Başağa’nın Kahire ziyaretinde ‘milisler’, ‘terörizm’ ve ‘ilişkilerin yeniden kurulması’ konuları hakim

Kaynakların ifade ettiğine göre, UMH İçişleri Bakanı, Trablus'taki duruma ilişkin vizyonunu sundu

İçişleri Bakanı Fethi Başağa (Şarku’l Avsat)
İçişleri Bakanı Fethi Başağa (Şarku’l Avsat)
TT

Başağa’nın Kahire ziyaretinde ‘milisler’, ‘terörizm’ ve ‘ilişkilerin yeniden kurulması’ konuları hakim

İçişleri Bakanı Fethi Başağa (Şarku’l Avsat)
İçişleri Bakanı Fethi Başağa (Şarku’l Avsat)

Trablus, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) İçişleri Bakanı Fethi Başağa’nın geçtiğimiz günlerde Mısır’a gerçekleştirdiği ziyaret ile Kahire ile yakınlaşmalarını artırdı. Mısır’da birçok yetkili ile bir araya gelen Başağa, ‘silahlı milislerin dağıtılması’ ve ‘terörle mücadelede işbirliğinde bulunmak’ gibi bazı önemli meseleleri ele aldı.
Trablus'taki Libya Temsilciler Meclisi üyeleri Muhammed er-Raid, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Başağa’nın gerçekleştirdiği ziyareti ‘mükemmel bir adım’ olarak niteleyerek bu adımın Mısır ile Libya arasındaki ortak ilişkilerin yeniden kurulması ve güçlendirilmesi çerçevesinde geldiğini bildirdi. Aynı zamanda “terörle mücadele alanında güvenlik durumu ve işbirliğine” odaklanıldığını bildirdi.
Başağa’nın geçtiğimiz Çarşamba günü gerçekleştirdiği ve gizli tutulan iki günlük Kahire ziyareti, göreve geldiğinden bu yana türünün ilk örneği sayılıyor. Trablus temsilcilerinden oluşan bir heyetin başında Kahire'ye gelen Raid, ziyaretin “başkentteki birçok parti ve kesim tarafından desteklendiğini” bildirdi. Aynı zamanda, “Buradaki herkes, ilişkilerin güçlendirilmesi ve işbirliği ufuklarının genişletilmesinin içişlerine karışmama kuralına saygı çerçevesinde gerçekleşeceğini biliyor” dedi.
Ziyaret ile Başağa'yı bir sonraki Libya hükümeti için olası aday olarak tanıtmanın amaçlandığı yönündeki söylentileri reddeden Raid, “Lider seçecek olanlar Tunus’taki diyaloğa katılacak olanlardır. Hiçbir ülkenin, hatta Birleşmiş Milletler misyonunun kimin seçileceği ile bir alakası yok” ifadelerine başvurdu.
Mareşal Halife Hafter'e yakın bir kaynak, Başağa ile iktidarı paylaşma konusunda anlaştığı iddialarını yalanlamıştı. İddialara göre, Hafter Libya Ulusal Ordusu (LUO) komutanlığı makamında kalırken Başağa ise aslında Tunus diyaloğunda sonuçlanması gereken başbakanlığı devralacaktı.
İtalyan haber ajansı Nova'nın aktardığına göre, LUO’nun şahıslarla pazarlık yapmadığını söyleyen söz konusu kaynak, Libya Ulusal Hükümet Başkanı Fayiz es-Serrac'ın yardımcısı Ahmet Muaytik ile gerçekleştirdiği son görüşmelerde “ülke güvenliğini sağlama, kaosa son verme, iktidarı paylaşma veya hükümet pozisyonlarını müzakere etme” üzerine durulduğunu belirtti.  
Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı ve Libyalı kaynaklar ise Başağa'nın Trablus ve Misrata’da UMH’ye bağlı silahlı milislerin dağıtılıp yeniden birleştirilmesiyle ilgili ABD büyükelçiliği ve BM misyonunun da desteklediği projesinden Mısırlı yetkilileri haberdar ettiğini söyledi. Aynı zamanda Kahire’nin bu milislerin son yıllarda elde ettiği siyasi kazanımları korumalarını engellemek gerektiğini, askeri ve güvenlik alanındaki etkilerini giderme ihtiyacını vurguladı.
Kaynaklar, Kahire'nin Başağa'ya hükümetinin hem güvenlik hem de Türkiye ve Katar ile askeri ilişkileri konusunda, aynı zamanda Ankara'nın UMH güçleriyle birlikte savaşması için getirdiği bazı ‘Suriyeli paralı askerler’ ile ilgili son zamanlarda gündeme gelenler hakkında özel sorular yönelttiğini belirtti. Taraflar, Libya krizine yönelik siyasi çözümü bozacak yönde müdahale etme olasılığına ilişkin endişelerini de değerlendirdi.
Başağa’nın başkent Trablus'ta herhangi bir ‘’terörist veya radikal örgütün’ varlığına son vermeyi de kapsayan bir vizyon sunduğunu söyleyen kaynaklar, Başağa’nın UMH hapishanelerindeki Mısırlıların iyi niyet göstergesi olarak bırakılması teklifinde bulunduğunu da ekledi. Hafter'e yakın bir yetkili, isminin ifşa edilmemesi şartıyla Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Hafter’in görevde kalması veya kalmaması için Başağa'ya ihtiyacı olmadığını söyledi.



Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini geçerken, yaralı sayısı da 108 bine yaklaştı (Reuters)

Dünya Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesine odaklanmışken, Gazze savaşında ateşkes görüşmelerinin akıbeti belirsizliğini koruyor.

Times of Israel'e konuşan ve kimliğinin açıklanmasını istemeyen Arap bir diplomat, İsrail ve Hamas arasında ateşkes ve rehine takası için yapılan görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini belirtiyor. 

Ancak diplomat, görüşmelerin kısa sürede sonuca bağlanmasına ihtimal vermediğini söyleyerek şu ifadeleri kullanıyor: 

Gidişat iyi fakat hâlâ görüşülmesi gereken önemli konular ve her iki tarafın da vermesi gereken zor siyasi kararlar var.

Diğer yandan İsrailli medya kuruluşu Walla'ya konuşan İsrailli bir yetkili, taraflar arasında aralık sonuna kadar anlaşma imzalanabileceğini savunuyor.

İsrailli yayın kuruluşu Kanal 12 de bazı önemli konularda anlaşmazlıkların çoğunun giderildiğini aktarıyor. Kanala konuşan İsrailli bir yetkili, "Sürecin sonlarına yaklaştık" diyor.

Görüşmelerde uzlaşmaya varılamayan belirli konular olduğuna dikkat çekiliyor. Bunlar arasında Hamas'ın serbest bırakacağı rehinelerin sayısı, İsrail cezaevlerinden salıverilecek Filistinlilerin kimlikleri, yerlerinden edilmiş Filistinlilerin, Gazze Şeridi'nin kuzeyine geri dönüşü için bir mekanizma oluşturması gibi meseleler yer alıyor. 

Ayrıca Hamas, anlaşma kapsamında İsrail'in işgalini sonlandırmasını talep ederken, Tel Aviv yönetimi Gazze'den tamamen çekilmeye yanaşmıyor. Diğer yandan Haaretz'in analizinde Hamas'ın, İsrail'in bazı güçlerini daha uzun süre Gazze'de tutma ısrarında ara yol bulabilmek için esnek davranabileceği yazılıyor.

Hizbullah'a yakın Beyrut merkezli Al Mayadeen'e konuşan bir Hamas yetkilisi, görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini söylüyor. Kaynak, İsrail'in kadın ve çocuklardan oluşan 34 kişilik bir rehine grubunun serbest bırakılmasını talep ettiğini aktarıyor. Elinde yaklaşık 100 rehine olduğu tahmin edilen Hamas'ın bu şartları kabul edip etmediği henüz netleşmiş değil.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dünkü açıklamasında Gazze'de ateşkese varılabilmesi için son düzlükte olduklarını ve Hamas'ın anlaşmayı onaylamasını beklediklerini söylemiş, İsrail'in Gazze'de kalıcı işgaline karşı çıktıklarını belirtmişti.

Öte yandan Amerikan gazetesi Washington Post, CIA Direktörü Bill Burns'ün çarşamba günkü Katar ziyaretinden ateşkesle ilgili net bir sonuç çıkmadığını aktarıyor. Gazeteye konuşan ve kimliğinin paylaşılmasını istemeyen ABD'li bir yetkili, tarafların ABD Başkanı Donald Trump göreve gelmeden önce ateşkes anlaşmasıyla ilgili önemli mesafe kat etmek istediğini söylüyor. 

ABD'nin 47. Başkanı Trump, 20 Ocak'ta göreve gelecek. Cumhuriyetçi lider, bu tarihe kadar tüm rehineleri serbest bırakmaması halinde Hamas'a "cehennemi yaşatacağını" söylemişti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Haaretz, Washington Post, BBC