ABD kamuoyundan Bennett’e İsrail’in insan hakları ihlalleri eleştirisi

İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
TT

ABD kamuoyundan Bennett’e İsrail’in insan hakları ihlalleri eleştirisi

İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)

ABD yönetimi gelecek ay Washington’u ziyaret edecek yeni İsrail Başbakanı Naftali Bennett'i kabul etmeye hazırlanırken, İsrail peş peşe ikinci gün de Filistinlilere yönelik tutumlarından dolayı eleştirildi.
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) İsrail'i Mayıs ayında Gazze'ye düzenlediği ve 11 gün süren saldırılarda uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlayan ve bu saldırıların savaş suçu görünümü verdiğini kaydettiği raporu, ABD medyası tarafından dikkat çekici bir ilgi gördü.
Söz konusu rapor, New York Times gazetesi tarafından yayınlanan ve İsrail'i ABD merkezli Ben&Jerry's dondurma şirketi ile iki karşı karşıya gelme olayı ve yasadışı dinleme skandalı ile Filistinlilere yönelik baskıcı politikaları konusunda eleştiren rapordan bir gün sonra yayınlandı. Rapor, ABD’li politikacılardan, özellikle İsrail'in Filistinlilere yönelik politikaları ve uygulamaları konusunda daha sert tavır alması için Başkan Biden'a baskı yapan Demokrat Parti’nin ilerici kanadı Adalet Demokratları grubunun artan eleştirileri çerçevesinde, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ile yeni İsrail hükümeti arasındaki müzakere masasında olduğuna inanılan dosyaların içeriğine ışık tutuyor. 
Washington Post gazetesi, HRW’nin raporuna ilişkin değerlendirmesinde, İsrail ve Filistinlilerin her iki taraftaki ölü sayısıyla ilgili iddialarını karşılaştırdı. Ancak Gazze'den atılan roketlerin çoğunun İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sistemi tarafından engellendiğine, Gazze'de ise iki milyona yakın Filistinli’nin kaçacak çok az yeri olduğuna dikkati çekti. Ayrıca İsrail'in Gazze ile olan tüm sınır geçişlerini kontrol ettiği, bu durumun bölgenin ciddi bir temiz su ve elektrik sıkıntısı yaşanması ve ekonomik fırsat eksikliği de dahil olmak üzere çok sayıda ve kötüleşen insani krizlerle karşı karşıya kalmasına neden olduğu belirtildi. Öte yandan, Hamas'ın herhangi bir iç muhalefete karşı baskısı nedeniyle çoğu Gazzeli’nin bölgeden ayrılamadığı ifade edildi.
Gazete, HRW’nin daha önceki raporunda İsraillileri ve Filistinlileri görünüşte savaş suçları da dahil olmak üzere ihlallerde bulunmakla suçladığını da sözlerine ekledi. Gazete, HRW tarafından geçen Nisan ayında yayınlanan ve İsrail'i İsrail ordusu tarafından işgal edilen topraklarda ve İsrail'in içinde Filistinlilere karşı apartheid (ırk ayrımı) ve zulüm suçları işlemekle suçlayan son raporuna atıfta bulundu. Ayrıca, HRW İsrail-Filistin Bölge Direktörü Ömer Şakir’in söz konusu rapordaki açıklamalarını aktardı. Şakir açıklamasında, “Yıllardır açık bir askeri hedefi vurmayan, hesap verebilirliği kritik kılan aşırı güç, orantısız ve ayrım gözetmeyen saldırıları belgeliyoruz” dedi.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.