Son günlerde binlerce kişi İzlanda'nın Reykjanes Yarımadası'nda faaliyete geçen volkanik çatlakları gözlemlemek üzere bir araya geliyor. Zira yeryüzündeki yanardağlar seyircilere çarpıcı manzaralar sunuyor.
Ancak Dünya'nın yanardağları yalnız değil. Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlerde de muazzam volkanlar bulunuyor.
İşte Venüs'ten Plüton'a Güneş Sistemi'nin en muazzam volkanları:
Doom Mons / Titan
(NASA)
Satürn'ün en büyük uydusu Titan'da adını Yüzüklerin Efendisi'ndeki (Lord of the Rings) Kıyamet Dağı'ndan (Mount Doom) alan bir volkan var.
Volkanın kabuktaki çatlaklardan eriyik su ve metan buzunun sızmasıyla oluştuğu düşünülüyor.
Marius Tepeleri / Ay
Marius Tepeleri, adını 41 km. çapındaki krater Marius'tan alıyor (NASA)
Marius Tepeleri'nde kubbe şeklinde çok sayıda tepe yer alıyor. Bu kubbelerin yüksekliği 500 metreye ulaşıyor. Bölge aynı zamanda Ay'daki en büyük volkanik alan.
Bu tepeleri var eden volkanik aktivite çoktan yok oldu. Ancak bilim insanlarına göre Ay yüzeyinde son birkaç yüz milyon yılda volkanik aktivitelerin meydana gelmiş olabileceği yerler de var.
Olympus Mons / Mars
(NASA)
Güneş Sistemi'ndeki en büyük yanardağ olan Olympus Mons'un kapladığı alan, ABD'nin Arizona eyaleti kadar.
21 bin 287 metre yüksekliğe ulaşan bu volkandaki en genç lav akıntıları 2 milyon yaşında.
Kulağa çok gelse de bu süre aslında jeolojik açıdan çok az. Bu da şuanda sessiz duran dağın hala aktif olabileceğini düşündürüyor.
Dağ, ismini mitolojide Yunan Tanrılarının evi olan Olimpos Dağı'ndan alıyor.
Maat Mons / Venüs
Volkan, adını Mısır mitolojisinde adalet ve doğruluk tanrısı Maàt'tan alıyor (NASA)
Venüs yüzeyindeki en yüksek yanardağ olan Maat Mons, bilim insanlarını şaşırtıyor. Zira uzmanlar, Venüs'teki yüzey basıncının dik yamaçların oluşumunu engelleyeceğini düşünüyordu.
Yanardağ henüz 750 milyon yaşında. Bu da Venüs'te son zamanlarda yoğun lav akışları olduğunu gösteriyor.
Üstelik Venüs yüzeyindeki yenilenme süreci bugün de devam ediyor olabilir.
Ahuna Mons / Ceres
Volkan, adını Hindistan'ın Sumi Naga halkının geleneksel hasat sonrası festivali Ahuna'dan aldı (NASA)
Güneş Sistemi'ndeki volkanizma yalnızca gezegenlerde ve uydularında değil, asteroitlerde bile varlığını sürdürüyor.
Mars ve Jüpiter arasında bulunan en büyük nesne unvanlı Ceres'te volkanlar tuhaf bir biçim alıyor.
NASA'nın Dawn uzay aracıyla 2015'te görüntülediği Ahuna Mons, kraterli ama nispeten düz bir arazide yer alıyor. 17 kilometrelik bu dağın düz ve dikdörtgen şeklinde bir tepesi var.
Wright Mons / Plüton
Wright Mons'un buzlu amonyak ve nitrojen püskürttüğü düşünülüyor (NASA)
2015'te NASA'nın uzay aracı New Horizons (Yeni Ufuklar) Plüton'a ulaştığında volkanik açıdan zengin bir gezegen bulmayı beklemiyordu. Ancak jeoloji soğuk, durgun sularda bile bir yol buluyor.
Son derecede pürüzsüz bölgede bulunan bu buz volkanının Plüton'un yakın tarihinde aktif olduğu düşünülüyor.
Independent Türkçe, Space
