Güney Afrika, Johnson & Johnson aşısının kullanımını askıya aldı

Güney Afrika, Johnson & Johnson aşısının kullanımını askıya aldı
TT

Güney Afrika, Johnson & Johnson aşısının kullanımını askıya aldı

Güney Afrika, Johnson & Johnson aşısının kullanımını askıya aldı

Güney Afrika dün yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının üçüncü dalgasına karşı son derece ihtiyaç duyduğu aşılama kampanyasını başlatmakta tökezlerken, ABD’deki bir fabrikada kontaminasyon olduğu endişeleri nedeniyle iki milyon doz Johnson&Johnson (J&J) aşısının kullanımının askıya alındığını duyurdu. 
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Cuma günü yaptığı açıklamaya göre, J&J şirketi Baltimore’daki Emergent BioSolutions tesisinde üretilen milyonlarca doz Kovid-19 aşısının kullanıma uygun olmadığını bildirdi.
Güney Afrika Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu’nun kararı, yapılan bir incelemenin ardından geldi. Kurum yaptığı açıklamada, uygun olmayan ilaç kaynakları kullanılarak üretilen aşıların kullanımına izin vermeme kararı aldığını söyledi. Emergent BioSolutions fabrikası, J&J aşısının üretiminde kullanılan malzeme gruplarının, AstraZeneca aşısının bileşenleriyle kontamine olduğunun doğrulanmasından birkaç hafta sonra, Nisan ayında üretimi geçici olarak durduruldu.
J&J kontamine olan dozların tam sayısını belirtmedi, ancak birkaç milyon doz olduğu biliniyor. FDA hala tesisin yeniden açılmasına izin verip vermemeyi düşünüyor. Sağlık Bakanı Mmamoloko Kubayi-Ngubane Cuma günü Güney Afrika’daki aşılama programında yaşanan gerilemeyi kabul ederken, ülkesinin elinde, Port Elizabeth’te bulunan Aspen ilaç şirketinin yüksek güvenlikli bir laboratuvarında depolanan iki parti (yaklaşık iki milyon doz) aşı dozunun bulunduğunu söyledi.
Günay Afrika, ülkelerin daha düşük bir maliyetle Kovid-19 aşılarını üretmesini sağlayacak olan patentlerin kaldırılması fikrini savunan ülkelerden biri. Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa Pazar günü İngiltere’deki G7 zirvesinde “Hayat kurtarmak ve pandemiyi sona erdirmek istiyorsak, üretimi genişletmeli ve çeşitlendirmeli, salgın ile mücadele edecek ve onu önleyecek tıbbi ürünleri olabildiğince hızlı bir şekilde çok sayıda insana ulaştırmalıyız” ifadelerini kullandı.
Güney Afrika, 59 milyonluk nüfusunu aşılamak tek dozluk J&J aşısının 31 milyon dozluk sevkiyatına güveniyor. Güney Afrika 30 milyon doz Pfizer-BioNTech aşısını da güvenceye aldı ancak bu aşının depolanması çok düşük sıcaklıklar gerektiriyor ve söz konusu aşı iki doz olarak uygulanıyor. Güney Afrika Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu 300 bin dozluk yeni bir J&J aşısı partisinin güvenliğinin FDA tarafından doğrulandığını ve bu nedenle serbest ihracatına izin verilip Güney Afrika’ya gönderileceğini belirtti. Hükümet daha önce de, ABD’de nadir görülen kan pıhtılaşması vakalarının kaydedilmesinin ardından Nisan ayında aşının kullanımını askıya almıştı.
Şubat ayında ise, AstraZeneca aşısının Güney Afrika varyantına karşı etkinliği konusundaki şüpheler nedeniyle 1,5 milyondan fazla dozunu almayı reddetti. Şu ana kadar nüfusunun yüzde birinden fazlasını aşılayamayan Güney Afrika, 1,7 milyondan fazla vaka ve yaklaşık 58 bin can kaybı ile salgından en kötü etkilenen Afrika ülkesi oldu.



Trump, dünyayı değiştirmek için ‘deli adam teorisini’ nasıl kullanıyor?

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump, dünyayı değiştirmek için ‘deli adam teorisini’ nasıl kullanıyor?

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'a geçen ay İran'a karşı savaşında İsrail'in yanında yer alıp almayacağı sorulduğunda şöyle demişti: “Olabilir. Katılmayabilirim de. Ne yapacağımı kimse bilmiyor.” Dünyaya İran'ın müzakerelere yeniden başlaması için iki haftalık bir ateşkesi kabul ettiğini söyledikten sonra nükleer tesislerini bombaladı.

BBC'ye göre şöyle bir tablo ortaya çıkıyor: ‘Trump'la ilgili en öngörülebilir şey öngörülemezliği’. Fikir değiştiriyor. Her zaman kendisiyle çelişiyor.

London School of Economics'te uluslararası ilişkiler profesörü olan Peter Trubowitz, “Trump oldukça merkezileşmiş bir politika oluşturma süreci inşa etti. Dış politikada Richard Nixon'dan bu yana tartışmasız en merkezileşmiş olanı” dedi. Bu da politika kararlarını Trump'ın kişiliğine, tercihlerine ve mizacına daha bağımlı hale getiriyor.

