İsrail medyasından iddia: Netanyahu ile görüşmeyen Ürdün Kralı Gantz’ı kabul etti

Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
TT

İsrail medyasından iddia: Netanyahu ile görüşmeyen Ürdün Kralı Gantz’ı kabul etti

Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.
Ürdün Kralı 2. Abdullah, bölgenin İsrail'e kiralanması anlaşmasının feshedilmesinin ardından Kasım 2019'da el-Gamr bölgesini ziyaret etti.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’ı Amman'da gizlice kabul etti. Öte yandan Ürdün Kralı’nın halen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile telefonla veya yüz yüze görüşmeyi reddettiği biliniyor. 
Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yediot Ahronot'tan aktardığı iddiaya göre, 2. Abdullah, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz'ı ise geçen yıl Aralık ayında Amman'a davet etmişti.
Yediot Ahronot'a göre Gantz, partisi Mavi-Beyaz’ın aktivistleri ile Zoom uygulaması aracılığıyla yaptığı toplantı sırasında, Cuma günü Ürdün ile görüştüğünü ima ederek, Netanyahu'nun Ürdün ile ilişkilerini eleştirdi. 
Gantz, partisinden aktivistlerle yaptığı toplantıda şu ifadeleri kullandı:
"Ürdün'le ilişkilerin İsrail için büyük bir servet olduğunu düşünüyorum ve bu ülkeyle ilişkilerimizin bin kat daha iyi olabileceğine inanıyorum. Ne yazık ki Netanyahu Ürdün'de istenmeyen bir kişi ve varlığı iki ülke arasındaki ilişkilere zarar veriyor. Ürdün Kralı ve diğer üst düzey Ürdünlü yetkililerle sürekli iletişim halindeyiz. Büyük başarılar elde edebileceğimizi biliyorum.”
Ürdün ile her yıl bir veya iki sivil projenin uygulanmasının mümkün olduğunu belirten Gantz, "10 yıl içinde komşularımızla ilişkileri geliştirmek için 20 ila 30 proje tamamlamış olacağız" dedi.
Kral Abdullah’ın Gantz’ı kabulü, İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi ve Ürdünlü mevkidaşı Eymen es-Safedi ile son aylarda yaptığı iki görüşmenin ardından geldi. Ürdün ve İsrail arasında güçlü ilişkiler söz konusu. Ancak son zamanlarda İsrail'in Filistinlilere yönelik politikaları, Ürdün’ün garantörlüğü altındaki Mescid-i Aksa’ya yönelik İsrail baskıları ve İsrail’in diğer Arap ülkelerine yaklaşması konusunda iki ülke arasındaki anlaşmazlığın ardından kötüleşti.
Hem İsrail'in hem de ABD'nin önemli bir bölgesel müttefiki olan Ürdün, uzun zamandır iki devletli bir çözüm için 2014'ten beri askıda olan İsrail-Filistin barış görüşmelerinin yeniden başlaması çağrısında bulundu. Kral 2. Abdullah, Netanyahu’nun geçen yılki Batı Şeria'yı ilhak planlarına açıkça karşı çıkarken, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasındaki normalleşme anlaşmalarına da olumlu yaklaşmayarak mesafeli yaklaştı.
The Times of Israel internet sitesindeki habere göre, Kral Abdullah ilhak girişiminden duyduğu memnuniyetsizlik nedeniyle geçen yıl Netanyahu ile telefonla görüşmeyi reddetti.
Ürdün Kralı 2019'da, Amman'ın İsrail Büyükelçisini geri çağırmasına neden olan bir dizi olayın ardından İsrail ile Ürdün arasındaki ilişkilerin "tüm zamanların en düşük seviyesinde" olduğunu ifade etmişti. O yıl Ürdün, İsrailli çiftçilerin Ürdün içindeki arazilere kolayca erişmesine izin veren özel düzenlemeleri sona erdirdi. Taraflar arasındaki barış anlaşmasının yıldönümünde de ortak bir kutlama düzenlenmedi. İsrail'in iki Ürdün vatandaşını terörizm suçlamasıyla tutuklaması da diplomatik tartışmaya neden oldu.
Öte yandan Kral Abdullah, geçen ay İsrail'i Filistinlileri aşılamadığı için eleştirdi. Buna rağmen, Amman ve Tel Aviv son zamanlarda ortak projeler uygulamak ve ikili ilişkileri geliştirmek için temaslarını yoğunlaştırdı. İsrail medyası, iki ülke arasındaki görüşmelerin İsrail, Ürdün ve Filistin Yönetimi arasında gelecekteki projelere odaklandığını bildirdi.
Ürdün'de birkaç hafta önce Dışişleri Bakanlığı öncülüğünde iki ülkenin bakanlık genel müdürleriyle su, turizm, tarım, ulaştırma, ticaret, ticaret ve diğer alanlarda ortak projeler geliştirmek amacıyla toplantı düzenlendi. Devam eden görüşmeler, yıllar süren aksaklıktan sonra ilk ilerleme girişimi olarak nitelendirildi. İsrail’deki kaynaklar, İsrail'de  Ürdünlüler lehine adımlar atma çabaları söz konusu olduğunu kaydetti. Kaynaklar, Ürdün'den Filistin Yönetimi'ne ticareti ikiye katlamak isteyenlerin kapasiteyi yıllık 100 milyon dolardan 500 milyar dolara çıkarmak istediklerini belirtti. Ayrıca İsrail tarafına talep edilen malların listelerinin sunulduğu ifade edildi.
1994'ten beri Ürdün ile İsrail arasında barış ve iki ülkeyi birbirine bağlayan diplomatik ilişkiler söz konusu.

