Ramallah firariler konusunda İsrail ile iş birliği yapmıyor

Gözlemciler, Filistin’in firarileri yakalamak için İsrail'e sunacağı hiçbir önerinin olmadığını, ancak iş birliğinin diğer konularda devam ettiğini ifade ediyor

Filistin yönetiminin merkezi Ramallah şehir merkezinde Gilboa Hapishanesi’nden kaçan 6 mahkûma destek gösterileri (WAFA)
Filistin yönetiminin merkezi Ramallah şehir merkezinde Gilboa Hapishanesi’nden kaçan 6 mahkûma destek gösterileri (WAFA)
TT

Ramallah firariler konusunda İsrail ile iş birliği yapmıyor

Filistin yönetiminin merkezi Ramallah şehir merkezinde Gilboa Hapishanesi’nden kaçan 6 mahkûma destek gösterileri (WAFA)
Filistin yönetiminin merkezi Ramallah şehir merkezinde Gilboa Hapishanesi’nden kaçan 6 mahkûma destek gösterileri (WAFA)

Halil Musa
Filistin yönetiminin, altı Filistinli mahkûmun İsrail Gilboa hapishanesinden kaçmasına ilişkin yaklaşık 48 saat süren tutumu kafa karışıklığına neden oldu.
Ancak Filistin yönetimi bu konuda tavrını netleştirerek Filistin kamuoyunun yanında yer aldı ve özgürlükleri gasp edilen tutuklulardan yana bir tavır benimsedi.
Geçtiğimiz aylarda muhalif aktivist Nizar Benat’ın, Filistinli güvenlik güçlerince gözaltına alınmasının ardından yaşamını yitirmesiyle birlikte yönetime karşı duyulan memnuniyet oranı düşmüştü. Bu da Filistinli yetkilileri mahkûmlar ile ilgili hassas konularda temkinli hareket etmeye sevk etti.
Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye, altı mahkûmun kaçışıyla ilgili olarak, “Her Filistinli mahkûm özgürlük istiyor ve özgürlüklerini kazanmak için her yolu arama hakları var” diyerek İsrail'e işgal hapishanelerinde bulunan tüm mahkûmları serbest bırakması çağrısında bulundu.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz ise, Filistin Yönetimi ile temasların devam ettiğini ifade ederek, İsrail güvenlik güçlerinin hapishaneden kaçan mahkûmları kesinlikle ele geçireceğini vurguladı.
Gantz, ayrıca, İsrail ordusunun Batı Şeria'da çıkabilecek ayaklanmalarla yüzleşmeye hazır olduğunu söyleyerek amaçlarının sahadaki güvenliği tehlikeye atmadan kaçakları yakalamak olduğuna dikkati çekti.
İsrail, altı mahkûmun sıkı güvenlik önlemleri alınan Gilboa Hapishanesi’nden tünel kazarak kaçmasının ardından kaybettiği itibarını tekrar kazanmak amacıyla kaçakları yakalamak için tüm imkânlarını seferber etti.
Ancak Filistin güvenlik servisleri sözcüsü Talal Dwaikat’ın aktardığına göre Filistin Yönetimi, kaçak mahkûmların aranması konusunda İsrail ile işbirliği yapmayı reddederek kendisini böyle bir pozisyona sokmayacağını belirtti.
İsrail ordusunun, ülkenin kuzeyindeki Gilboa Hapishanesi’nden kaçan altı mahkûmun dördünü Nasıra şehrinin güneyindeki bir bölgede yakalamaları, mahkûmların Batı Şeria'ya girmek için güneye doğru değil, İsrail’e doğru kuzey tarafına yöneldiklerini gösterdi.
Tutuklandıkları yerin hapishaneye yürüme mesafesinde olması, cezaevinden yürüyerek kaçtıklarını, ayrıca kaçmak için cezaevi dışındaki birinden yardım almadıklarını ve kaçmayı başardıktan sonrası için herhangi bir planlarının olmadığını gösteriyordu.
Filistinli yetkililer, kamuoyunun konuya ilişkin duyarlılığı ve mahkûmların Batı Şeria’ya değil İsrail’e doğru yönelmeleri nedeniyle Filistin yönetiminin altı kaçağın yakalanmasına yönelik çalışmalara katılması yönündeki talepleri reddettiler.
Siyasi analist ve yazar Cihad Harb “Filistin yönetimi davanın hassasiyeti ve kaçakların İsrail içinde bulunması sebebiyle, mahkûmların aranmasına yardım etme imkânına sahip değil. Yönetimin bunu yapabilme imkânı olsaydı bile, Filistin kamuoyunun konuya duyarlılığı ve kaçan mahkûmlara tam desteği nedeniyle, Tel Aviv’le işbirliği yapmazdı” ifadelerini kullandı.
Öte yandan, Cihad Harb, Filistin ve İsrail arasındaki güvenlik koordinasyonunun, Oslo Anlaşmaları ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz arasındaki son mutabakatlara uygun olarak, diğer alanlarda devam ettiğine işaret etti.
Gantz, İsrail'in, Filistinlilerin yaşamlarını iyileştirmek için ekonomik kolaylıklar sağlayarak, Filistin Yönetimini ekonomik ve siyasi yönden güçlendirme çabalarına öncülük ediyor.
İsrail meseleleri uzmanı İsmet Mansur, Filistin Yönetimi'nin mahkûmlar konusunda İsrail'e sunacağı hiçbir şeyin olmadığına işaret ederek açıklamaların sadece temasların devamını amaçladığını ifade etti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times