Nahda Barajı: Sudan yeni müzakerelerin başarısız olduğunu duyurdu

Nahda (Hedasi) Barajı
Nahda (Hedasi) Barajı
TT

Nahda Barajı: Sudan yeni müzakerelerin başarısız olduğunu duyurdu

Nahda (Hedasi) Barajı
Nahda (Hedasi) Barajı

Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanlığı yaptığı açıklamada, Nahda (Hedasi) Barajı ile ilgili yeni tur müzakerelerin başarısız olduğunu ve üç ülkenin konuyu Afrika Birliği'ne (AfB) havale ettiğini duyurdu.
27 Ekim'de başlayan son turun bir hafta sürmesi planlanmıştı. Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu turda somut bir ilerleme kaydedilemedi" ifadeleri yer aldı.
Söz konusu açıklamada, üç ülkedeki sulama bakanlarının turu Çarşamba günü bitirip dosyayı AfB’ye iade etme kararı aldıkları belirtildi.
Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da barajla ilgili devam eden müzakereleri tamamlamak için bir yol haritasına ulaşılamadığını duyurdu. Bakanlık sözcüsünün resmi Facebook sayfasında yayınlanan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Üç ülkenin her birinin AfB'nin mevcut başkanı olarak Güney Afrika'ya bir rapor sunması konusunda anlaşmaya varıldı. Raporlar, 26 Haziran-21 Temmuz 2020 tarihlerinde düzenlenen ve üç ülkenin Nahda Barajı'nın doldurulması ve işletilmesi konusunda bağlayıcı bir yasal anlaşma imzalaması konusunda karar verilen zirve çerçevesinde, AfB heyetinin bu iki toplantısının çıktılarını uygulama yolları ve toplantıların seyri ve vizyonlarını içerecek.”
Hartum'da Pazar günü Sudan, Mısır ve Etiyopya arasında Etiyopya'nın Nil Nehri üzerinde inşa ettiği barajla ilgili görüşmeler yeniden başlamıştı. Kahire ve Hartum barajın işletilmesine yönelik mekanizmalara itiraz etti.
Video konferans yoluyla düzenlenen ve bir hafta süren görüşmelere üç ülkenin sulama bakanlarının yanı sıra, AfB, Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Bankası temsilcileri de katıldı.
Önceki üçlü müzakerelerde, 145 metre uzunluğundaki Rönesans Hidroelektrik Barajı’nın arkasındaki devasa rezervuarı doldurmak için bir anlaşmaya varılamadı.
Elektrik üretmek için kullanılacak olan bu baraj, özellikle su ihtiyacının yüzde 97'si Nil Nehri'ne bağlı olan 100 milyon nüfusluk Mısır ile anlaşmazlıkları gündeme getiriyor.
Sudan, barajın selleri düzenlemeye yardımcı olacağını düşünse de, aynı zamanda Etiyopya'nın barajı tek taraflı doldurması durumunda milyonlarca hayatın "büyük risk" altında olacağı konusunda uyarıyor. 
Öte yandan Etiyopya, projenin elektrik ihtiyaçları ve ülkesinin kalkınması için gerekli olduğunu belirterek, nehir havzasındaki su akışının etkilenmeyeceği konusunda ısrar ediyor.
Nil'in mansap iki ülkesi Mısır ve Sudan, barajın işletilmesi konusunda bağlayıcı bir anlaşmaya varmak istiyor. Ancak Etiyopya bu kararı kabul etmiyor. 
Geçen yaz Mısır'ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne şikayette bulunmasının ardından Mısır ile Etiyopya arasındaki gerilim artmıştı.
Müzakereler esas olarak barajın doldurulma süresi konusunda bir anlaşmazlık durumuyla karşı karşıya. Bu durum, Etiyopya'nın 21 Temmuz'da ilk yıl hedeflediği dolum oranına ulaştığını açıklamasının ardından daha karmaşık hale geldi.
BM’nin gözetiminde düzenlenen müzakereler AB,  Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD ve Dünya Bankası tarafından da takip ediliyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Ekim ayı sonunda Mısır'ın barajı yıkma tehlikesinden bahsetmesi Etiyopya'yı kızdırdı. Trump söz konusu açıklamasında şunları kaydetti:
“Durum son derece tehlikeli. Onlar (Mısırlılar) barajı yok edecekler. Bunu açık ve net bir şekilde söylüyorum ki bu barajı yok edecekler. Bir şeyler yapmalılar."



