Libya’da taraflar Sirte’nin silahsızlandırılması ve ateşkes konusunda uzlaştı

Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
TT

Libya’da taraflar Sirte’nin silahsızlandırılması ve ateşkes konusunda uzlaştı

Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)

Libya’da siyasi açılımın olduğu bir ortamda, Libyalı kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Libya Ulusal Ordusu (LUO) ile Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) stratejik Sirte kentinin silahsızlandırılması ve Faiz es-Serrac başkanlığındaki UMH’nin ardından kurulacak yeni yönetimin başkenti yapılması hususunda birbirine yaklaştı. Diğer taraftan, Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’nin, devlet içindeki kritik makamlara getirilecek isimleri belirlemek için Fas’ta yeni müzakere turları düzenlemeye hazırlandıkları bildirildi.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynakların Şarku’l Avsat’a verdiği bilgilere göre, Libya’daki taraflar, Sirte’nin silahsız bir yeşil bölge yapılması, tüm çatışma taraflarının kentten ve çevresinden çekilmesi ve UMH ile Halife Hafter’in liderliğindeki LUO arasında daimî ateşkes imzalanması noktasında prensipte uzlaştılar.
Kaynaklar, Türkiye ve Rusya’nın, Libya’daki çatışma taraflarına bağlı yabancı savaşçıların çekilmeye başlaması ve buna eşzamanlı olarak LUO ve UMH’nin yanı sıra Sirenayka (Barka), Trablus ve Fizan bölgelerindeki aşiretlerden savaşçıların yer aldığı bir ordunun kurulması hususunda ilan edilmeyen bir uzlaşı yaptıklarını bildiriyor.
Bu denkleme göre, LUO güçleri Sirte’den çıkacak, UMH ise iki taraf arasındaki doğrudan temas hattından uzak mevzilerde yeniden konuşlanacak.
Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Temsilciler Meclisi’nin yürüttüğü müzakereler hakkında Şarku’l Avsat’a konuşan Libyalı yetkililer, söz konusu müzakerelerin ülkenin ve halkın sıkıntılarına son verilmesi amacıyla büyük bir Yüzyılın Anlaşması’nın imzalanması için hazırlık niteliğinde olduğunu belirttiler. Yetkililer, bölgesel ve uluslararası müzakerelerle kurulan dengenin “Libya krizinde askeri çözüm seçeneğini ortadan kaldıracağını” ifade ettiler.
Resmi olmayan kaynaklara göre, UMH’nin Türkiye ile imzaladığı güvenlik ve askeri anlaşmaların iptali için hazırlık yapılıyor. Bu meselenin gözden geçirilmesi için uzman bir komitenin kurulması bekleniyor. Ayrıca, ABD ve Birleşmiş Milletlerin UMH’nin İçişleri Bakanlığı ile yaptığı düzenlemeler çerçevesinde, UMH’nin kendisine bağlı silahlı milisleri dağıtması, güvenlik birimlerine entegre etmesi veya terhis etmesi projesine başlanması için hazırlık yapılıyor.
Tüm bunlara ek olarak, Temsilciler Meclisi ve Libya Devlet Yüksek Konseyi’nin temsilcileri istişare görüşmelerini yeniden başlatmak için Pazar günü Fas’ta bir araya gelecek. İki tarafın son yaptığı görüşmede devlet içindeki kritik noktalara hangi isimlerin getirileceği meselesini ele alınmıştı. Bu toplantı, önümüzdeki ay BM Libya Destek Misyonu himayesinde Cenevre’de gerçekleştirilecek genişletilmiş görüşmelerden önce gerçekleşti. Diğer yandan, BM Libya Destek Misyonu Sözcüsü Jean El Alam, yaptığı açıklamada, yerel medyada çıkan haberlerde Libya Siyasi Diyalog Forumu katılımcıları arasında yer aldığı iddia edilen isimlerin bulunduğu listenin gerçeği yansıtmadığını, Forum’un hazırlık aşamasında olduğunu, kesin tarih ve yapılacağı yerin belirlenmediğini söyledi.

DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusu öldürüldü
LUO Sözcüsü Tümgeneral Ahmed el-Mismari, LUO güçlerinin çöl kenti Sebba’da düzenledikleri nokta operasyonuyla DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusunu öldürdüklerini açıkladı.
Mismari, önceki akşam yaptığı açıklamada, ordunun yürüttüğü operasyonlarda geçtiğimiz haftalarda Sebha’nın Abdulkafi Mahallesi’nde bir DEAŞ hücresinin çökertilmesi sırasında öldürülen 9 militandan birisinin DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusu Ebu Abdullah el-Iraki lakaplı Ebu Muaz el-Iraki olduğunu tespit ettiklerini belirtti. Mismari, söz konusu şahsın Irak Kürtlerinden olduğunu belirterek, Abdulkafi Mahallesi’ndeki hücreye yapılan operasyon sırasında teröristlerin 7 saat boyunca savunma yapmasının, Kuzey Afrika sorumlusunu korumaya çalıştıkları anlamına geldiğini söyledi.
El-Iraki’nin 12 Eylük 2014’te Abdulaziz el-Enbari isimli tekfirciyle birlikte iki sahte pasaportla Libya’ya giriş yaptıklarını söyleyen Mismari, ülkeye giriş yaptıklarında doğrudan DEAŞ lideri Ebubekir el-Bağdadi tarafından Enbari’nin Libya sorumlusu ve El-Iraki’nin yardımcısı olarak görevlendirildiğini söyledi. Sözcü Mismari, Enbari’nin 2015’te LUO tarafından öldürülmesinin ardından El-Iraki’nin Kuzey Afrika sorumlusu yapıldığını kaydetti.

Sukne kentinde Wagner'e ait helikopter düşürüldü
UMH’nin öncülüğündeki Öfke Volkanı Operasyonu’nun Facebook sayfasında paylaşılan bir videoda, bir helikopterin düştüğü görülüyor. Facebook paylaşımında, önceki gün sabah saatlerinde Sukne kentinin güneyinde düşen söz konusu helikopterin, Rus güvenlik şirketi Wagner'e ait olduğu ve mühimmat taşıdığı ifade ediliyor. Paylaşımda, bunun son üç ayda gerçekleşen üçüncü olay olduğuna işaret ediliyor. Nitekim daha önce de Libya’daki çatışmalara katılan iki Rus MİG-29 savaş uçağı düşmüştü. UMH’ye yakın yerel medya kanallarının kaynaklara dayandırdığı haberinde, Sukne’den art arda patlama seslerinin geldiği ve Wagner paralı askerlerin bölgeyi kuşatarak vatandaşların bölgeye yaklaşmasını engellediği belirtiliyor.

Samih Şukri Jean-Yves Le Drian ile görüştü
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Ürdün’ün başkenti Amman’da dün düzenlenen Arap-Avrupalı Bakanlar Toplantısı sırasında Fransız mevkidaşı Jean-Yves Le Drian ile görüştüğü bildirildi. Toplantıya Ürdün, Mısır, Fransa, Almanya Dışişleri Bakanları ve Avrupa Birliği temsilcileri katıldı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Hafız, yaptığı açıklamada, Şükri’nin Fransız mevkidaşıyla görüşmesinde Mısır’ın Libya’da güvenlik ve siyasi istikrarın sağlanması konusundaki çabalarını anlattığını belirtti. Hafız’ın aktardığına göre Şükri, Libya’da istikrar ve güvenliğe zarar veren olumsuz müdahalelerin durdurulması için Fransa ile ortak çalışmanın gerekliliğine vurgu yaptı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times