Irak Temsilciler Meclisi 2021 bütçesini onayladı

Basra’da mayın temizleme çalışmalarına katılan kadınlar (Reuters)
Basra’da mayın temizleme çalışmalarına katılan kadınlar (Reuters)
TT

Irak Temsilciler Meclisi 2021 bütçesini onayladı

Basra’da mayın temizleme çalışmalarına katılan kadınlar (Reuters)
Basra’da mayın temizleme çalışmalarına katılan kadınlar (Reuters)

Irak 2021 federal mali bütçesinde yer alan bazı maddeler nedeniyle siyasi blokları arasındaki derin farklılıklara rağmen, Temsilciler Meclisi, Bağdat ile Irak Kürt bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) arasındaki anlaşmazlık nedeniyle aylarca üzerinde anlaşılamayan 2021 bütçesinin 58 maddesini onayladı.
Mecliste bütçe maddelerinin oylamasına 215 milletvekili katılırken, büyük bloklar, özellikle Irak Kürt bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) payı ve federal hükümete karşı petrol yükümlülükleri ile ilgili olanlar olmak üzere, tartışmalı hükümlerin üzerinde anlaştı.
Bağdat ile IKBY arasındaki müzakereler, bölgeye bütçe fonunun yaklaşık yüzde 13’ünün verilmesi karşılığında çıkarma ve taşıma fonlarının kesintisi ile, IKBY’nin 460 bin varil petrolü Irak Devlet Petrol Pazarlama Şirketi’ne (SOMO) ulaştırmasını öngören anlaşma ile sonuçlandı.
Böylece meclis 2021 bütçesinin IKBY ile ilgili 11. maddesini oylamayı başardı.
Siyasi bloklar, Merkez Bankası’nın aylar önce dolar karşısındaki değerini düşürmesinin ardından dinarın döviz kuru üzerinde de anlaştı.
Hükümetin bütçe açığını kapatmak için bütçeye koyduğu bazı kredilerle ilgili anlaşmazlığın çözülmesi ve bazı blokların Haşdi Şabi’de sözleşmeleri feshedilenlerin geri dönüşü yönündeki taleplerinin yerine getirilmesi konusunda da anlaşmaya varıldı.
Temsilciler Meclisi Finans Komitesi adına açıklama yapan Milletvekili Ahmed Cuburi, bütçe kanununda sözleşmelere ilişkin tüm hükümlerin dahil edildiğini söyleyerek, “Siyasi blokların son üç gündür toplanması, yararsız olduğu düşünülen kredilerden bazı paragraflarının silinmesine ve ertelenmesi yönünde bir anlaşmaya yol açtı. Finans Komitesi, tahsisler ve ekipmanla ilgili diğer konularla ilgili olarak Elektrik Bakanı’nı ağırladı. Bakan, devletten gelen yazının manipüle edilmesinin yaz aylarında elektrik kesintisine neden olacağını bildirdi” dedi.
Cuburi’ye göre 2021 bütçesi, öğretim görevlilerine 900 milyar dinardan fazla ayırmanın yanı sıra Elektrik ve Çalışma Bakanlığı’ndaki sözleşmeleri de içeriyor.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times