NASA hızlı yaşayan dev yıldızın son çırpınışlarını yayımladı

Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
TT

NASA hızlı yaşayan dev yıldızın son çırpınışlarını yayımladı

Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)
Görüntü, Hubble Uzay Teleskobu üzerindeki WFC3 / UVIS isimli cihaz tarafından elde edildi (NASA)

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) Avrupa Uzay Ajansı'yla (ESA) birlikte işlettiği Hubble Uzay Teleskobu 31. yılını kutluyor. Ünlü teleskop, doğum günü vesilesiyle yıkımın eşiğindeki dev bir yıldızı görüntüledi.
NASA'nın internet sitesinde yayımladığı görüntülerde yer alan AG Carinae isimli bu aşırı parlak yıldız, Dünya'dan 20 bin ışıkyılı uzakta yer alıyor.

Güneş'ten yaklaşık 70 kat daha büyük ve 1 milyon kat daha parlak olan AG Carinae, tamamen yok olmanın eşiğinde, yaşam mücadelesi veriyor.
Hayal edilemeyecek seviyelerde radyasyonun dışarıya doğru itildiği yıldız, dış katmanlarında patlamalara sahne olacak kadar yüksek bir basınç seviyesine ulaşmış durumda. 
Görüntülerde de yer alan ve yıldızı çevreleyen gaz ve toz kabuğu yaklaşık 5 ışıkyılı genişliğinde. Bu, Güneş'in en yakın komşusu Proxima Centauri'yle arasındaki mesafeye eşit.
Söz konusu devasa yapı, yaklaşık 10 bin yıl önce meydana gelen bir veya daha fazla şiddetli patlamayla ortaya çıktı. Yıldız, tıpkı kapağı fırlayan kızgın bir çaydanlık gibi dış katmanlarını uzaya savurdu. Bilim insanlarına göre dışarı atılan madde Güneş kütlesinin 10 katı kadar.
Bu patlamalar, "parlak mavi değişken" diye nitelenen nadir yıldız türünün yaşam süresinde meydana gelen tipik olaylar. NASA'nın açıklamasına göre bu ultra parlak yıldızlar hızlı yaşıyor ve genç ölüyor. Söz konusu patlamalar da gözalıcı yıldızların çırpınma aşamasını teşkil ediyor.
Güneş'ten çok daha büyük ve parlak olsa da bu tür yıldızlar yalnızca birkaç milyon yıl hayatta kalıyor. Güneş'in yaşam süresiyse yaklaşık 10 milyar yıl.
Almanya'daki Ruhr Üniversitesi'nden gökbilimci Kerstin Weis, "Bu tür yıldızları incelemeyi seviyorum çünkü istikrarsızlıklarından etkileniyorum" diye konuştu.
Ünlü teleskop, 24 Nisan 1990'dan bu yana yaklaşık 48 bin gök cismi üzerinde 1,5 milyondan fazla gözlem yaptı.
 
Independent Türkçe, NASA, Science Alert



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.