Irak Komünist Partisi’nin Necef’teki parti merkezine molotoflu saldırı

Irak Komünist Partisi’nin Necef şubesine molotoflu saldırı (Rudaw)
Irak Komünist Partisi’nin Necef şubesine molotoflu saldırı (Rudaw)
TT

Irak Komünist Partisi’nin Necef’teki parti merkezine molotoflu saldırı

Irak Komünist Partisi’nin Necef şubesine molotoflu saldırı (Rudaw)
Irak Komünist Partisi’nin Necef şubesine molotoflu saldırı (Rudaw)

Irak Komünist Partisi’nin Necef kentindeki parti merkezine cuma günü şafak vaktinde kimliği belirlenemeyen kişilerce molotof kokteyli ile saldırı düzenlendi. Olayda can kaybı yaşanmazken, binada maddi hasar meydana geldiği öğrenildi. Bu saldırı, Ekim’de düzenlenmesi kararlaştırılan parlamento seçimlerinin yaklaşmasıyla siyasi suikastların artacağı ve şiddet eylemlerinin tırmanacağı yönündeki değerlendirmelerin yapıldığı bir ortamda gerçekleşti. Bu saldırı aynı zamanda halkın kötü kamu hizmeti, işsizlik ve ekonomideki kötü gidişattan duyduğu rahatsızlığın bir sonucu olarak yeni bir protesto dalgasının patlak vermesi beklentisinin dillendirildiği bir dönemde geldi.
Dini kimliğiyle öne çıkan Necef’te partinin yerel yönetimi, ‘korkakça’ diye nitelediği saldırıyı kınadı. Irak Komünist Partisi Necef İl Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Kara yarasalar cuma gününün şafağında tam saat 03.50’de halkın çadırı ve devrimcilerin beşiği olan Irak Komünist Partimizin Necef’teki merkezine molotof kokteylleri, hain ve kalleş kurşunlarla saldırmak için bir kez daha geri dönüyor. Bu korkakça eylemi kınarken, kapsamlı değişimi gerçekleştirmek ve yolsuzlukların, yozlaşmışların ve kiralık katillerin iktidarından kurtulmak için halkın yolu üzerinde kalacağımızı vurguluyoruz” ifadelerine yer verildi. İl Başkanlığı ayrıca hükümetten “Silahların devlet elinde toplanmasını, yürürlükteki Partiler Yasası’nı aktifleştirmesini, gelecek seçimlerin düzenlenmesi için öncelikli görev olarak güvenliği sağlamasını, saldırının faillerinin bulunmasını ve adalet önüne çıkarılmalarını” talep etti.
Irak Komünist Partisi olayla ilgili herhangi bir tarafı suçlamadı. Ancak partiye yakın aktivistler, komünist ve sivil aktivistlerin Necef’te hayatını kaybeden göstericilerin birinci ölüm yıldönümü için dün düzenledikleri anma töreni ile parti merkezine şafak vakti yapılan saldırı arasında bir bağlantı olduğunu düşünüyor. Geçen yıl Necef kentindeki Sadreyn Meydanı’nda göstericilere yönelik müdahale sırasında birkaç gösterici hayatını kaybetmişti. Muhenned el-Kaysi isimli genç de hayatını kaybedenler arasındaydı. Kaysi’nin annesi, o dönem yaşanan olaylardan ve gösterici ölümlerinden Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve onun talimatıyla hareket eden grupları sorumlu tutmuştu.
Irak Komünist Partisi’ne yakın bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “saldırının, Necef’te komünistler, sivil ve sosyal akımlar ve protesto meydanlarının yer aldığı erken bir koalisyonun ilan edilmesinin ardından gelmesine” dikkat çekti. Kaynak, “Irak Komünist Partisi geri kalan vilayetlerde sivil akımlar ve Ekim hareketi grupları ile geniş koalisyonlar oluşturma niyetinde” dedi.
Irak Komünist Partisi, laiklikle ilgili eğilimlerine rağmen Mayıs 2018’de Sadr Hareketi ile birlikte Sairun Koalisyonu adı altında seçimlere katıldı. Seçimlerin sonucunda Sairun Koalisyonu Meclis’te 54 sandalye kazanırken, komünistler bu sandalyelerden sadece 2’sini alabildi. Protestocu gruplar ile Sadr Hareketi destekçileri arasında ihtilafların büyümesi üzerine Komünist Partisi, Sadr Hareketi ile kurduğu koalisyondan çekildiğini ilan etti. Parti’nin iki üyesi Raid Fehmi ve Hayfa el-Emin, 2019’un Ekim ayının sonlarında milletvekilliğinden istifa ettiler. Komünist Parti ile Sadr Hareketi arasındaki koalisyon o dönem tepki çekmiş ve parti içi bölünmelere yol açmıştı.
Şii siyasi İslami hareketlerin 2003 sonrası önlenemeyen yükselişi ve Meclis ile hükümet makamlarının birçoğunu ele geçirmeleri, Irak’ın en eski partilerinden olan Irak Komünist Partisi’nin etki ve popülaritesinin gerilemesine neden oldu. Komünist Parti, dini referanslı partilerin duvarını aşamadığı için Iraklı seçmenlere ulaşma imkanına sahip olamadı. Ancak nadir istisnalar da oldu. Zira Parti, 4 yıllık yasama döneminin iki yılında Meclis’te sadece iki koltuğa sahip olabildi.
Komünist Parti’sinin öncü kadrolarının Necefli olmasına, Necef’ten Meclis’e milletvekili göndermemesine ve laik düşünce yapısına rağmen, parti Necef’teki daimi varlığını korudu. Necef’teki parti merkezi daha önce de benzer bir saldırıya uğramıştı fakat genel olarak kentte partiye yönelik ciddi bir baskı olduğu söylenemez.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.