siyasi mahkumlara işkenceyle suçlanan Maduro yönetimi, kendi doğal kaynaklarına göz diken ABD'nin bu iddiaları kullandığını savunuyor. 

ABD, Karakas yönetiminin kartellerle işbirliği yaptığını da iddia ediyor. Venezuela ise Washington'ın ülkede darbe planladığını öne sürüyor. 

ABD eylülden beri Karayipler ve Pasifik Okyanusu'ndaki teknelere uyuşturucu ticaretiyle mücadele iddiasıyla saldırılar düzenliyor.

En az 105 kişinin öldürüldüğü operasyonlar, yargısız infaz eleştirilerinin hedefi oluyor. 

"Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu geçen ay başlattığını duyuran ABD'nin Venezuela'ya askeri hareket düzenlemesi ihtimali haftalardır dünya gündeminde.

Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etti.

Trump, iki hafta önce Venezuela limanlarında yaptırıma tabi tankerlere "tam abluka" uygulanması talimatını verdi.

Washington, geçen ay yabancı terör örgütü olarak ilan ettiği Güneşler Karteli'nin (Cartel de los Soles) liderinin Maduro olduğunu savunuyor. 

Beyaz Saray, Maduro'nun tutuklanması veya mahkum edilmesine ilişkin bilgi sağlanması karşılığında verilecek ödülü iki katına çıkararak 50 milyon dolara yükselttiğini 8 Ağustos'ta duyurmuştu.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, Reuters