Hac mevsiminde yapay zeka ve ileri seviye teknolojik çözümler kullanılıyor

Hizmet verimliliğini artırmak ve hacıların yolculuklarını kolaylaştırmak amaçlanıyor.

Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hac mevsiminde yapay zeka ve ileri seviye teknolojik çözümler kullanılıyor

Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)
Hacılara hizmet veren robotlar sterilizasyon işlemlerinden su dağıtımına kadar birçok alanda kullanılıyor. (Şarku’l Avsat)

Bu yıl Hac mevsiminde başta robotlar olmak üzere entegrasyonu tamamlanan çeşitli teknolojik çözümlerle ileri düzeyde hizmet verilmesi planlanıyor. Bu adım, Suudi Arabistan’ın hacıların manevi yolculuğunu kolaylaştırmaya ve ibadetlerini huşu dolu manevi bir atmosferde kolaylıkla gerçekleştirmelerini sağlamaya yönelik yürütülen çalışmalar çerçevesinde atıldı. Hacılara sağlanan hizmetin verimliliğini artırmak için yapay zeka, teknoloji, yenilikler ve verilere yönelik yatırımlar yapıldı.
Bugün Hac ibadetlerini yerine getirmek için Mekke şehrine akın eden hacılar, teknoloji ile bir arada yaşamanın faydalarından yararlanacaklar. Söz konusu teknolojiler arasında şehrin batı girişinde yer alan eş-Şemisi’de gruplandırma ve teftiş konusunda akıllı sistemlerle desteklenen güvenlik kontrol merkezinin yanı sıra Hac mevsimlerinde ve yoğun saatlerde gelenler için bekleme süresini 6 dakikaya indiren, 16 şerit üzerinden trafiği kolaylaştıran dijital kapıdaki sistemleri kapsıyor.
Yapay zeka ile çalışan robotlar, Mescid’i Haram’da da hacıları karşılamaya hazırlanıyor. Zemzem sularının dağıtımı, sterilizasyon ve salgınla mücadele kapsamında hizmet verecek olan robotlar salgın kontrolü için termal kameraların yanı sıra sterilizasyon için cihaz ve ekipmanlarla donatılmış durumda. Birçok bakanlık, devlet kurumu ve özel kuruluşlar, hacılara verilen hizmetin kalitesini yükseltmek ve kolay, güvenli ve sağlıklı bir Hac mevsimi geçirmelerini sağlamak için birçok uygulama ve program başlattılar.
Suudi Arabistan Din İşleri, İrşad ve Davet Bakanı Dr. Abdullatif bin Abdulaziz bin Abdurrahman Al Şeyh, 31 milyon riyalden (8,2 milyon dolar) fazlaya mal olan bakım ve yatırım projeleri başlattı. Bakanlığın Vizyon 2030 planlarıyla uyumlu  elektronik servislerin sağlanmasına ilişkin hedefleri çerçevesinde başlatılan girişimler arasında, hacıları bilgilendirmek ve yönlendirmek üzere akıllı telefon uygulamaları, Nimra Cami’de internet hizmeti, uluslararası dillerde eğitim ve bilinçlendirme içeriklerinin yayınladığı televizyon (62 tane) kurulumu da dahil olmak üzere kutsal mekanlarda interaktif ekranlar bulunuyor. İslami elektronik kütüphane için etkileşimli ekranlar (30 tane) ve uzaktan fetva veren “Fetva robot” hizmeti de yer alıyor.
Hacılar için dijital hizmetlerin geliştirilmesine yönelik Akıllı Hac Kartı, kamplara giriş, ulaşım araçlarının kullanımı, satış noktalarında ve ATM’lerden ödeme yapılması, toplanma noktalarının, hacıların gruplanma ve seyahat tarihlerinin öğrenilmesi gibi tüm hizmetlerde kullanılıyor. Kart aynı zamanda hacıların kişisel, konaklama ve sağlık bilgilerini taşıyan dijital bir kimlik olarak da kullanılıyor. Böylece kaybolanların yolu bulmasını sağlıyor. Kart Yakın Alan İletişim (NFC) teknolojisi ile çalışıyor ve self servis cihazlarda da kullanılabiliyor.
Hac ve Umre Bakanlığı Müsteşarı Dr. Amr el-Meddah, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte akıllı kartın, kayıt dışı hacıların girişini engelleme ve kişilerin izin verilen yerler dışında bulunmasını önleme konusunda katkı sağladığını belirtti.
Meddah kartın tüm dünyanın koronavirüs pandemisiyle mücadele ettiği bir dönemde, istisnai şartlar altında düzenlenen Hac mevsiminde hacıların güvenliğini ve sağlığını korumak için alınan ihtiyati tedbirlere uygun olarak, şeytan taşlanırken veya Kabe’yi tavaf ederken yoğunluk yaşanmasını önlemeye yardımcı olacağını söyledi. Hacıların doğru şekilde ilerlemelerinin sağlanmasına katkıda bulunacağına dikkat çekti.
Meddah, Hacıların söz konusu kart sayesinde kutsal mekanlardaki konaklama yerlerine gidiş ve dönüş zamanlarını ve toplanma noktalarını öğrenmelerinin yanı sıra günlük yemeklerini seçmelerini sağlayacağını bildirdi. Ayrıca kontrol merkezinden uyarılar almalarını, açıklanan kriterlere göre hizmet sağlanmasını, Hac yolculuğunu ve hizmetlerini değerlendirmesini ve bir ihmal söz konusu olması durumunda hizmet sağlayıcıya yönelik karar alınmasını sağladığını da sözlerine ekledi. Dr. Meddah kartın yoğunluk yaşanmadan bilgi edinilmesine olanak sağladığını, ayrıca hacıların deneyimlerinin iyileştirilmesinin kolaylaştırıldığını vurguladı.
