عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Şimdiye kadarki en ağır ve en küçük beyaz cüce yıldızı keşfedildi

İllüstrasyonda 130 ışık yılı uzaklıktaki Kartal takımyıldızında yer alan ZTF J1901+1458, Ay'la yan yana gösteriliyor. (Giuseppe Parisi)
İllüstrasyonda 130 ışık yılı uzaklıktaki Kartal takımyıldızında yer alan ZTF J1901+1458, Ay'la yan yana gösteriliyor. (Giuseppe Parisi)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

Şimdiye kadarki en ağır ve en küçük beyaz cüce yıldızı keşfedildi

İllüstrasyonda 130 ışık yılı uzaklıktaki Kartal takımyıldızında yer alan ZTF J1901+1458, Ay'la yan yana gösteriliyor. (Giuseppe Parisi)
İllüstrasyonda 130 ışık yılı uzaklıktaki Kartal takımyıldızında yer alan ZTF J1901+1458, Ay'la yan yana gösteriliyor. (Giuseppe Parisi)

Gökbilimciler, şimdiye kadar bilinen en küçük ve en ağır beyaz cüce yıldızı keşfetti.
Hakemli bilim dergisi Nature'da 30 Haziran'da yayımlanan çalışma, Ay büyüklüğündeki yıldızın kütlesinin Dünya'nın kütlesinin 450 bin katından fazla olduğunu gösterdi.
Ortalama büyüklükteki yıldızların yakıtını tüketip dış katmanlarını kaybetmesiyle geride kalan soluk ve genellikle Dünya boyutundaki ölü yıldız çekirdeklerine "beyaz cüce" ismi veriliyor.
Uzmanlar, Güneş'in de yıldızların yüzde 97'si gibi bir gün beyaz cüceye dönüşeceğini söylüyor.
Çalışma, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde astrofizikçi olan Kevin Burdge'ün ABD'deki Palomar Gözlemevi'ne ait Zwicky Geçiş Halindeki Gökcismi Tesisi'nde büyük kütlesi ve hızlı dönüşü sebebiyle sözkonusu beyaz cüceyi tespit etmesiyle başladı.
Araştırmacılar, yaklaşık 100 milyon yaşında olan yıldızı analiz etmek için Hawaii'de yer alan Haleakala Gözlemevi'ndeki Pan-​STARRS ve Gaia Uzay Teleskobu dahil olmak üzere bir grup teleskoptan yararlandı.
Bulgular, ZTF J1901+1458 adı verilen yıldızın yaklaşık 4 bin 300 kilometre çapında olduğunu gösterdi. Ayrıca beyaz cücenin kütlesi, Güneş'inkinin yaklaşık 1,35 katı.
"Şimdiye kadar bilinen en küçük ve en ağır beyaz cüceyi keşfettik" diyen araştırmanın başyazarı Ilaria Caiazzo, "Bu mantıksız görünse de daha küçük beyaz cücelerin kütlesi daha büyük oluyor" ifadesini de kullandı.
Burdge gibi Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde çalışan astrofizikçi Caiazzo, bunun sebebinin beyaz cücelerin kendi kütleçekim kuvveti olduğunu söyledi.
İkili yıldız sistemlerindeki yıldızlar Güneş'in kütlesinin 8 katından küçükse, zamanla tek bir beyaz cüceye dönüşüyor. Gökbilimciler, ZTF J1901+1458'in de bunun bir örneği olduğunu söyledi.
Bulgular ayrıca yıldızın çok hızlı döndüğünü gösterdi. Zira ZTF J1901+1458 kendi etrafında dönüşünü 7 dakikada tamamlıyor. Bu dönüş hızı yıldıza, Güneş'inkinden yaklaşık 1 milyar kat daha güçlü bir manyetik alan kazandırıyor.
Independent Türkçe, Space.com, Sci-News

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

YouTube, Trump'ın açtığı davayı çözmek için 22 milyon dolar ödeyecek

YouTube logosu (Arşiv)
YouTube logosu (Arşiv)
TT
TT

YouTube, Trump'ın açtığı davayı çözmek için 22 milyon dolar ödeyecek

YouTube logosu (Arşiv)
YouTube logosu (Arşiv)

Dün yayınlanan bir mahkeme belgesi, YouTube'un, 6 Ocak 2021'de destekçilerinden oluşan bir kalabalığın Kongre Binası'na saldırmasının ardından hesabını askıya alan Google'a ait platformun Başkan Donald Trump'a açtığı davayı çözmek için 22 milyon dolar ödemeyi kabul ettiğini gösterdi.

