Blinken, Gazze’deki ateşkesi desteklemek için Amman'da

Ürdün Kralı 2. Abdullah, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. (AFP)
Ürdün Kralı 2. Abdullah, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. (AFP)
TT

Blinken, Gazze’deki ateşkesi desteklemek için Amman'da

Ürdün Kralı 2. Abdullah, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. (AFP)
Ürdün Kralı 2. Abdullah, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir araya geldi. (AFP)

Ürdün Kralı 2. Abdullah, İsrail ile Filistinliler arasındaki ateşkesi desteklemek amacıyla Ortadoğu’da temaslar gerçekleştiren ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile dün Amman’da bir araya geldi.
Ürdün Kraliyet Divanı tarafından yapılan açıklamaya göre Kral Abdullah görüşmede, ‘İsrail'in Kudüs ve Mescid-i Aksa’da gerçekleştirdiği kışkırtıcı ihlallerin yanı sıra başta mevcut tansiyonun yükselmesine sebep olan Şeyh Cerrah mahallesi olmak üzere Doğu Kudüs sakinlerini yerinden etme yönünde tekrarlanan yasa dışı girişimlerinin devamı’ konusunda uyarıda bulundu.
Kral 2. Abdullah açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Kudüs'ün mevcut tarihi ve hukuki statüsünün ve kutsallarının himaye edilmesi, el sürülmemesi gerekiyor. Krallık, Kudüs’teki İslami ve Hristiyan kutsal yerleri üzerindeki Haşimi vasiliğinden hareketle koruma yönünde her türlü çabayı göstermeye devam edecektir.”
ABD'nin Filistinli ile İsrailliler arasında iki devletli çözüme dayalı adil ve kapsamlı bir barışın sağlanmasına yol açacak ciddi ve etkili müzakerelerin yeniden başlatılması yönündeki baskıcı rolüne değinen Kral 2. Abdullah, Washington’ın Filistin topraklarındaki tansiyonu düşürmeye yönelik çabalarından övgüyle bahsetti.
Kral 2. Abdullah sözlerini şöyle sürdürdü:
“Filistinli kardeşlerimizin adil ve meşru haklarını karşılayan, başkenti Kudüs olacak şekilde 4 Haziran 1967 sınırlarında bağımsız, egemen ve geçerliliği olan bir Filistin devletinin kurulmasını garanti eden siyasi bir çözümün bulunmaması bölgeyi daha fazla gerginliğe ve istikrarsızlığa itecektir.”
Ürdün Kraliyet Divanı tarafından yapılan açıklamanın devamı şöyle oldu:
“Kral 2. Abdullah, ABD’nin Kudüs’teki konsolosluğunu yeniden açmak ve Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) sağlanan desteği yeniden başlatmak gibi aldığı son kararları takdir etti. Nitekim bu adımlar, güven oluşturmaya ve siyasi yolu ilerletmeye katkıda bulunacaktır.”
Diğer yandan ABD Dışişleri Bakanı da ülkesinin Ürdün'ün bölgede güvenlik ve istikrarın korunmasındaki rolüne ve çabalarına duyduğu takdiri dile getirdi.
Ürdün Kralı’nın İsrail ile Gazze arasında sağlanan ateşkeste ‘önemli bir rol’ oynadığını ifade eden Bakan Blinken Kudüs’teki ABD konsolosluğunun yeniden açılmasının ise zaman alacağını bildirdi.
Reuters’ın haberine göre Blinken dün yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin 2019’da eski Başkan Donald Trump yönetimi tarafından kapatılan Kudüs konsolosluğunu yeniden açacağını duyurmuştu.
ABD Dışişleri Bakanı, Kahire’de Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile görüşmesinin ardından Mısır’ın İsrail ile Filistinliler arasındaki tansiyonun ‘nispeten hızlı’ bir şekilde düşürülmesindeki rolüne övgüde bulunmuştu.
Çarşamba sabahı, Kahire ziyareti öncesinde İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ile de görüşen Blinken, “Tüm İsrail vatandaşları arasında bir arada yaşamı, hoşgörüyü ve barışı teşvik etme yönünde uzun süredir devam eden çabalarınız için teşekkür ederiz” ifadelerini kullanmıştı. ABD’nin Filistin halkına en az 360 milyon dolar acil destek sağlama üzerinde çalıştığını ve bunun 38 milyon dolarının insani yardımlar kapsamında geleceğini söylemişti.
Salı günü Ramallah'ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmeden önce Kudüs'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile de bir araya gelen Blinken, İsrail’in kendisini savunma hakkını gözeterek ABD ile Filistinliler arasındaki ilişkiyi ‘yeniden kurma’ umudunu dile getirmişti.
İki devletli çözüm bulma çabalarını yeniden başlatmanın mümkün olduğunu vurgulayan Blinken, uluslararası toplum tarafından desteklenen ancak eski Başkan Trump yönetimi tarafından ‘ihmal edilen’ bu çözümün İsrail'in Yahudi ve demokratik bir devlet olarak geleceğini güvence altına almanın ve Filistinlilere hak ettikleri devleti vermenin tek yolu olduğunu kaydetti.
Blinken salı günü yaptığı açıklamada, konsolosluğun yeniden açılması ve Gazze Şeridi'ne yardım için fon sağlanması yoluyla ABD'nin Filistinlilerle ilişkilerini yeniden inşa edeceği sözünü vermişti.
Yerel makamlara göre İsrail’in 10 Mayıs - 21 Mayıs tarihleri arasında Gazze’de gerçekleştirdiği saldırılarda 66’sı çocuk olmak üzere en az 250 Filistinli öldürüldü. Gazze'nin İsrail’e attığı roketler ise biri çocuk, biri kadın ve biri de asker olmak üzere 12 kişinin ölümüne yol açtı.



Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
TT

Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)

Hamas hareketinden bir kaynak Şarku'l Avsat'a yaptığı özel açıklamada hareketin Kahire'deki toplantıda kapsamlı bir anlaşma ile bölgesel ve uluslararası garantilerin şart koşulduğu beş yıla kadar uzun süreli bir ateşkes de dahil olmak üzere beş maddelik bir öneri sunacağını açıkladı.

Konumunun hassasiyeti nedeniyle ismini açıklamaktan kaçınan kaynak, hareketin sunacağı çerçevenin ilk olarak, iki taraf arasında kapsamlı bir esir takası anlaşmasını içeriyor. Kaynak, üzerinde mutabık kalınan mekanizmalar ve zamanlamaya göre bir paketle İsrail'in tüm mahkumları, mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkum karşılığında, kalıcı ateşkes, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nin tamamından çekilmesi, yeniden imar ve kuşatmanın kaldırılması öngörecek anlaşmayı sunacağını belirtti.

Teklifin ikinci maddesine göre   Hamas bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıllık uzun bir ateşkese de hazır.

Üçüncü maddede ise bu çerçeve üzerinde anlaşmaya varıldığında, askeri operasyonların durdurulması, işgal güçlerinin 17/1/2025 anlaşmasına göre geri çekilmesi ve insani protokole göre yardımların girişi de dahil olmak üzere durumun 2 Mart 2025 öncesine döneceği teyidi yer alıyor.

Teklifin dördüncü maddesinde Mısır'ın Toplum Destek Komitesi önerisine uygun olarak Gazze'yi tam yetki ve görevlerle yönetecek bağımsız teknokratlardan oluşan yerel bir komitenin kurulması.

Hamas'ın Kahire toplantısında sunduğu önerinin beşinci ve son maddesi ise “Filistinli gruplar arasında yapılan ve sonuncusu 2024 Pekin Anlaşması olan anlaşmalar çerçevesinde Filistin ulusal mutabakatına hazır olunmasını içeriyordu.

ıopfgthy
Filistinliler Salı günü Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cebaliye mülteci kampındaki teçhizatı vuran İsrail saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceliyor (Reuters)

Salı günü erken saatlerde İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerine aşina olan üst düzey bir Filistinli yetkili BBC'ye yaptığı açıklamada Katarlı ve Mısırlı arabulucuların Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yeni bir formül önerdiklerini söylerken, bir Hamas lideri de hareketten bir heyetin ateşkes için “yeni fikirleri” görüşmek üzere Doha'dan Kahire'ye gittiğini doğruladı.

Yetkiliye göre plan, beş ila yedi yıl sürecek bir ateşkes, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında tüm İsrailli tutukluların serbest bırakılması, savaşın resmen sona ermesi ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini içeriyor.

Filistinli yetkili ayrıca Hamas'ın Gazze'nin yönetimini “ulusal ve bölgesel düzeyde” üzerinde anlaşmaya varılacak herhangi bir Filistinli oluşuma devretmeye hazır olduğunu ifade ettiğini kaydetti. Bu oluşumun Batı Şeria'daki Filistin Yönetimi ya da yeni bir idari organ olabileceğini de sözlerine ekledi.

Yeni fikirler

Hamas Kahire'deki görüşmelerde liderlik konseyi başkanı Muhammed Derviş ve baş müzakereci Halil El Haya tarafından temsil edilecek.

AFP'ye konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen bir Hamas lideri, heyetin Mısırlı yetkililerle ateşkese ulaşmak için yeni fikirler üzerinde görüşmeler yapacağını söyledi. Heyette müzakere heyetinin başkanı Halil El Haya ve bazı liderlerin yer aldığını belirtti.

fyuıo
Sağdan, Hamas liderlik konseyi üyeleri: Muhammed Derviş, Halil El Haya ve Nizar Awadallah geçtiğimiz Şubat ayında Tahran'da (AFP)

İsrail arabulucular tarafından önerilen olası plan hakkında yorum yapmadı. Planın başarı şansını değerlendirmek için henüz çok erken olsa da Filistinli yetkili mevcut arabuluculuk çabalarını ciddi olarak nitelendirdi ve Hamas'ın bu çabalara karşı “eşi görülmemiş bir esneklik” gösterdiğini söyledi.

Son ateşkes anlaşması bir ay önce İsrail'in Gazze'yi yeniden bombalamaya başlamasıyla çökmüştü.

Günler önce Hamas, altı haftalık bir ateşkes karşılığında grubun silahsızlandırılması talebini içeren bir İsrail önerisini reddetti.

Cumartesi günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas ortadan kaldırılmadan ve tüm rehineler teslim edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi. Hamas ise İsrail'den rehineleri serbest bırakmadan önce savaşı sona erdirmeyi taahhüt etmesini talep etti.