Hac ve Umre Bakanlığı Müsteşarı her kartın yeşil, kırmızı, sarı ve mavi olmak üzere dört renge sahip olduğunu belirtti. Söz konusu renkler kart sahibinin kutsal alanda ikamet ettiği yer ile bağlantı sağlanan, kampların girişlerindeki akıllı kapılardan giriş yapmak için kullanılıyor. Kart ayrıca hacının sağlık bilgilerini kaydetmesine, grup programlarını gözden geçirmesine ve Hac programını öğrenmesine de yardımcı oluyor.
Meddah akıllı bunun sadece üzerinde kişinin bilgilerinin yazılı olduğu bir kart olmadığını vuurguladı. Hizmet kalitesini artırmak, hacıların hareketini kolaylaştırmak ve verilen hizmetleri yönetmek konusu7nda aktif olarak kullanıldığını belirtti. Ayrıca evrak işlerinin ve hacıların bilgilerinin, binecekleri otobüslerin ve gruplanmalarının öğrenilmesine yönelik bekleme süresinin kısaltılması için çalışan entegre bir dijital hizmet platformu olması itibariyle sadece bir karttan daha fazlası olduğunu kaydetti.
Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi İşleri Genel Başkanlığı’na bağlı İdari İşlerden Sorumlu Teknik ve Hizmet İşleri Genel Müdür Yardımcısı Mansur el-Mansuri da, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada robotların, zemzem dağıtımı ve sterilizasyon için kullanılmasının yanı sıra Mescid’i Haram’daki hizmet sisteminin iyileştirilmesine katkıda bulunduğunu vurguladı. Söz konusu adımın teknolojik gelişmelerin her alanda kullanması ve ihtiyati tedbirlerin uygulanması yönündeki kararlılık kapsamında atıldığını bildirdi.
Mansuri zemzem suyu dağıtan robotların soğutulmuş ve sterilize edilmiş 30 şişeyi bir turda, 10 dakikadan daha kısa sürede dağıttığı bilgisini verdi. Bir robotun kesintisiz 8 saat çalıştığına, hacıların rahat bir şekilde su şişelerine ulaşabilmesi için 20 saniye durma gibi özelliklerinin olduğuna, ayrıca insanların hareketlerini engellemediğine dikkat çekti.
Mansuri, sterilizasyon robotunun da önceden ayarlanan bir harita üzerinde, 6 seviyede çalıştığını bildirdi. Şarj edebilme kabiliyetine sahip olan robotun insan müdahalesi olmadan 5 ila 8 saat arası çalışabildiğini ve 600 metrekarelik bir alandaki bakterileri yok etmek için saatte iki litreden toplam 23,8 litre su tükettiğini açıkladı.
Hacıların kutsal alanlar arasındaki geçiş aşamalarına, hacılara hizmet verecek çalışan kadroları hazırlanması ve güvenliğin sağlanması için koruyucu tedbirleri içeren bir paket eşlik edecek.
Suudi Arabistan Vizyon 2030 hedeflerine ulaşmak için yürütülen teknik gelişmeler ve yüksek kalitede hizmet vermek amacıyla sunulan akıllı hizmetler ile hacılara gerekli olanakları sağlayacak.
Akıllı Hac platformunun yanı sıra yakın zamanda başlatılan Hacılar İçin Akıllı Bileklik (NESC) uygulaması da sunulan hizmetler arasında yer alıyor. Sunulan diğer hizmetler arasında  konaklamaya yönelik “Hizmetler kontrolü” girişimi ve kalabalığın yönetilmesine ilişkin “el-Tefvic” programı da bulunuyor.
Hac ve Umre Bakanlığı söz konusu teknolojik sistemi pandemi nedeniyle istisnai şartlar altında düzenlenen Hac mevsiminde, hazırlanan stratejik plan doğrultusunda yerine getirilmesi için kullanıyor. Bakanlık bu adımı koronavirüsün sosyal mesafenin korunmasının zor olduğu büyük kalabalıklar arasında yayılmasını önlemek amacıyla atıyor. Çalışmalarını İslam hukukunun insan canını korumaya yönelik kuralları doğrultusunda gerçekleştiriyor.
Suudi Arabistan’dan yapılan açıklamalar tüm dünyanın koronavirüs pandemisiyle mücadele ettiği bir dönemde hacıların sağlığını ve güvenliğini korumaya yönelik önleyici tedbirler üzerinde sıkı kontroller gerçekleştirileceği yönünde. Açıklamalarda ayrıca kalite seviyesini yükselten ve hizmette çeşitli seviyelerde teknik gelişme sağlayan yenilikçi, akıllı çözümler ile hacıların Hac ve Umre yapmalarını sağlama konusundaki kararlılık da vurgulandı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında dün Tahran'da İran Dini Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Prens Halid bin Selman, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in yazılı bir mesajını ilettiğini belirterek, Dini Lider’le ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığına göre Hamaney görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkiler her iki ülke için de faydalı… Birbirimizi tamamlayabiliriz” ifadelerini kullandı.

