NASA'yla çalışan inşaat firması, Ay'da üs kurmak için sıradışı bir yöntem izliyor

Avrupa Uzay Ajansı’nın paylaştığı kubbe şeklindeki beyaz yapıların görüntüsü, Ay’da yaşayacak ilk astronotların evlerinin nasıl görüneceğine dair fikir veriyor (ESA)
Avrupa Uzay Ajansı’nın paylaştığı kubbe şeklindeki beyaz yapıların görüntüsü, Ay’da yaşayacak ilk astronotların evlerinin nasıl görüneceğine dair fikir veriyor (ESA)
TT

NASA'yla çalışan inşaat firması, Ay'da üs kurmak için sıradışı bir yöntem izliyor

Avrupa Uzay Ajansı’nın paylaştığı kubbe şeklindeki beyaz yapıların görüntüsü, Ay’da yaşayacak ilk astronotların evlerinin nasıl görüneceğine dair fikir veriyor (ESA)
Avrupa Uzay Ajansı’nın paylaştığı kubbe şeklindeki beyaz yapıların görüntüsü, Ay’da yaşayacak ilk astronotların evlerinin nasıl görüneceğine dair fikir veriyor (ESA)

İnsanın Ay’a ayak bastığı son tarih 1972’ydi. 48 yıl sonra Ay, NASA’nın gündeminde yeniden yer buldu. Ancak ajans bu kez uyduyu sadece ziyaret etmeyi değil, orada kalmayı da planlıyor.
Önümüzdeki yıl başlayacak Artemis görevleriyle NASA, 2024'te astronotların Ay'a göndermeyi hedefliyor ve 10 yıllık bir sürecin sonunda kalıcı bir Ay üssü kurmayı olanlıyor. Bu, Dünya dışı bir yüzeyde inşa edilen ilk “ev” olacak ve bilim insanları eşi benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıya.
Zira Ay’a büyük miktarda inşaat malzemesi göndermek, hem zamansal hem de finansal açıdan çok maliyetli. Ancak Teksas merkezli girişim ICON, bilimkurgu filmlerini aratmayan bir çözüm sunuyor: 3 boyutlu yazıcıyla Ay tozundan üs yaratmak.
Girişimin kurucusu ve CEO’su Jason Ballard, ICON'un Ay tozunu beton benzeri bir malzemeye dönüştürebilecek bir teknoloji geliştirmek için NASA’yla birlikte çalıştığını söylüyor.
Ay regoliti diye de bilinen Ay tozu, uydunun yüzeyini kaplayan, göktaşlarının milyonlarca yıl boyunca yüzeye çarpmasıyla meydana gelen minik cam parçalarından ve minerallerden oluşan kum benzeri bir malzeme. Ayrıca, keskin, aşındırıcı ve son derece yapışkan. Öyle ki Apollo astronotları, uzay kıyafetleri de dahil olmak üzere her şeye yapıştığını tespit etmişti. Bol miktarda bulunduğu için ICON’un başarılı olduğu durumda önemli hammadde kaynağı olabilir.

Olympus Projesi
Girişim, söz konusu projeye Güneş Sistemi’ndeki bilinen en büyük yanardağın, yani Mars’ta yer alan Olympus Mons’un ismini verdi. Olympus Projesi’nin ismi, ekibin karşılaştığı dağ gibi zorlukları iyi yansıtıyor. Ancak Ballard’ın hedefi  Ay’la sınırlı değil. Girişimci bir ay habitatı yaratarak, Dünya üzerindeki inşaat faaliyetlerini de daha temiz, daha hızlı ve ucuz hale getirmeyi umuyor.
ICON, 2018'den beri Meksika ve Teksas’ta inşa etttiği konutlarda 3D baskı teknolojisini kullanıyor.  Ancak Ballard, ayın "tamamen farklı bir yer" olduğunu söylüyor. Uydu ilk bakışta Dünya'dan daha sakin, pürüzsüz, gümüş bir küre gibi görünüyor ancak yüksek düzeyde radyasyona, şiddetli sarsıntılara, aşırı sıcaklık dalgalanmalarına ve ince atmosfere giren minik göktaşlarının yoğun darbelerine maruz kalıyor.
Ay tozunu yapı malzemesine dönüştürmek de bir diğer büyük zorluk. Ballard’ın aktardığına göre araştırma ekibi, laboratuvarda Ay tozu örnekleri üzerinde deneyler yapıyor. Ve tozun durumunu, "çok az katkı maddesi kullanarak veya hiç madde kullanmadan" mikrodalgalar, lazerler ve kızılötesi ışıkla değiştirmenin yollarını arıyor.