Bu, çevrimiçi video paylaşım sitesini, Meta ve X'in (eski adıyla Twitter) benzer anlaşmalara varmasının ardından Temmuz 2021'de başlayan hukuki anlaşmazlığı çözmek için Trump ile anlaşmaya varan en son platform haline getiriyor.

Washington, D.C.'deki Kongre Binası'na yapılan saldırının ardından, büyük sosyal medya platformları, Trump'ın 2020 seçimlerinde eski Başkan Joe Biden'a karşı kaybetmesine yol açan sahtekarlık iddialarıyla daha fazla şiddeti teşvik edeceğinden endişe ederek hesaplarını sildi. Bu eylemin ardından 79 yaşındaki Cumhuriyetçi, yasadışı sansür iddiasıyla bu platformlara dava açtı.

Mahkeme belgesine göre, YouTube'un ödeyeceği 22 milyon dolarlık tazminat, Trump'ın "Ulusal Alışveriş Merkezi'nin restorasyonu, korunması ve geliştirilmesine ve Beyaz Saray Eyalet Balo Salonu'nun inşasını desteklemeye adanmış" kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Trust for the National Mall aracılığıyla Beyaz Saray'da inşa etmeyi planladığı projeye aktarılacak.

Şubat ayında X, Cumhuriyetçi milyarder Trump'ın şirkete ve eski CEO'su Jack Dorsey'e karşı açtığı davanın ardından Trump ile yaklaşık 10 milyon dolarlık bir anlaşmaya vardı. Ocak ayında, göreve başlamasından birkaç gün sonra Meta, başkan tarafından kendisine açılan bir davayı çözmek için 25 milyon dolar ödemeyi kabul etti. Anlaşmaya göre, bu miktarın 22 milyon doları Trump'ın gelecekteki başkanlık kütüphanesinin finansmanı için kullanılacak.

YouTube'un ana şirketi Alphabet, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na sunduğu 2025 yıllık raporuna göre, platformun yalnızca reklam gelirinin 2024 yılında 36 milyar dolardan fazla olduğunu belirtti.

KÖRFEZ

Suudi Arabistan: Devlet kurumları için siber kimlik avı hizmeti başlatıldı

Suudi Arabistan'ın siber güvenlik sektörü durmaksızın gelişiyor (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan'ın siber güvenlik sektörü durmaksızın gelişiyor (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Suudi Arabistan: Devlet kurumları için siber kimlik avı hizmeti başlatıldı

Suudi Arabistan'ın siber güvenlik sektörü durmaksızın gelişiyor (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan'ın siber güvenlik sektörü durmaksızın gelişiyor (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Ulusal Siber Güvenlik Otoritesi (NCA), devlet kurumlarının çalışanlarını güçlendirmek, siber güvenlik konusunda farkındalığı artırmak ve siber kimlik avı risklerini azaltmak amacıyla Ulusal Siber Güvenlik Hizmetleri Portalı (Haseen) aracılığıyla sağladığı dijital hizmetlerden biri olarak bir ‘siber kimlik avı hizmeti’ başlattı.

Bu hizmet, devlet kurumlarının, çalışanlarının siber kimlik avı konusunda farkındalıklarını artırma kampanyaları tasarlayıp hazırlamasına ve bunları kurum içinde başlatmasına olanak tanıyarak, siber kimlik avıyla ilgili riskler konusunda farkındalığın artırılmasına katkıda bulunuyor. Hizmet ayrıca, bu kurumlar tarafından kurum içinde yürütülen siber farkındalık çabalarının ve faaliyetlerinin etkisini ölçme ve hedef grupların kimlik avı dolandırıcılıklarını ve tekniklerini tespit etme konusundaki hazırlık durumunu değerlendirme ve izleme olanağı da sunuyor.

NCA Başkanı Macid el-Muzeyyed ve Dijital Devlet Kurumu (DGA) Müdürü Mühendis Ahmed es-Suvayan’ın katılımıyla NCA tarafından düzenlenen bir törenle başlatılan hizmet, Haseen’e kayıtlı devlet kurumlarına yönelik bir tanıtım kılavuzu içeriyor. Bunun yanında hizmetten nasıl yararlanılacağına dair açıklayıcı videolar ve çalışanlar için periyodik farkındalık kampanyaları başlatmaya yönelik destek şablonlar da yer alıyor. Böylece siber güvenlik alanındaki kamu harcamalarının verimliliğinin artırılmasına, ulusal düzeyde siber güvenliğin güçlendirilmesine ve kuruluşların siber uzayda ortaya çıkan risklerle başa çıkma hazırlıklarına katkıda bulunuluyor.

