Bingazi’deki hükümet toplantısının engellenmesi Libya’da tartışma yarattı

Libya’da devlet kurumlarına yönelik şantaj endişesi mevcut.

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe. (AP)

Libya’daki genel seçimlere sekiz ay kaldı. Ancak bu durum geçen pazartesi günü ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde yapılması planlanan Ulusal Birlik Hükümeti toplantısının engellenmesi sonrasında endişeye neden oldu. Siyasi gruplar arasında korku hakim.
Söz konusu korkuların bir kısmı, Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ve Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Silahlı Kuvvetler Genel Komutanlığı arasında anlaşmazlık yaşanma ihtimalinden kaynaklanıyor. Zira bu anlaşmazlığın bölünmeyi yeniden derinleştirmesi, yürütme otoritesinin devlet kurumlarını birleştirme görevinde başarısız olması, siyasi sürecin bozulması ve gerginlik atmosferine geri dönülmesi korkularını tetikledi.
Söz konusu endişe, Ulusal Birlik Hükümeti Başkan Yardımcısı Ramazan Bucenah tarafından dile getirildi. Bucenah, ‘hükümet toplantısını engelleyen durumun, ülkedeki siyasi sürecin önüne geçmeye çalışan herkese fırsat vereceği’uyarısında bulundu. Yetkili, herhangi bir tarafın siyasi bölünmüşlük durumunu, devletin parçalanmasını ve kurumlarına şantaj yapılmasını sürdürmeye çalışmasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Bucenah, 27 Nisan’da yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Hükümetin Bingazi’yi ziyaret etme niyetinin önceden ilan edilmesine ve düzenlemelerin yapılmasına rağmen geçen pazar günü Başbakan ve hükümet üyelerini taşıyan uçağın Bingazi’deki Benina Havalimanı’na inişi engellendi. Yaşananları büyük bir ilgiyle takip ettik.”
Libya’da kimsenin yeniden bölünmeden ve şiddet döngüsüne girmekten çıkar sağlamayacağını vurgulayan Ramazan Bucenah, Libya’daki siyasi süreci bozma girişimleriyle karşılaştığı her durumda istikrarı destekleyen tavrının güçlendiğini vurguladı.
Cenevre’de düzenlenen Libya Siyasi Diyalog Forumu, Muhammed el-Menfi liderliğindeki Başkanlık Konseyi ve Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki hükümet başkanlığı tarafından temsil edilen birleşik bir yürütme otoritesini seçmeyi başardı. İki yetkili, ülkeyi 24 Aralık’ta cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine hazırlamakla görevlendirildi. Çok sayıda Libyalı yeni hükümetin, ‘istikrarın geri dönmesi ve ülkenin doğusu ile batısı arasında bölünmüş olan askeri kuruluşların birleşmesi hedefine ulaşmak için’ her türlü engeli aşma esnekliğine sahip olduğu görüşünde. Ancak bu Libyalıların siyasi çözümün durması ve yeniden silahlara başvurulması korkularını engellemiyor.
Söz konusu gerginliğin ve korkuların bazıları hızla su yüzüne çıktı. Güney Kabileleri ve Şehirleri Yüksek Kurulu Başkanı Şeyh Ali Masbah Ebu Sebiha, ‘Fizan halkının tüm toplumsal yelpazelerini, askeri oluşumlarını ve birimlerini’ doğu bölgesinden çıkarmaya çağırdı. Ebu Sebiha bu durumu ‘ülke diasporasının ve siyasi birliğinin önündeki engel’ olarak nitelendirdi.
Diğer yandan Bucenah’ın ‘başbakanı ve birlik hükümeti üyelerini taşıyan uçağın inişine izin verilmediği’ ifadelerine yanıt veren Libyalı yazar Farac Farkaş, şaşkınlığını dile getirdi. Farkaş açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Ulaşılan bilgiler, güvenlik heyetini taşıyan uçağın aslında pazar akşamı iniş yaptığı yönünde. Bu bilgiler yanlıştır. Ya Bucenah farklı bilgilere sahip ya da başka bir kasıt var. Bu noktada, Mitiga Havalimanı’ndan ayrılmayı bekleyen ve Trablus’tan kalkmadan önce iniş izni almama ihtimali olan bakanlık heyetinden (başbakan da dahil) bahsettiğine inanıyoruz.”
Bucenah ise siyasi sürecin Libya siyasi anlaşması metnine ve ruhuna uygun olarak ilerleyeceği umudunu yeniden canlandırmak için tüm Libyalı taraflarla temasa geçmek üzere çaba sarf ettiğini savundu. Yetkili tavrının ‘kalkınmaya, ulusal uzlaşıya varmaya ve ülkenin ulusal egemenliğini yeniden tesis etmeye yönelik tüm girişimleri başarısız kılan engellerin ve siyasi şantajın devamlılığına karşı duran insanların çoğunluğuyla uyum içinde olduğunu’ vurguladı. Libyalılara, bu zor sürecin atlatılacağını, düzgün yaşam talebinin yerine getirileceğini ve dar vizyonlu çıkarlara ulaşmak için ortaya koyulan sömürünün duracağını vaat eden Bucenah sözlerini şöyle sürdürdü:
“Libya’nın; doğusu, batısı, güneyi ve kuzeyi için çalışmak dışında hiçbir alternatifi bulunmadığı tarihi bir dönemeçte olduğunu biliyoruz. Anlaşmazlıkları körüklemek, yeniden kalkınma, adaleti sağlama ve ulusal uzlaşıyı tesis etme konularında Libyalılara verilen sözlerden vazgeçilemez.”
Hükümet Sözcüsü Muhammed Hammude, geçen pazartesi günü Bingazi’de yapılması planlanan kabine toplantısının, ileri bir tarihe ertelendiğini duyurdu. Ancak ertelemenin nedenleri hakkında bilgi vermedi.