Etiyopya'da eyalet başkenti Mekele'yi ele geçiren  Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ‘savaşa devam’ edecek

Etiyopya’nın kuzeyindeki Tigray bölgesinde ve Mekelle’nin kuzeyindeki Agula yakınlarında bir kamyonun kasasındaki Etiyopya hükümet askerleri (AP)
Etiyopya’nın kuzeyindeki Tigray bölgesinde ve Mekelle’nin kuzeyindeki Agula yakınlarında bir kamyonun kasasındaki Etiyopya hükümet askerleri (AP)
TT

Etiyopya'da eyalet başkenti Mekele'yi ele geçiren  Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ‘savaşa devam’ edecek

Etiyopya’nın kuzeyindeki Tigray bölgesinde ve Mekelle’nin kuzeyindeki Agula yakınlarında bir kamyonun kasasındaki Etiyopya hükümet askerleri (AP)
Etiyopya’nın kuzeyindeki Tigray bölgesinde ve Mekelle’nin kuzeyindeki Agula yakınlarında bir kamyonun kasasındaki Etiyopya hükümet askerleri (AP)

Etiyopya’nın Tigray bölgesini önceden yöneten Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ne (TPLF) bağlı güçler, Etiyopya hükümet güçlerinin geri çekildiği Tigray eyaletinin başkenti Mekele’de Pazartesi günü kontrolü yeniden sağladığını ilan etmesinin ardından dün (Salı) yoğun saldırılarını sürdürdü. TPLF’nin, liderleri Debretsion Gebremichael'ın doğum yeri olan Shire şehrini geri aldığını bildirmesi, TPLF’yi devirip Tigray’ı kontrol altına aldıktan aylar sonra tek taraflı ateşkes ilan eden Addis Ababa hükümeti için yeni bir yenilgi oldu. 
TPLF, başkent Mekele'den çekilen Etiyopya hükümet güçlerini takip etmek için tarama faaliyetleri yürüttüğünü ve şehrin tamamının kendi kontrolleri altına girdiğini açıkladı. TPLF Sözcüsü Getachew Reda, bu sabah telefon aracılığıyla Reuters’a yaptığı açıklamada, “Mekelle’de yaklaşık 25 dakika önce aktif çatışmalar sona erdi. Güçlerimiz hala güney ve doğuda yoğun takip operasyonları yürütüyor” dedi. Başbakanlık sözcüsü, askeri sözcü veya Tigray’daki acil durum görev gücünün başkanı tarafından henüz herhangi bir açıklama yapılmadı.
TPLF sözcüsünün açıklaması, Etiyopya hükümetinin Tigray’da tek taraflı ateşkes ilan etmesinden saatler sonra geldi.
Etiyopya Federal Ordusu, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in TPLF’ne bağlı yerel makamları kovmak üzere bir saldırı başlatmasından üç hafta sonra, 28 Kasım 2020’de şehrin kontrolünü ele geçirmişti. Eritre ile uzlaşının ardından 2019 Nobel Barış Ödülü’nü kazanan Abiy Ahmed, TPLF’ye karşı askerî harekât başlatmıştı.
Fransız haber ajansına (AFP) göre, Mekelle’nin düşmesi sonrasında ilan edilen zafere rağmen, ‘TPLF’ye bağlı Tigray Savunma Kuvvetleri’ ile ‘komşu Amhara Bölgesi güçlerinin desteklediği Etiyopya Federal Ordusu ve Tigray sınırında yer alan Eritre ordusu’ arasındaki savaşlar hiç durmadı. AFP, Tigray Savunma Kuvvetleri’nin Mekelle’ye girişi, yaklaşık sekiz aydır devam eden bu çatışmada bir dönüm noktası oluşturduğunu değerlendirdi.
Yerel halk, sokaklarda bu haberi kutlarken, Abiy Ahmed hükümeti ise dün akşam tek taraflı ateşkes ilan etti.
Eski Tigray hükümeti, gece yarısı yaptığı açıklamada, Tigray Savunma Kuvvetleri’nin kaydettiği ilerlemeyi memnuniyetle karşıladı ve Mekelle’nin tamamının kontrol altında olduğunu vurguladı. Açıklamada, “Tigray hükümeti ve ordusu, halkımızın güvenliğini ve hayatta kalmasını sağlamak için gerekli tüm önlemleri alacaktır” ifadelerine yer verildi. Hükümet, “Tigray hükümeti, Tigray’daki halkımıza ve ordumuza, düşmanlarımız Tigray’ı tamamen terk edene kadar mücadeleyi yoğunlaştırma çağrısı yapıyor” açıklamasında bulundu.
Tigray Savunma Kuvvetleri, birkaç aydır herhangi bir büyük şehrin kontrolünü ele geçirmemiş olsa da liderleri, birkaç kez uzak kırsal bölgelerdeki unsurlarının saflarını birleştirecekleri konusunda güvence verdi. Geçen hafta Etiyopya’da uzun süredir beklenen ulusal seçimler gerçekleştirilirken, büyük bir saldırı yaşandı. Seçim sonuçları henüz açıklanmadı, ancak Abiy Ahmed liderliğindeki Refah Partisi’nin 2018’de göreve gelmesinin ardından bir kez daha seçimleri kazanması bekleniyor.
Tigray'daki çatışma sivillere yönelik birçok suiistimal (katliamlar, tecavüzler, insanların yerinden edilmesi) ile damgalandı. Bu durum ise uluslararası toplumun kınamasıyla karşılaştı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Tigray'daki son gelişmeleri "son derece endişe verici" olarak değerlendirdi. Guterres, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Krizin askeri bir çözümü yok" ifadesini kullandı.
Öte yandan ABD, İrlanda ve İngiltere, BM Güvenlik Konseyi'nden Cuma günü acil bir genel toplantı talep etti.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.