Hizmet, siber güvenlik konusunda farkındalığı artırmak için devlet kurumlarıyla iş birliği çerçevesinde sunuluyor. Suudi Arabistan Bilişim Teknolojileri Şirketi’nin (SITE) teknik birimi tarafından geliştirilen Haseen aracılığıyla NCA tarafından sunulan hizmetler arasında, Suudi Arabistan için güvenli ve güvenilir bir siber uzay oluşturmak amacıyla siber güvenlik hizmeti sunulması, yönetim mekanizmalarının iyileştirilmesi ve ulusal altyapının korunması yer alıyor.

YAŞAM

SpaceX, kritik Starship fırlatmasından önceki son testi tamamladı

SpaceX, 22 Eylül 2025'te Teksas'taki Starbase tesisinde Starship roketinin statik ateşleme testini gerçekleştirdi (SpaceX)
SpaceX, 22 Eylül 2025'te Teksas'taki Starbase tesisinde Starship roketinin statik ateşleme testini gerçekleştirdi (SpaceX)
TT
TT

SpaceX, kritik Starship fırlatmasından önceki son testi tamamladı

SpaceX, 22 Eylül 2025'te Teksas'taki Starbase tesisinde Starship roketinin statik ateşleme testini gerçekleştirdi (SpaceX)
SpaceX, 22 Eylül 2025'te Teksas'taki Starbase tesisinde Starship roketinin statik ateşleme testini gerçekleştirdi (SpaceX)

SpaceX, Mars'a gönderilecek Starship roketinin kritik deneme uçuşundan önceki son büyük testini tamamladı.

Roketin üst kademesi, pazartesi günü Teksas'taki SpaceX Starbase tesisindeki fırlatma rampasına bağlıyken 6 Raptor motorunu statik ateşlemeyle çalıştırdı. Fırlatmanın gelecek gün veya haftalarda gerçekleşmesi bekleniyor.

Bu, SpaceX'in patronu Elon Musk'ın 2029'da astronotları Mars'a göndermek için kullanmayı umduğu, dünyanın en büyük ve en güçlü roketinin 11. deneme uçuşu olacak.

Starship, NASA'nın Artemis programı kapsamında mürettebat ve kargoyu Ay yüzeyine ulaştırmak için de geliştiriliyor.

Sıradaki deneme uçuşu, önceki iki Starship testine benzer bir plan izleyecek; Starbase'ten fırlatılan üst kademe Hint Okyanusu'na düşecek.

2025'te hayal kırıklığı yaratan bir dizi Starship fırlatması gerçekleştiren SpaceX'in yalnızca 26 Ağustos'taki en son deneme uçuşu başarılı oldu.

Bu aksaklıklar, NASA'yı 50 yıldan uzun süre sonra ilk kez insanları Ay'a geri döndürmeyi hedefleyen Artemis programının takvimini ertelemeye zorladı.

Ay'a inişin başlangıçta 2024'te gerçekleşmesi planlanmıştı ancak Starship İnsanlı İniş Sistemi'nin (HLS) geliştirilmesindeki zorluklar, mürettebatlı uçuşun artık 2027 ortasından önce gerçekleşmesinin beklenmediği anlamına geliyor.

FRGTYU
SpaceX'in Starship İnsanlı İniş Sistemi (HLS) konsepti (SpaceX)

ABD Havacılık ve Uzay Güvenlik Danışma Heyeti'nin yakın zamanda yaptığı toplantıda, NASA'nın Ay görevinin Starship HLS'deki temel sorunlar nedeniyle daha da fazla gecikmeyle karşılaşabileceği ortaya çıktı.

Heyetteki eski NASA Görev Operasyonları Direktörü Paul Hill, "HLS takvimi önemli ölçüde zorlanıyor ve tahminlerimize göre 2027 Artemis 3 Ay inişi yıllarca gecikebilir" dedi.

Temel sorun, astronotları Ay yüzeyine ulaştırmak için gereken roketin yörüngede yakıt ikmalinin yapılması.

SpaceX, kriyojenik yakıt transferi diye bilinen sürecin mümkün olup olmadığını henüz kanıtlamadı.

Havacılık ve Uzay Güvenliği Danışma Paneli, "Önümüzdeki 6 ayda yapılacak Starship fırlatmaları, HLS’nin 2027’de ya da 2030’a kadar mürettebatla uçma olasılığını ortaya koyacak" sonucuna vardı.

Independent Türkçe