Tigray'ın devrik lideri: "Etiyopya ve Eritre hükümetleri soykırım yaptı"

Debretsion Gebremichael (Reuters)
Debretsion Gebremichael (Reuters)
TT

Tigray'ın devrik lideri: "Etiyopya ve Eritre hükümetleri soykırım yaptı"

Debretsion Gebremichael (Reuters)
Debretsion Gebremichael (Reuters)

Etiyopya'da Tigray bölgesinin devrik lideri Debretsion Gebremichael, merkezi hükümetin ve yönetimin Eritreli müttefiklerinin "soykırım dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlediğini" iddia etti ve ABD Başkanı Joe Biden'ı, "istilacı" olarak tanımladığı güçlere karşı baskıyı artırmaya çağırdı.
Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (THKC) lideri Gebremichael, CNN'e verdiği röportajda, bölgede raporlara yansıyan cinayet, tecavüz ve şiddet olaylarıyla ilgili iddiaların bağımsız bir şekilde soruşturulması talebinde bulundu.
Uluslararası Af Örgütü geçen hafta yayımladığı bir raporda, Eritre askerlerinin Etiyopya'nın antik Aksum kentinde yüzlerce sivili öldürdüğü iddialarına dair kapsamlı bilgiler paylaşmıştı.
İnsan hakları kuruluşu, Tigray bölgesinde yer alan kentte 28-29 Kasım'da yaşanan saldırıyla ilgili 41 tanıkla görüştüklerini ifade etmişti. Alınan ifadelere göre o sıralarda kentte bulunan Eritreli askerlerin yaklaşık 24 saatlik bir sürede katliam yaptığını belirten Af Örgütü, bu birliklerin sivilleri toplu halde infaz etmesinin insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini kaydetmişti.
CNN'e konuşan bazı görgü tanıkları da bir grup Eritreli askerin kasım ayında Tigray'ın doğusundaki Dengelat köyündeki Maryam Dengelat kilisesinde içeride yüzlerce kişinin olduğu bir sırada ateş açtığını söylemişti. Bölge sakinleri, askerlerin üç gün boyunca onlarca kişiyi öldürdüğünü anlatmıştı.
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in, komşu Amhara bölgesinden asker göndererek Tigray'daki liderlere karşı askeri operasyon başlatmasından bu yana binlerce sivilin öldürüldüğüne inanılıyor.
CNN, daha önceki haberlerinde, komşu Eritre'den gelen askerlerin Tigray bölgesinde yargısız infaz, saldırı ve insan hakları ihlallerine karıştığını aktarmıştı.
Başbakan Abiy kasım ayı sonlarında Tigray'ın ana şehirlerinin kontrolünü ele geçirdikten sonra zafer ilan etmiş ve saldırıda hiçbir sivilin zarar görmediğini savunmuştu.
Debretsion, neresi olduğu açıklanmayan bir yerden telefonla verdiği röportajda, "Bu ülkede insanlarımızı öldürüyorlar, her yaştan çocukları öldürüyorlar, tecavüz eylemlerinde bulunuyorlar" dedi.
THKC lideri, "Tigray'da her türlü soykırım eylemi işlendi. Bu yüzden soruşturma yapılması gerekiyor. CNN'in Tigray'da sahadan edindiği bulgulara dair soruşturma açılması çağrısında bulunuyoruz" diye konuştu.

Independent Türkçe, CNN



Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
TT

Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso cumartesi günü sürgündeki binlerce Tibetli'yle buluştu. 

Dünyanın dört bir köşesinden gelen takipçileri, 14. Dalay Lama'nın onlarca senedir yaşadığı Dharamshala yakınlarındaki büyük tapınakta bir tören düzenledi.  

6 Temmuz'da 90 yaşına girecek 14. Dalay Lama'nın çok uzun bir yaşam sürmesi için duacı oldular. 

Tenzin Gyatso törende yaptığı ve eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilen konuşmasında Budistlerin ruhani koruyucularından birine işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Şu ana kadar elimden gelenin en iyisini yaptım. Avalokiteśvara'nın da desteğiyle 30-40 yıl daha yaşayıp duyarlı varlıklara ve Budizm öğretilerine hizmetimi sürdürmeyi umut ediyorum.

14. Dalay Lama, aralıkta Reuters'a yaptığı açıklamada 110 yaşına kadar yaşayacağını öngörmüştü. 

Tenzin Gyatso, ölümünden sonra Tibet'teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını önceki günlerde söylemişti.

Ruhani lider, 1587'de oluşturulan Dalay Lama unvanının yeni bir reenkarnasyonla süreceğini ifade etmişti.

Halefinin belirlenmesinde tek yetkinin kendi kurduğu Gaden Phodrang Vakfı'na ait olacağını söyleyen Tenzin Gyatso, 15. Dalay Lama'nın Çin sınırları dışında "özgür dünyada" doğacağını da yinelemişti. 

Gyatso'nun "Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini" vurgulamasına Pekin'den tepki gelmişti. 

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama'nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savunmuştu.

Tibet Budizmi'ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor. 

Tenzin Gyatso, 1940'ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi'nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet'in başkenti Lhasa'da 1959'da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, AFP, Reuters