 


Filistin’i tanıma kararları: Avrupa, ABD’nin diplomatik çizgisinden ayrılıyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri öldürdüğü Filistinli sayısı 60 bini geçti (AFP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri öldürdüğü Filistinli sayısı 60 bini geçti (AFP)
TT

Filistin’i tanıma kararları: Avrupa, ABD’nin diplomatik çizgisinden ayrılıyor

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri öldürdüğü Filistinli sayısı 60 bini geçti (AFP)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri öldürdüğü Filistinli sayısı 60 bini geçti (AFP)

Fransa ve Britanya'nın ardından Kanada da eylülde Filistin devletini tanıyacağını duyurdu.

BBC'nin analizinde, ABD'nin müttefiklerinin Gazze meselesinde "diplomatik bir değişiklik" yaratmak için Başkan Donald Trump'ın çizgisinden uzaklaştığı yazılıyor. 

Analizde, Trump yönetiminin Gazze'nin geleceğine dair istikrarlı bir vizyonu olmadığı, bunun da stratejik bir boşluk yarattığı belirtiliyor. Avrupa ve Körfez ülkelerinin bu boşluğu doldurmak için devreye girdiği ifade ediliyor. 

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu başından beri iki devletli çözüme karşı çıkıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Birleşik Krallık (BK) Başbakanı Keir Starmer'ın Filistin devletini tanıma kararını eleştiren Trump, Kanada'yı da benzer bir hamle yaptığı için tehdit etti.

Kanada Başbakanı Mark Carney, İsrail'in işgal ettiği Gazze'deki uygulamalarını kınamış ve eylülde yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda (BMGK) Filistin'i devlet olarak tanıyacaklarını duyurmuştu.

Trump, gümrük vergisiyle ilgili müzakerelerin sürdüğünü hatırlatarak Kanada'nın Filistin'i tanıma kararının "ticaret anlaşmasına varmalarını çok zorlaştıracağını" söylemişti. 

Kanada'ya ek olarak Malta da eylüldeki BMGK toplantısında Filistin devletini tanıyacaklarını duyurmuştu. 

Avrupa ülkelerinin, Filistin devletini tanıma hamlesiyle ABD'yle diplomatik çizgilerini ayırdığına dikkat çekilen analizde, İsrail ablukası yüzünden Gazze'de patlak veren kıtlığın bir "kırılma noktası" yarattığı belirtiliyor. 

2012'de BMGK, Filistin'e "gözlemci devlet" statüsü tanıdığında, 138 ülke Filistin devletini tanıyordu. 2024 ve 2025'te gelen yeni tanımalarla bu sayı en az 143'e çıktı.

BK ve Fransa'nın BMGK daimi üyesi olarak veto yetkisini elinde bulundurması önemli. Londra ve Paris yönetimlerinin adım atması durumunda ABD, BMGK'de Filistin'in tanınmasına karşı çıkan veto hakkına sahip tek ülke durumuna düşecek. BMGK daimi üyeleri Çin ve Rusya da halihazırda Filistin devletini tanıyor.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel