Prens Hamza… Ürdün tahtını iki kez kaybeden pilot

Kral 2. Abdullah 2004 yılında Prens Hamza’nın veliahtlık unvanını alarak yerine 2009 yılında kendi oğlunu geçirdi

Ekran Görüntüsü
Ekran Görüntüsü
TT

Prens Hamza… Ürdün tahtını iki kez kaybeden pilot

Ekran Görüntüsü
Ekran Görüntüsü

Kral Hüseyin'in ABD’li eşi Kraliçe Nur'dan olma en büyük oğlu Ürdünlü Prens Hamza iki kez tahta çıkma fırsatını kaybetti. İlki 1999 yılında babasının ölümünün ardından tahta çıkmak için daha genç olması, ikincisi ise 2004 yılında Kral 2. Abdullah’ın kendisinden veliahtlık unvanını almasıydı.
Prens İngiliz yayın kuruluşu BBC’ye gönderdiği video kaydında “Genelkurmay Başkanı beni ziyaret etti ve dışarı çıkmama izin verilmediğini ve insanlarla iletişim kurmamın veya görüşmemin yasak olduğunu söyledi. Evden çıkmamam gerektiğini, sadece ailemle görüşebileceğimi, Twitter kullanamayacağımı ya da başka kimseyle görüşemeyeceğimi bana bildirdi” ifadelerini kullandı. Prens arkadaşlarından ve tanıdıklarından bazılarının gözaltına alındığını, korumalarının geri çekildiğini, iletişim ağlarının ve internetinin kesildiğini söyledi.
Prens herhangi bir komplonun parçası olmadığını ve 'hükümet sisteminin çökmesinden, yolsuzluktan ve son 15-20 yıldır süren ve gittikçe daha da kötüye giden ülke yönetimindeki liyakatsizlikten sorumlu olmadığını' vurguladı.
“Güvenlik sebeplerinden ötürü” eski Kraliyet Divanı Başkanı Basım İbrahim Avadallah ve başka isimlerin gözaltına alındığı duyurulduğu sırada BBC, Prens Hamza’nın avukatı aracılığıyla kendilerine bir video gönderdiğini aktardı.
Ürdün Silahlı Kuvvetleri Cumartesi akşamı yaptığı açıklamada Prens Hamza’dan 'Ürdün’ün istikrarını hedef alma amaçlı kullanılabilecek hareketlere son vermesi' talebinde bulunduklarını ifade ederek prensi gözaltına alma ya da zorla evde tutma gibi bir şeyin söz konusu olmadığını vurguladı. Adının açıklanmasını istemeyen siyasi bir analist konuya ilişkin yaptığı açıklamada Prens Hamza’nın son zamanlarda 'birden fazla kez bazı arkadaşlarının önünde yönetimin yozlaşması olarak tanımladığı şeye yönelik eleştirilerini artırdığını' söyledi. Analist “Yaklaşık 17 yıl önce veliaht prens unvanını kaybetmesini hiçbir şekilde sindiremediği için kesinlikle içerlemiş durumda” değerlendirmesinde bulundu..
29 Mart'ta 41 yaşına giren Prens Hamza, Kral Hüseyin’in dördüncü eşi Kraliçe Nur’dan -asıl adı Lisa Halaby- olma en büyük oğlu. Kraliçe Nur dün yaptığı açıklamada oğlunu savunarak kendisine yöneltilen suçlamaları iftira olarak nitelendirdi.
Liseyi Londra’da okuyan Prens Hamza daha sonra Sandhurst Kraliyet Askeri Akademisi’ne gitti. Burada daha önce kendisinden 18 yaş büyük kardeşi Abdullah’ın yaptığı gibi üstün bir başarı gösterdi.
Harvard Üniversitesi’nden mezun olmadan önce askeri makamlarda görev yapan ve eski Yugoslavya’da Ürdün-Emirlik biriminde hizmet eden Prens Hamza, başarılı bir sporcu ve babası gibi usta bir pilot. Prens Hamza geçen yıl Ürdün Silahlı Kuvvetleri’ndeki görevinden emekli olmuştu.
Babası Kral Hüseyin’in kanser hastalığı Prens Hamza’nın geleceğinde önemli bir rol oynadı. 1999 yılının Şubat ayında babası vefat ettiğinde Hamza onun yerine geçmek için henüz çok gençti. Bunun üzerine Kral Hüseyin’in ikinci eşi Prenses Muna’dan dünyaya gelme en büyük oğlu Abdullah tahta geçti.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, merhum kralın isteği üzerine, Kral Abdullah Prens Hamza’yı veliaht prens olarak atadı. Bu durum, kendisinden unvanı geri alınıncaya kadar beş yıl boyunca devam etti. Daha sonra 2009 yılında Abdullah’ın oğlu Prens Hüseyin veliaht prens olarak atandı.
Kral Abdullah kardeşine yazdığı resmi bir mektupta bu kararı için 'sembolik' veliaht prens pozisyonunun kendisinin özgürlüğünü kısıtlamasını ve kendisine daha yetenekli olduğu görevleri vermekten alıkoymasını gerekçe olarak göstermişti. Ancak tabii ki Prens Hamza aynı şekilde düşünmüyordu.
Fransız haber ajansına (AFP) açıklamalarda bulunan analist “Babası vefat ettiğinde henüz genç olması ve daha sonra da Kral Abdullah’ın kendisinden veliaht prens unvanını alması sebebiyle iki kez kral olma fırsatını kaybetti” dedi. Çevreyi koruma konularına ilgili, halka ve kabile liderlerine yakın, beş kız ve bir erkek çocuk babası Prens Hamza yavaş yavaş iktidar çevrelerinden uzaklaşıyor. Ancak tüm bunlara rağmen analist “Kendisini cumartesi günü hapse gitmekten koruyan şeyin Kraliyet kanı olduğunu, iktidar ailesinde prens hapse atılmadığını ancak dışlandığını” belirtti



İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.


Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
TT

Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)

Kürdistan Demokrat Partisi Genel Başkanı Mesud Barzani, Irak'taki durumu, "silahlı grupların gücünün devletin otoritesini aştığı" Lübnan'daki duruma benzetti. Pazartesi akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajında ​​Barzani, "Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin bu gruplarla mücadele etme yeteneğinden yoksun olduğunu" belirterek, "devlet kurumlarının zayıflaması ve siyasi bölünmenin derinleşmesi" konusunda uyardı.

Barzani, grupların "siyasi ve ekonomik kararları kontrol eden, anayasanın üstünde bir güç" olduğunu ileri sürerek, "silahların siyasi nüfuz sağlama aracı değil, savunma sisteminin bir parçası olması gerektiğini" vurguladı.

Barzani ayrıca, "Irak'taki her partinin kendisini bir devlet olarak gördüğünü" belirterek, "parlamentoyu ve hükümeti kontrol eden mini devletler olduğunu" belirtti.

Barzani, "uluslararası koalisyonun" Irak'tan çekilmesinin, "DEAŞ” örgütünün geri dönüşüne yol açabileceği uyarısında bulunarak, ABD güçlerinin 2011'de örgütün üç yıl sonra genişlemesi öncesinde geri çekildiği deneyimi hatırlattı.


Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
TT

Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)

Gazze Şeridi'ne bir ‘istikrar gücü’ konuşlandırılması konusu, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar taslağı ve Başkan Donald Trump'ın, yaklaşık bir ay önce yürürlüğe giren ateşkesin geri kalan hükümlerini uygulamak üzere bu uluslararası güçlerin yakında Gazze Şeridi'ne varacağını duyurmasıyla ivme kazandı.

Görevleri ve konuşlanmaları konusunda hazırlık aşamasında görüş ayrılıkları yaşanan, Mısır’ın ise görev alanlarının genişletilmesiyle ilgili çatışmalar olabileceği yönünde endişe duyduğu bu güçler, uzmanlara göre karmaşık düzenlemelerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle İsrail’in konunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine karşı çıkması, Türkiye’nin kuvvetlere katılması ve Filistin tarafının çekinceleri olması hâlinde olası bir Rusya-Çin vetosu ihtimali, bu durumu daha da karmaşık hâle getirir. Uzmanlar, bu kuvvetlerin ancak geniş bir uzlaşı süreci oluşturulması hâlinde ve ateşkes anlaşmasını koruma amacına hizmet edecek şekilde yakın bir zamanda kurulabileceğini öngörüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ne yönelik barış planını desteklemeyi amaçlayan karar taslağını BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıklamasından bir gün sonra, uluslararası istikrar güçlerinin ‘çok yakında’ Gazze Şeridi'ne varmasını beklediğini söyledi.

