Sudan tarihinde Oscar'a giden ilk film: ‘20 Yaşında Öleceksin’

“20 Yaşında Öleceksin” filminden annenin oynadığı bir sahne
“20 Yaşında Öleceksin” filminden annenin oynadığı bir sahne
TT

Sudan tarihinde Oscar'a giden ilk film: ‘20 Yaşında Öleceksin’

“20 Yaşında Öleceksin” filminden annenin oynadığı bir sahne
“20 Yaşında Öleceksin” filminden annenin oynadığı bir sahne

Avrupalı ​​ve Mısırlı şirketlerin ortak yapımı, Sudanlı yönetmen ve oyuncuların yer aldığı “20 Yaşında Öleceksin” filmi, Sudan tarihinde Oscar’a giden ilk film oluyor.
ABD merkezli AP haber ajansının bildirdiğine göre, 2014 yılında Necip Mahfuz Ödülü'nü kazanan Sudanlı yazar Hammur Ziyade’nin “Dağın Eteklerinde Uyumak” adlı romanından uyarlanan “20 Yaşında Öleceksin” filmi, yaklaşan Oscar Festivali’nde Yabancı Dilde En İyi Film kategorisinde yarışacak.
Eleştirmenler, romanın Sudan'ın kültürel sahnesinin onlarca yıllık siyasi baskının ardından uyandığını kanıtladığına değiniyor. Filmin yönetmeni Emced Ebu el-Ala, dikkat çeken bir sinema çalışması yönetmek için senaryoda bazı değişikliklere gitmişti. Sudan'ın merkezindeki Vad Medeni şehri yakınlarındaki Ebu Haraz köyünde çekilen filmdeki olaylar, Muzamil ismindeki küçük bir çocuğun etrafında dönüyor. Annesi, sufiliğin adet ve ritüellerini gerçekleştirmek isteyerek doğduğunda Muzamil’i kutsaması için bir şeyhe götürüyor. Şeyhin havarilerinden biri ise Muzamil’in 20 yaşında öleceğini haber veriyor.
Herkesin inandığı ve tekrarladığı bu kehanet, arkadaşlarının dahi ‘ölümün çocuğu’ olarak seslendiği Muzamil’in peşini bırakmıyor. Köyün kadınları annesini ziyaret ettiklerinde çocuğun başını şefkatle okşayarak “Zavallı, çocuk yaşta ölüyorsun… Dünya viran” ifadelerini kullanıyor. Köyden geçen arabalar dahi dört bir yana saçılmış evleri göstererek “İşte burası 20 yaşına bastığında ölecek olan Muzamil’in evi” diyor.
Yeni nesil Sudanlı gençlerin karşılaştığı zorluklara ışık tutan film, Nisan 2019'da Sudanlı diktatör Ömer el-Beşir karşıtı kapsamlı halk protestoları devam ettiği sırada çekilmişti. Beşir, protestoların ardından ordunun da kendi aleyhinde hareket etmesiyle iktidardan devrilmişti.
Sudan Kültür Bakanlığı, filmi halk ayaklanmasının ikinci yıldönümünden bir ay öncesinde geçtiğimiz Kasım ayında Oscar Film Festivali’ne sunma niyetini açıklamıştı. Uluslararası eleştirmenlerden olumlu yorumlar alan film, ilk defa 2019 Venedik Film Festivali’nde gösterilmiş, Venedik’ten "Geleceğin Aslanı" Ödülüyle dönmüştü. Böyle bir ödül kazanan ilk Sudan filmi olan “20 Yaşında Öleceksin”, dünya çapındaki film festivallerinde de en az 20 ödülün sahibi oldu.