Trump bunu siyasi olarak kullandı; ‘öngörülemezliğini’ önemli bir stratejik ve siyasi varlık haline getirdi. Şimdi, bu kişilik özelliği Beyaz Saray'ın dış ve güvenlik politikasına yön veriyor ve tartışmalı bir şekilde ‘dünyanın şeklini değiştiriyor’.

Şarku’l Avsat’ın BBC'den aktardığına göre siyaset bilimciler bu teoriyi ‘deli adam teorisi’ olarak adlandırıyor. Bu teoriye göre bir dünya lideri rakibinden taviz koparmak için onu doğası gereği her şeyi yapabileceğine ikna etmeye çalışıyor. Söz konusu teori, başarılı bir şekilde kullanılırsa, bir tür zorlamaya dönüşebilir. Trump bunun işe yaradığına, ABD müttefiklerini istediği yere getirdiğine inanıyor. Ancak bu yaklaşım düşmanlara karşı işe yarayabilir mi?

Saldırılar ve şüphecilik

Trump ikinci dönemine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i kucaklayarak ve ABD'nin müttefiklerine saldırarak başladı. Kanada'nın ABD'nin 51. eyaleti olması gerektiğini söyleyerek Kanada'yı kızdırdı. Grönland'ı ilhak etmek için askeri güç kullanmayı düşünmeye hazır olduğunu söyledi. ABD'nin Panama Kanalı'nın mülkiyetini ve kontrolünü yeniden kazanması gerektiğini vurguladı.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) ile ilgili olarak, ittifakın tüzüğünün 5. maddesi her üyeyi diğer tüm üyeleri savunmakla yükümlü kılar. Trump, ABD'nin buna bağlılığı konusunda şüphelerini dile getirdi. Eski İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace, “Bence 5. madde çöküşün eşiğinde” dedi.

Sızan bir dizi mesaj, Trump'ın Beyaz Saray'ında Avrupalı müttefiklere yönelik ‘küçümseme kültürünü’ ortaya koydu. Trump'ın yardımcısı J.D. Vance, ABD'nin artık Avrupa'nın güvenliğinin garantörü olmayacağını belirtti.

Söz konusu karar, 80 yıllık transatlantik dayanışmanın yeni bir sayfa açması anlamına geliyordu. Konuyla ilgili olarak Trubowitz şunları söyledi: “Trump'ın yaptığı şey, ABD'nin uluslararası taahhütlerinin güvenilirliği konusunda ciddi şüpheler uyandırmak oldu. Avrupa'daki bu ülkelerin ABD ile güvenlik, ekonomi ya da başka alanlarda sahip oldukları ilişkiler artık her an müzakereye açık hale geldi. Trump'ın etrafındakilerin çoğunun öngörülemezliğin iyi bir şey olduğuna inandığını hissediyorum. Çünkü bu Trump'ın ABD'nin kaldıraç gücünü kullanarak kazanımlarını maksimize etmesini sağlıyor... Emlak dünyasında pazarlık yaparken öğrendiği derslerden biri de bu.”

Dalkavukluk ve yağcılık

Trump'ın yaklaşımı meyvesini verdi. Sadece dört ay önce Birleşik Krallık savunma ve güvenlik harcamalarını gayri safi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 2,3'ünden yüzde 2,5'ine çıkaracağını açıkladı. Geçen ay NATO zirvesinde bu rakam yüzde 5'e yükseldi ve diğer tüm NATO üyelerinin yakında ulaşacağı büyük bir artış oldu.

University College London'da siyaset bilimi profesörü olan Julie Norman şöyle diyor: “Gün be gün ne olacağını bilmek çok zor. Trump'ın yaklaşımı her zaman bu olmuştur. Trump değişken mizacını transatlantik savunma ilişkilerini değiştirmek için başarıyla kullandı. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin geçen ay Lahey'deki NATO zirvesinde Trump'a hitaben söylediği gibi (On yıllardır hiçbir başkanın başaramadığı bir şeyi başaracaksınız) bazı Avrupalı liderler Trump'ın desteğini sürdürmek için ona dalkavukluk ve yağcılık yapıyor.”

Düşmanların dokunulmazlığı

‘Deli adam teorisi’ müttefikler üzerinde işe yarayabilirken, düşmanlar üzerinde işe yaramıyor gibi görünüyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Trump'ın yaklaşımından etkilenmemeye devam ediyor. Perşembe günü yaptıkları telefon görüşmesinin ardından Trump, Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşı sona erdirme konusundaki isteksizliğinden duyduğu ‘hayal kırıklığını’ dile getirdi.

BBC'ye göre Trump, İran'da tabanına ABD'nin Ortadoğu'daki ‘sürekli savaşlara’ müdahil olmasına son vereceği sözünü verdi. Ancak ikinci döneminin şu ana kadarki ‘en öngörülemez’ tercihiyle İran'ın nükleer tesislerini vurdu. Asıl soru şu: Bu karar istenilen sonuca ulaşacak mı?

Birleşik Krallık eski Dışişleri Bakanı William Hague, bu kararın tamamen ters etki yaratacağına ve İran'ın nükleer silah edinme olasılığını arttıracağına inanıyor. Notre Dame Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Michael Desch de bu görüşe katılıyor. “Bence artık İran'ın nükleer silah peşinde koşma kararı alması çok muhtemel” diyen Desch'e göre Trump'ın yaklaşımı şu ana kadar düşmanlar nezdinde ters tepti.