Tesnim, Hamaney ile yapılan görüşmeye İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Prens Halid bin Selman, dün Tahran'a varışında Bakıri ile bir araya geldi. İran haber ajansları Bakıri'nin Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından beri Suudi Arabistan ile ilişkilerin artarak geliştiğini söylediğini aktardı. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini ve ülkesinin Suudi Arabistan ile savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tesnim'e göre Bakıri, “İran, Suudi Arabistan'ın Gazze Şeridi ve Filistin konusundaki tutumunu takdir ediyor” dedi.

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Prens Halid bin Selman'ın ziyareti, her iki ülkeyi de ilgilendiren boyutları olan bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ortasında gerçekleşiyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için İran’a geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdullatif el-Melhem, Suudi Arabistan Savunma Bakanı’nın İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin Anlaşması’na bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ile Tahran arasındaki koordinasyon ve iş birliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

 Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)

Şarku’l Avsat'a konuşan el-Melhem, Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamaya çalıştığını, bölgeyi çatışmalar evresinden istikrar ve güvenlik evresine taşımayı hedeflediğini ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklandığını söyledi. Suudi Arabistan ve İran arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesinin, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin ‘bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanması ve halkların özlemlerinin gerçekleştirilmesi’ için yürüttüğü çabaların meyvelerinden biri olduğunu belirtti. Ziyaretin Suudi Arabistan'ın uluslararası ve bölgesel taraflarla iş birliği ve eşgüdüm içerisinde bölgenin güvenlik ve istikrarını arttırmaya yönelik devam eden diplomatik çabalarının bir parçası olması bekleniyor.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinden iki haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti. İkili istişarelerin yanı sıra Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve bu konuda sarf edilen çabaları ele aldı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı'nın Tahran ziyareti kapsamında bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Söz konusu ziyaret öncesinde bir dizi gelişme yaşandı. ABD-İran görüşmelerinin ilk turu geçtiğimiz cumartesi günü Umman'ın başkenti Maskat'ta gerçekleştirilirken, Suudi Arabistan ve ABD tarafları geçtiğimiz hafta beş istasyonda bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresinde bulundu.

Ziyaret, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Pekin Anlaşması ve 10 Mart'ta Çin'in himayesinde iki ülke arasındaki tarihi uzlaşma ve ilişkilerin yeniden başladığının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önde gelen Suudi yetkililerden biri.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)

Pekin Anlaşması’nın ardından iki ülkeden bir dizi üst düzey yetkili karşılıklı ziyaretlerde bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Haziran 2023'te Tahran'a ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret sırasında ‘iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslam kardeşliği ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu’ vurgulayan Prens Faysal bin Ferhan, “Bu ilişkiler bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Şartı gibi açık bir temele dayanmaktadır” dedi.

Pekin'deki anlaşmanın ardından bir dizi İranlı yetkili benzer şekilde Suudi Arabistan'ı ziyaret etti. Bu isimler arasında eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif yer alıyordu.

Pekin Anlaşması taahhütleri

Pekin Anlaşması'nı takip etmek üzere kurulan Suudi Arabistan-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantılarda iki ülke, Pekin Anlaşması'nı tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlı kalarak ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşması'nı geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu ve Pekin Anlaşması'nın tümüyle uygulanması konusundaki kararlılığını açıkladı.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da ‘mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel iş birliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini’ gerektirdiğini belirtti. “İran-Suudi Arabistan eylemleri kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde ikili ve çok taraflı uluslararası iş birliğinin başarılı bir modelini taçlandırmaktadır” diyen Revançi, iki tarafın tarihi ve kültürel bağlar ve iyi komşuluk ilkesi temelinde çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında iş birliğini geliştirmeye devam ettiğini bildirdi.