Ay teknolojisini Dünya’da kullanmak
Ballard, teknolojinin Dünya'daki potansiyeline dair de iyimser konuşuyor. Girişimci, Olympus Projesi'nde elde edilecek bulguların küresel konut krizini çözebileceğine inanıyor.
Görece yeni bir teknoloji olduğu için 3D baskının inşaat sektöründeki avantajlarına dair çok az kesin veri mevcut. Ancak 2020’de yapılan incelemeler, inşaattaki israfı yüzde 30 ila 60, işçilik maliyetini yüzde 50 ila 80 ve inşaat süresini de yüzde 50 ila 70 azaltabileceğini gösteriyor. Bu da teknolojinin, konutları daha ucuz, daha hızlı ve daha sürdürülebilir hale getirebileceği anlamına geliyor.
Ballard ayrıca, "ham ve yerli malzemeler" kullanma olanağının 3D inşaat için daha fazla fırsat sunacağını düşünüyor. Bu da dünya üzerinde konut sıkıntısı çeken 1,6 milyar insan için önem teşkil ediyor.
Bu biraz komik bir düşünce. Ancak Dünya'daki sorunlarımızın çözümü Ay'da veya Mars'ta bulunabilir.
 
Independent Türkçe, CNN



Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
TT

Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)

Astronomi meraklıları, dün başta Asya olmak üzere Avrupa ve Afrika'da da gözlenen tam ay tutulması sırasında "kanlı ay"ı görme fırsatı buldu. 

Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)

Dünya'nın ayını kırmızıya boyayan bu olgu, Güneş, Dünya ve Ay'ın bu sırayla mükemmel bir şekilde hizalandığı ve Ay'ın dolunay olduğu zamanda meydana gelir.

Bu fenomeni gözlemlemek için en iyi fırsat Asya'da, özellikle Çin ve Hindistan'da, ayrıca Doğu Afrika ve Batı Avustralya sakinleri için vardı.

Tam ay tutulması GMT saatiyle 17:30'dan 18:52'ye kadar sürdü.

 İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)

Avrupa ve Afrika'dakiler de akşamın erken saatlerinde ay doğarken, kısa süreli bir kısmi tutulma görme şansına sahip oldu. Ancak Amerika kıtasındakiler bu olayı göremedikleri için daha az şanslıydı.

Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)

Ay, güneş ışınlarını engelleyen Dünya'nın gölgesine girerken kırmızıya döner ve beyaz parlaklığını yavaş yavaş kaybeder.

Belfast Üniversitesi'nde astrofizikçi olan Ray Milligan, aya ulaşan tek güneş ışığının “Dünya'nın atmosferinde yansıtılıp saçılan ışık” olduğunu belirtti.

 Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)

Ancak, Milligan'a göre mavi dalga boyları kırmızı dalga boylarından daha kısadır ve bu nedenle Dünya'nın atmosferinden geçerken daha kolay dağılırlar. Milligan, “Ay'a kan kırmızısı rengini verenin bu olduğunu” ifade ediyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Güneş tutulmasını gözlemlemek için özel gözlükler gerekirken, ay tutulmasını gözlemlemek için sadece uygun hava koşulları, açık gökyüzü ve doğru konumda olmak yeterlidir.

Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)

Mart ayında gözlemlenen tutulmanın ardından bu yılki ikinci tam ay tutulması olan olay, 12 Ağustos 2026'da gerçekleşmesi beklenen büyük güneş tutulmasının habercisi niteliğinde.

2006 yılından sonra Avrupa'da görülecek ilk tam güneş tutulması, İspanya ve İzlanda'da tamamen, diğer ülkelerde ise kısmen görülebilecek.


Apple, ChatGPT'ye rakip olmak için Siri'yi yenilemeyi planlıyor

Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
TT

Apple, ChatGPT'ye rakip olmak için Siri'yi yenilemeyi planlıyor

Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)

Apple'ın ChatGPT gibi önde gelen yapay zeka sohbet botlarıyla rekabet edebilmek için Siri asistanını büyük ölçüde yenilemeyi planladığı bildirildi.

Bloomberg'ün haberine göre ABD merkezli teknoloji devi, yapay zeka destekli arama aracını kullanıma sunmak için Google'dan yardım istedi ve piyasaya çıkış tarihi gelecek yılın başları olarak belirlendi.

Şirket içinde World Knowledge Answers (Dünya Bilgisi Yanıtları) diye adlandırılan özellik, büyük dil modellerini (BDM) kullanarak ChatGPT'ye benzer işlevler sunacak.

Yöneticilerin "yanıt motoru" diye adlandırdığı bu yenilik; metin, fotoğraf, video ve ilgi çekici noktaları destekleyecek.

Bu adım, Apple'ın 2011'de iPhone'da sesli asistan olarak kullanıma sunduğu Siri için uzun süredir vaat edilen iyileştirmenin bir parçası.

