عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Hartum, Rus üssü anlaşmasının gözden geçirileceğini duyurdu

Sudan Genelkurmay Başkanı Hüseyin: Askeri iş birliği artık Rusya ve Çin ile sınırlı kalmayacak.

Port Sudan’da demirli Rus Donanması’na ait bir gemi. (Arşiv - AFP)
Port Sudan’da demirli Rus Donanması’na ait bir gemi. (Arşiv - AFP)
TT
TT

Hartum, Rus üssü anlaşmasının gözden geçirileceğini duyurdu

Port Sudan’da demirli Rus Donanması’na ait bir gemi. (Arşiv - AFP)
Port Sudan’da demirli Rus Donanması’na ait bir gemi. (Arşiv - AFP)

Sudan Genelkurmay Başkanı Muhammed Osman el-Hüseyin, ülkesinin devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir rejiminin Rusya ile Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü inşa etmek için yaptığı anlaşmayı gözden geçirmeye başladığını duyurdu. Kremlin de anlaşmanın gözden geçirilmesi kararı ile ilgili olarak Sudan'dan alınan verilerin analizinin yapıldığını bildirdi.  
Muhammed Osman el-Hüseyin dün yerel bir kanala verdiği demeçte “Rus heyetinin son ziyareti, Sudan'ın çıkarları kapsamında, anlaşmanın gözden geçirilmesi ile ilgiliydi” dedi.
Anlaşmanın revize edilmesinin nedeninin bazı hükümlerinin ülkeye zararlı olmasından kaynaklandığını belirten Sudan Genelkurmay Başkanı, “Anlaşma, Yasama Meclisi’ne sunulup onaylanmadığı sürece bizim için bağlayıcı değildir” ifadesini kullandı.
Aynı zamanda ülkesinin askeri iş birliğinin artık Rusya ve Çin ile sınırlı kalmayacağını vurguladı.
Sudan’ın eski lideri Ömer el-Beşir, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Kızıldeniz'deki Port Sudan'da, söz konusu döenemde belirtildiği üzere Batı’dan korumak için bir deniz askeri üssü kurulmasını müzakere etmişti.
Kremlin’den anlaşmaya dair söz konusu gözden geçirme kararıyla ilgili dün yapılan açıklamada Sudan'dan alınan verilere yönelik bir inceleme yürütüldüğü bildirildi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov yaptığı basın açıklamasında, Rusya’nın bu konuda Sudan'ın açıklamalarını takip ettiğini söyledi.  Sürece dair bilgi vermeyen Peskov, “İki taraf arasında görüşmeler, diplomatik kanallar aracılığıyla sürüyor” açıklamasında bulundu.
Kremlin'in Sudan'ın anlaşmadan vazgeçme yönündeki niyetinden haberdar edilip edilmediğine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Peskov şunları söyledi:
“Evet, bu açıklamalardan haberdarız. Biliyorsunuz ki Sudan tarafıyla diplomatik kanallar aracılığıyla sürekli temas halindeyiz. Bu konuyu da görüşeceğiz.”
Rusya Başbakanı Mihail Mişustin geçtiğimiz kasım ayında , Sudan'da bir lojistik deniz üssü inşa etme yönünde bir taslak anlaşmayı onaylamış ve belgeyi imzalaması için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e sunmuştu. Anlaşma taslağının Dışişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkeme, Savcılık ve Rusya Soruşturma Komitesi tarafından onaylanmasının ardından Rusya Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanmış şekliyle Sudan tarafıyla prensipte anlaşmaya varıldığı açıklanmıştı.
Rus ve Sudanlı taraflar, Mayıs 2019'da askeri iş birliği konusunda yedi yıllık ikili bir anlaşmaya varmıştı. Beşir rejiminin devrilmesinin ardından  Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Ekim 2019'da Rusya'ya yaptığı ziyarette iki ülke arasındaki iş birliğini güçlendirme çağrısında bulunmuştu.
Port Sudan'da askeri bir üs kurulmasına yönelik anlaşma Rusya'ya aynı anda dört gemiden fazla olmamak kaydıyla savaş gemilerini konuşlandırma hakkı veriyor. Üsteki Rus askerinin sayısının 300 olması öngörülürken anlaşmanın 25 yıllık bir süre için geçerli olacağı belirtiliyor. Taraflardan biri anlaşmayı feshetme niyetini bir sonraki dönemin bitiminden en az bir yıl önce, diplomatik kanallar aracılığıyla diğerine yazılı olarak bildirmediği takdirde anlaşma müteakip eden 10 yıl için otomatik olarak yenilenecek. Bölgede barış ve istikrarı koruma hedeflerini karşıladığı, savunma amaçlı olduğu ve diğer ülkeleri hedef almadığı belirtilen anlaşma, Rus tarafına üssün korunması için gerekli her türlü silah, mühimmat, teçhizat, malzeme ve diğer mülkleri ithal ve ihraç etme hakkı veriyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT
TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.