Singapur'da güneşin etrafında gizemli bir ışık halkası görüldü

(Twitter/NLCS Singapore)
(Twitter/NLCS Singapore)
TT

Singapur'da güneşin etrafında gizemli bir ışık halkası görüldü

(Twitter/NLCS Singapore)
(Twitter/NLCS Singapore)

Salı günü öğleden sonra Singapur halkını şahane bir güneş halesi manzarası bekliyordu: Dışarı çıkanlar güneşi çevreleyen büyük bir halkayla karşılaştı.
Çevredekiler çok renkli güneş halesinin fotoğraflarını paylaşmak için Twitter'a girip sıradışı manzara karşısında şaşkınlıklarını dile getirdi.
North London Collegiate School paylaştığı tweet'te "Bugün spor sahamızdan dikkat çekici bir güneş halesi gördük. Güneşi çevreleyen soluk renkli halkalar, ışığın nispeten açık hava koşullarında yüksekte bulunan bulutlardaki buz kristallerinde kırılmasıyla oluşuyor. Singapur'da alışılmadık bir manzara" ifadelerini kullandı.
Twitter'da başka bir kullanıcı, şaşkınlığını "Ne muhteşem bir gün" diyerek ifade etti.

Esprili bir atıfta bulunan başka bir Twitter kullanıcısı bunun "kıyamet" olup olmadığını sordu.

Bir diğeri Afrika mitolojisine dayanarak bu manzarayı "önümüzdeki büyük değişimin işareti” olarak nitelendirdi.

Bu Singapur semalarında iki yıl içinde görülen ikinci güneş halesi.
Son görülen güneş halesi geçen yıl aynı ayda, 22 Eylül'de oluşmuştu. Tampines, Simei ve Ubi gibi yerlerde öğle saatlerinde görülmüştü.

Güneş halesi nedir?
Sık sık rastlanan güneş haleleri, genellikle gökyüzünde yükseklerdeki ince bulutlar arasında meydana gelen optik bir fenomendir. Bu ince bulutlar su damlacıkları yerine buz kristallerinden oluştuğu için küçük prizmalar işlevi görür. Kristaller daha sonra ışığı güneşin etrafında MLMYSTK (mor, lacivert, mavi, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı) bir renk halkası oluşacak şekilde kırar.
Singapur Ulusal Çevre Ajansı'na göre bu buz kristallerinin atmosferde oluşacağı kesin konumları tahmin etmek ve halenin nerede görünebileceğini belirlemek zor.
The Strait Times'ın haberine göre çevre ajansı, güneşe uygun koruma olmadan doğrudan bakmak tehlikeli olduğundan, halkı haleye çıplak gözle bakmama konusunda uyardı.
Independent Türkçe



Mars'taki gizemli şeritler sıvı su nedeniyle oluşmamış

Mars yamaçlarındaki şeritlerin, suyun ve yaşam ihtimalinin işareti olabileceği düşünülüyordu (ESA)
Mars yamaçlarındaki şeritlerin, suyun ve yaşam ihtimalinin işareti olabileceği düşünülüyordu (ESA)
TT

Mars'taki gizemli şeritler sıvı su nedeniyle oluşmamış

Mars yamaçlarındaki şeritlerin, suyun ve yaşam ihtimalinin işareti olabileceği düşünülüyordu (ESA)
Mars yamaçlarındaki şeritlerin, suyun ve yaşam ihtimalinin işareti olabileceği düşünülüyordu (ESA)

Bilim insanları Mars'taki gizemli çizgilerin su tarafından oluşmadığını öne sürdü. 

Kızıl Gezegen'in birkaç milyar yıl önce daha sıcak olduğu ve bu sayede sıvı su barındırdığı geniş çapta kabul ediliyor.

Gezegenin yaşanabilirliği açısından kritik önemdeki sıvı suyun bugünkü varlığıysa epey tartışmalı bir konu. Sıcaklık ve atmosferik basınç çok düşük olduğundan, yüzeyinde su bulunması oldukça zor görünüyor.

Öte yandan Mars'taki uçurum ve krater duvarlarında 1970'lerden beri gözlemlenen birtakım koyu çizgilerin, sıvı suyun akması sonucu oluştuğu düşünülüyordu. 

Bilim insanları uzun zamandır bu gizemli şeritlerin nasıl oluştuğunu saptamaya çalışırken yeni bir araştırma su dışında bir kaynağa işaret ediyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Communications'ta dün (19 Mayıs) yayımlanan çalışmada 86 binden fazla uydu görüntüsü incelendi. Araştırmacılar bu görüntülerde Mars yamaçlarındaki yaklaşık 500 bin şeridi saptadı. 

Ardından bu gizemli çizgileri analiz etmek için bir makine öğrenimi algoritması geliştirdiler. Ekip daha kısa süre içinde kaybolan ve yinelenen yamaç çizgileri (RSL) adı verilen şekilleri de çalışmaya dahil etti.

Bulgular bu şekillerin sıvı su veya buzun yamaçlardan akması sonucu değil, küçük taneli tozların eğimli arazilerde birikmesi ve ardından rüzgar, meteor çarpması ve depremler gibi tetikleyicilerle yamaçlardan aşağıya doğru itilmesiyle gerçekleştiğine işaret ediyor.

Analize göre sözkonusu şekiller, sıcaklık artışları, yüksek nem veya yamaçların belirli bir yöne bakmasıyla ilişkili değil. Daha ziyade ortalamanın üzerinde rüzgar hızı ve toz birikimiyle oluşuyorlar ve bu da daha kurak bir kökenin göstergesi. 

Brown Üniversitesi'nden makalenin ortak yazarı Adomas Valantinas "Küçük toz parçacıkları sıvı olmadan akıntı benzeri desenler oluşturabilir. Bu olgu, aşırı küçük tozların müdahale durumunda bir sıvıya benzer şekilde davranabilmesiyle ortaya çıkıyor; tozlar akıyor, dallanıyor ve aşağı doğru hareket ederken parmak benzeri desenler oluşturuyor" diyerek ekliyor:

Bu, kuru kumun döküldüğünde su gibi akmasına benziyor. Ancak Mars'ta, ultra ince parçacıklar ve düşük yerçekimi bu akışkan benzeri özellikleri artırarak su akışı sanılabilecek şekiller yaratıyor.

Yeni araştırma, sıcaklıkların donma noktasının üzerine çıkabildiği dönemlerde Mars'ın yüzeyinde sıvı su bulunma ihtimalini elemiyor. 

Bern Üniversitesi'nden çalışmanın bir diğer yazarı Valentin Bickel "Her şey dönüp dolaşıp yaşanabilirlik ve yaşam arayışına geliyor" diyor: 

Eğer yamaç çizgileri ve RSL gerçekten sıvı su veya tuzlu su tarafından oluşturuluyorsa, bunlar yaşam için bir alan yaratabilir. Ancak bunlar nemli süreçlerle bağlantılı değilse, bu durum dikkatimizi daha umut verici yerlere yöneltmemizi sağlar.

Independent Türkçe, IFLScience, Reuters, Nature Communications