Bilim insanları Venüs'ün yüzeyinin altında bir şeylerin hareket ettiğini söylüyor

New York'ta Manhattan'ın batı yakasındaki Riverside Park'tan görüldüğü şekliyle 5 Haziran 2012'de Venüs'ün geçişi sırasında bulutlar Güneş'i kısmen kapatıyor (AFP)
New York'ta Manhattan'ın batı yakasındaki Riverside Park'tan görüldüğü şekliyle 5 Haziran 2012'de Venüs'ün geçişi sırasında bulutlar Güneş'i kısmen kapatıyor (AFP)
TT

Bilim insanları Venüs'ün yüzeyinin altında bir şeylerin hareket ettiğini söylüyor

New York'ta Manhattan'ın batı yakasındaki Riverside Park'tan görüldüğü şekliyle 5 Haziran 2012'de Venüs'ün geçişi sırasında bulutlar Güneş'i kısmen kapatıyor (AFP)
New York'ta Manhattan'ın batı yakasındaki Riverside Park'tan görüldüğü şekliyle 5 Haziran 2012'de Venüs'ün geçişi sırasında bulutlar Güneş'i kısmen kapatıyor (AFP)

Bilim insanları Venüs'ün yüzeyindeki gizemli özelliklerin, yüzeyinin altında bir hareketliliğe işaret edebileceğini öne sürdü.

Yeni bir araştırmaya göre, yüzeydeki neredeyse yuvarlak şekiller Venüs'ün aktif bir tektoniğe sahip olduğunu gösteriyor olabilir. Bulgular yeni olsa da bunları keşfetmek için kullanılan veriler aslında 30 yıldan eski ve ilk kez NASA'nın Magellan görevi tarafından bulunmuştu.

Bu davranış, Dünya'daki tektonik levhalara benziyor. Bunlar yoğun bir iç tabakanın üzerinde hareket eden ve yüzeyi sürekli değiştiren devasa kabuk parçalarıdır. Venüs'te tektonik levhalar yok ancak araştırmacılar yine de yüzeyin altındaki erimiş madde tarafından değiştirildiğini öne sürüyor.

Araştırmacılar yüzeydeki deformasyonları anlamak için Venüs'teki koronaları inceledi. Çapları onlarca ila yüzlerce kilometre arasında değişen bu koronalardan gezegende yüzlerce var ve gezegenin mantosundan yükselen maddenin üstteki kabuğu itmesiyle oluştukları düşünülüyor.

Bulgular sadece komşu gezegene ışık tutmakla kalmayıp bize Dünya'nın tarihi hakkında da bilgi verebilir.

Maryland Üniversitesi Baltimore County kampüsü ve NASA'nın Maryland eyaletindeki Greenbelt kentinde yer alan Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde çalışan ve çalışmanın başyazarı olan Araştırma Görevlisi Gael Cascioli, "Bugün Dünya'da koronalar yok ancak gezegenimiz gençken ve levha tektoniği kurulmadan önce var olmuş olabilirler" diyor.

Yerçekimi ve topografya verilerini birleştiren bu araştırma, halihazırda Venüs'ün yüzeyini şekillendiren muhtemel yeraltı süreçlerine dair yeni ve önemli bir fikir veriyor.

Veriler, gezegenin yörüngesine 1990'larda girmesine rağmen Venüs'ün yerçekimi ve topografyası hakkında en iyi verileri elde eden Magellan görevi tarafından toplandı. Bu veriler koronalar hakkında ayrıntılar içerse de elde edildikleri dönemde bunların nedeni gizemini koruyordu.

Araştırmacılar bunlar için bir dizi açıklama önerdi. Ancak yeni araştırmada koronaların alttan gelen erimiş manto materyaliyle oluşması durumunda ne olacağını inceleyen ayrıntılı modeller yapıldı ve daha sonra bu simülasyonlar, gezegenden gelen gerçek verilerle karşılaştırıldı.

Sonuçlar eşleşiyor gibi görünüyor. Araştırmacılar, çalışmadaki 75 koronadan 52'sinin altında görünüşe göre manto malzemesinin yüzdüğünü ve muhtemelen yüzeyi etkilediğini tespit etti.

Bilim insanları Magellan verilerine, NASA'nın 2031'den önce fırlatılması beklenmeyen ve gezegenin yerçekimi ve diğer ayrıntıları hakkında yeni detaylar sağlayacak VERITAS görevinin de yakında eklenmesini umuyor. Bu sadece koronaları değil, daha genel olarak gezegenin jeolojisini anlamaya da katkı sağlayabilir.

Yeni çalışma hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan "A spectrum of tectonic processes at coronae on Venus revealed by gravity and topography" (Venüs'teki koronalarda yerçekimi ve topografyayla ortaya konan tektonik süreçlerin spektrumu) başlıklı makalede anlatılıyor.

Independent Türkçe