Trump, Beyaz Saray'da Orta Asya ülkeleri liderleriyle yaptığı toplantıda, “Bu çok yakında gerçekleşecek. Gazze'de işler yolunda gidiyor” dedi. Bu açıklama, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık bir ay sonra Gazze Şeridi'nde zorlu insani koşulların devam etmesi üzerine bir gazetecinin uluslararası güçlerin bölgeye konuşlandırılmasıyla ilgili sorusuna yanıt olarak yapıldı.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği’nin açıklamasına göre ABD, Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı barış planını desteklemek amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar taslağı sundu. Henüz oylama tarihi belirlenmemiş olan karar taslağı, ‘Gazze’de istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç’ kurulmasına izin veriyor. Bu güç, uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukla uyumlu olmak kaydıyla, yetkisi kapsamındaki görevleri yerine getirmek için ‘gerekli tüm araçları kullanma’ yetkisine sahip olacak.

Axios internet sitesi salı günü bir ABD yetkilisinin, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin bazı üyelerine, Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir güç oluşturulması için bir karar taslağı gönderdiğini ve ilk birliklerin önümüzdeki ocak ayına kadar Gazze'ye konuşlandırılmasının hedeflendiğini söylediğini aktardı.

İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)

İsrail uzmanı Dr. Said Ukkaşe, ‘istikrar gücü’ dosyasının daha BM Güvenlik Konseyi’ne sunulma aşamasından itibaren zorlu düzenlemelerle karşılaşacağını düşünüyor. Özellikle İsrail’in, bu gücün uluslararası sistem tarafından onaylanmasına karşı çıkması ve Türkiye gibi katılımcı ülkelere itirazlarının bulunması, ayrıca Rusya ile Çin’in metindeki bazı ifadeleri kabul etmeyip bu konuda herhangi birinin veto hakkını kullanma olasılığı, süreci daha da zorlaştırıyor.

Ukkaşe, Trump’ın söylediği gibi kuvvetlerin yakın zamanda ulaşmasının pek mümkün olmadığını belirtti. Mevcut karmaşık koşullar altında bunun yakın bir tarihte gerçekleşmeyeceğini, ancak perde arkasında üzerinde anlaşmaya varılmış ve yalnızca duyurulmayı bekleyen bazı gizli süreçler varsa bunun mümkün olabileceğini ifade etti.

Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava da Çin ve Rusya'nın herhangi bir Arap veya Filistinli çekinceye veto hakkını kullanma olasılığı göz önüne alındığında, istikrar gücünün özellikle BM Güvenlik Konseyi'nde zorluklarla karşılaşacağına inanıyor. Mutava, bu karmaşık düzenlemeler göz önüne alındığında, geniş bir mutabakat sağlanmadıkça güçlerin gelmesinden bahsetmek için henüz çok erken olduğunu belirtti.

Endişeler BM Güvenlik Konseyi ile sınırlı değil, sahaya da uzanıyor. Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, son açıklamalarında, uluslararası güce Hamas'ı silahsızlandırma görevinin verilmesi halinde ‘çatışmalar’ yaşanacağına işaret etti.

Sorunun, İsrail'in Gazze planının uygulanmasını engelleyen koşullar dayatmasından kaynaklandığını açıklayan Raşvan, “Filistinliler, Gazze'nin güvenliğini yabancı bir gücün devralmasını veya işgalin vesayetle değiştirilmesini kabul etmeyecek” dedi.

Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Halaf, salı günü CBS News'e verdiği röportajda, “İstikrar gücünün oluşumu, yapısı, yetki alanı ve süresi de dahil olmak üzere çeşitli unsurlar hakkında Amerikalı ve bölgesel ortaklarla görüşmeler sürüyor” dedi.

Said Ukkaşe, Mısır'ın tutumunun ve endişelerinin haklı olduğuna inanıyor. Ukkaşe, Kahire’nin bölge konusunda diğer tüm taraflardan daha fazla tecrübeye sahip ve Filistinli gruplarla uzlaşı içinde, silahsızlanmanın kademeli şekilde gerçekleşmesine yönelik bir vizyona sahip olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ukkaşe, “Trump, eğer istikrar güçleri maddesi konusunda uluslararası ve İsrailli taraflarla uzlaşı sağlanamazsa, herkesi şaşırtarak çok uluslu güçlerin gönderilmesini gündeme getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mutava, ‘hiçbir Arap veya İslam ülkesinin silahsızlanma konusunda bir çatışmaya girmeyi kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Mutava, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Beklenen uluslararası gücün başarısı, bu güce Filistin polis gücünün eklenmesine bağlı. Bu güç, istikrar güçleri tarafından desteklenen açık bir plan çerçevesinde kanunları uygulamaktan tek başına sorumlu olacak” ifadelerini kullandı.