Şirket, hazirandaki Dünya Çapında Geliştirici Konferansı (Worldwide Developer Conference / WWDC) sırasında Siri'nin yapay zeka destekli güncellemesinin 2026'ya erteleneceğini duyurmuştu. Yeni güncellemenin ayrıntılarını içeren çarşamba günkü haberin ardından Apple'ın hisseleri yaklaşık yüzde 5 yükseldi.

Apple'ın yazılım şefi Craig Federighi ağustosta, Cupertino merkezli şirketin en önemli önceliğinin Siri'nin geliştirilmesi olduğunu söylemişti.

Geçen ay bütün çalışanların katıldığı bir toplantıda konuşan yönetici, Apple'ın yapay zeka tekliflerini artırmak için üçüncü taraflarla görüştüğünü açıklamıştı.

Federighi "Bu gelişme bizi yalnızca duyurduğumuz yenilikleri değil, hayal ettiğimizden çok daha kapsamlı bir iyileştirmeyi sunabilecek konuma getirdi" demişti. 

İnsanların daha fazla ciddiye aldığı bir proje yok.

The Independent daha fazla bilgi için Apple'la temasa geçti ancak şirket genellikle piyasaya sürülmemiş ürünler hakkında yorum yapmıyor.

Yeni yapay zeka asistanı için olası bir platform, Apple'ın geliştirme aşamasında olduğu söylenen bir robot olabilir.

Siri'nin bu robota entegre edilerek, cihazın insan benzeri bir yüz kazanması planlanıyor. Cihaz prototiplerinde Apple'ın Finder logosunun hareketli bir versiyonunun kullanıldığı bildiriliyor.

Görsel kaldırıldı.


Apple, CEO Tim Cook'un "hayranlık uyandıran" diye nitelediği bir etkinlikle, gelecek salı günü en yeni iPhone 17 serisini tanıtacak ve Apple Watch ve AirPods serilerindeki güncellemeleri duyuracak.

Cihazların yeni biçim katsayılarıyla gelmesi beklenirken, iPhone, iPad, Mac, Apple Watch, Apple TV ve Car Play işletim sistemlerinde büyük bir revizyon da duyurulabilir.

Apple Etkinliği'nin canlı yayını 9 Eylül'de yerel saatle 10.00'da (TSİ 20.00) gerçekleşecek ve etkinliğin tamamı The Independent'ta aktarılacak.

Independent Türkçe


OpenAI'ın CEO'su, ölü internet teorisine hak verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

OpenAI'ın CEO'su, ölü internet teorisine hak verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'ın CEO'su Sam Altman, "ölü internet teorisinde" biraz doğruluk payı olabileceğini öne sürdü.

Bu komplo teorisindeki fikre göre, internetteki içeriklerin ve gerçek kişiler gibi görünen profillerin çoğu aslında bilgisayarlar tarafından otomatik olarak oluşturuluyor ve internet büyük ölçüde "ölü" halde.

Teori sık sık çürütülse de son yıllarda yapay zeka sistemlerinin yaygınlaşması ve eskiden Twitter diye bilinen X gibi platformlarda botları engellemeye yönelik girişimlerin başarısız olması, bu fikre giderek daha fazla itibar edilmesine neden oluyor. 

Ve Altman da daha önce teoriye inanmamasına rağmen, bunda bir miktar haklılık payı olabileceğini öne sürdü.

Altman "Ölü internet teorisini hiç ciddiye almamıştım ama görünen o ki, şu anda büyük dil modelleri tarafından kullanılan çok sayıda twitter hesabı var" diye yazdı.

Büyük dil modelleri (BDM), ChatGPT ve Anthropic'in Claude'u gibi benzer ürünlerin arkasındaki teknolojiyi ifade ediyor.

Altman'ın OpenAI'ın başındaki rolü nedeniyle, uyardığı soruna doğrudan katkıda bulunduğunu öne süren kullanıcılar, bu açıklamaya büyük tepki gösterdi.

ChatGPT'nin 2022'nin sonlarında piyasaya sürülmesi, diğer birçok benzer sistemin internette kullanıma sunulmasına yol açtı ve hem gerçek hem de kötü niyetli kullanıcıların çevrimiçi platformlarda otomatik içerik ve gönderi oluşturmasını çok daha kolay hale getirdi.

Bazıları da Altman'ın tweet'inin, World Network'teki çalışmalarından kaynaklanmış olabileceğini öne sürüyor. Daha önce Worldcoin diye bilinen şirketi 2019'da kurmuştu. Şirket, insanların gözlerini tarayarak internette gerçek kimliklerini kanıtlamasını sağlayacak bir yöntem geliştirmeyi hedeflediğini belirtiyor. Bu, yapay zeka destekli sistemlerin çevrimiçi etkisini durdurmanın yolu olarak teşvik ediliyor.

Independent Türkçe