Güvenlik Konseyi, Trump'ın Gazze barış planına ilişkin ABD'nin taslak kararını pazartesi günü oylayacak

Güvenlik Konseyi (DPA)
Güvenlik Konseyi (DPA)
TT

Güvenlik Konseyi, Trump'ın Gazze barış planına ilişkin ABD'nin taslak kararını pazartesi günü oylayacak

Güvenlik Konseyi (DPA)
Güvenlik Konseyi (DPA)

Diplomatik kaynaklar, BM Güvenlik Konseyi'nin pazartesi günü ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'de barış planını destekleyen bir ABD karar tasarısı üzerinde oylama yapacağını bildirdi.

Birkaç kez değişikliğe uğrayan taslak kararda, teorik olarak Trump başkanlığında Gazze için geçiş yönetim organı olacak bir "barış konseyi"nin oluşturulmasına Aralık 2027 sonuna kadar süre verilmesi ve bölgeye "geçici uluslararası istikrar gücü" konuşlandırılması öngörülüyor.


Filistinliler, Batı Şeria'da yerleşimciler tarafından yakılan bir camide cuma namazını kılıyor

Filistinliler, İsrailli yerleşimciler tarafından yakılan camide cuma namazını kılıyor (AP)
Filistinliler, İsrailli yerleşimciler tarafından yakılan camide cuma namazını kılıyor (AP)
TT

Filistinliler, Batı Şeria'da yerleşimciler tarafından yakılan bir camide cuma namazını kılıyor

Filistinliler, İsrailli yerleşimciler tarafından yakılan camide cuma namazını kılıyor (AP)
Filistinliler, İsrailli yerleşimciler tarafından yakılan camide cuma namazını kılıyor (AP)

Filistinliler, artan saldırılar nedeniyle yerleşimcilerin hedef aldığını söyledikleri bir camideki grafitileri, kırık camları ve kundaklama hasarını temizledikten sonra, İsrail işgali altındaki Batı Şeria'daki bir köyde cuma namazını kıldılar.

Camiyi temizleyen Deyr İstiya köyü sakinleri, Reuters'a, yerleşimcilerin camları kırdığını, Hz. Muhammed'e (s.a.v.) hakaret içeren sloganlar yazdığını ve çarşamba akşamı düzenlenen saldırıda binayı ateşe vermeye çalıştığını söyledi.

Görsel kaldırıldı.Bir Filistinli, Batı Şeria'nın Deyr İstiya kentindeki El-Hac Hamida Camii'nde cuma namazı öncesi yanmış bir camı temizliyor (DPA)

Reuters'ın perşembe günü caminin içinde çektiği bir videoda, duvar yazıları ve yangın hasarı, ayrıca kırık camlar, kömürleşmiş iç döşemeler ve yanmış bir Kur’an-ı Kerim görülüyordu.

İsrail ordusu, güvenlik güçlerinin saldırı ihbarlarını aldıktan sonra camiye geldiğini, ancak herhangi bir şüpheliyi tespit etmediğini veya gözaltına almadığını belirtti.

Ordu, Reuters'e yaptığı açıklamada, "her türlü şiddet eylemini kınadığını ve bölgede güvenlik ve düzeni sağlamak için çalışmaya devam edeceğini" ifade etti.

Görsel kaldırıldı.Batı Şeria'nın Deyr İstiya kentindeki El-Hac Hamida Camii'nde cuma namazı öncesi yanan pencerenin önünde Kur'an okuyan bir Filistinli.

Artan saldırılar

Birleşmiş Milletler, Batı Şeria'da yerleşimci saldırılarının arttığını belirtirken, uluslararası örgütün ekim ayında Filistinlilere yönelik en az 264 saldırı kaydettiğini, bunun 2006'da bu tür olayları takip etmeye başladığından bu yana kaydedilen en yüksek aylık sayı olduğunu söyledi.

Fetih liderlerinden Raid Selman, bunun yerleşimcilerin Batı Şeria'daki toprakları ele geçirme girişimi olduğunu, ancak Filistinlilerin kararlı bir şekilde topraklarına bağlı kaldıklarını söyledi.

Filistinliler, 2,7 milyon Filistinlinin yaşadığı Batı Şeria'yı uzun zamandır gelecekteki bağımsız devletlerinin bir parçası olarak görmeyi arzuluyorlardı, ancak ardışık İsrail hükümetleri oradaki yerleşimleri genişleterek bölgeyi parçaladı.

Birleşmiş Milletler, Filistinliler ve çoğu ülke, yerleşimleri uluslararası hukuka göre yasadışı kabul ediyor. İsrail ise Batı Şeria ile dini ve tarihi bağları olduğunu öne sürerek buna itiraz ediyor. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre bu yerleşimlerde yarım milyondan fazla İsrailli yaşıyor.

Filistinliler, İsrail güçlerinin kendilerini yerleşimci şiddetinden korumadığını söylerken, İsrail ordusu herhangi bir sorunla karşılaştıklarında sık sık askerlerini gönderdiğini söylüyor.


Wittkoff, Halil el-Hayye ile yakında görüşmeyi planlıyor

ABD Özel Temsilcisi Steve Wittkoff (Reuters)
ABD Özel Temsilcisi Steve Wittkoff (Reuters)
TT

Wittkoff, Halil el-Hayye ile yakında görüşmeyi planlıyor

ABD Özel Temsilcisi Steve Wittkoff (Reuters)
ABD Özel Temsilcisi Steve Wittkoff (Reuters)

New York Times gazetesi, dün iki güvenilir kaynağa dayandırdığı haberinde, ABD Özel Temsilcisi Steve Wittkoff'un yakın zamanda Filistin Hamas hareketinin baş müzakerecisi Halil el-Hayye ile görüşmeyi planladığını bildirdi.

Amerikalı arabulucular, birkaç gün önce, Gazze ateşkes anlaşmasının ikinci ve daha karmaşık aşamasına odaklanılırken, tünellerde saklanan bir grup Hamas savaşçısıyla ilgili krizin ortasında, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile bir araya geldi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner ile Netanyahu arasındaki görüşme, ABD ve bölge ülkelerinin İsrail ve Hamas'a iki yıllık yıkıcı savaşı sona erdirmeleri yönündeki baskıları altında ateşkes sağlanmasından bir ay sonra gerçekleşti.

Ancak ateşkes planında ilerleme kaydedilebilmesi için yalnızca iki taraf arasında daha önceki barış çabalarını engelleyen konularda anlaşmaya varılması değil, aynı zamanda tünellerde saklanan Hamas savaşçılarının krizine de bir çözüm bulunması gerekiyor.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre İsrail hükümet sözcüsü, Netanyahu ile Kushner'in Hamas'ın silahsızlandırılması, Gazze'nin silahsızlandırılması ve hareketin Gazze Şeridi'nin yönetiminde rol oynamamasının sağlanması konularını görüştüğünü, bütün bu konuların ateşkes görüşmelerinin bir sonraki aşamasında çözüme kavuşturulması gerektiğini söyledi.

Görüşmenin detaylarına yakın bir kaynak, görüşmede tünellerde sıkışan savaşçılar ve Trump'ın planında belirtilen Gazze'ye gelmesi beklenen uluslararası istikrar gücü konularının ele alındığını belirtti.

İsrail askeri kontrolü altında olan Refah'taki tünellerde yaklaşık 200 Hamas savaşçısı bulunuyor. Hamas, tünellerden çıkmak için izin istiyor ancak İsrail bu talebi şu ana kadar reddetti.

Wittkoff geçen hafta, Gazze'de Hamas kontrolündeki bölgelere savaşçıların silahlarını teslim etmeleri karşılığında geri dönmeleri için güvenli bir geçiş sağlanması yoluyla krizi çözme çabalarını, ateşkes planının uygulanması yönünde atılacak gelecekteki adımların bir testi olarak açıklamıştı.