Petrol şokunun dünyayı vurması an meselesi

Analistler, küresel petrol talebinin önümüzdeki on yıla kadar zirveye ulaşmamasını bekliyor (Reuters-Arşiv)
Analistler, küresel petrol talebinin önümüzdeki on yıla kadar zirveye ulaşmamasını bekliyor (Reuters-Arşiv)
TT

Petrol şokunun dünyayı vurması an meselesi

Analistler, küresel petrol talebinin önümüzdeki on yıla kadar zirveye ulaşmamasını bekliyor (Reuters-Arşiv)
Analistler, küresel petrol talebinin önümüzdeki on yıla kadar zirveye ulaşmamasını bekliyor (Reuters-Arşiv)

Küresel piyasalarda petrol fiyatlarında bu yılın başından itibaren yaşanan artışlara rağmen, çoğu gözlemcinin yükselişin devam etmesini ve dünyanın artan ham petrol talebi karşılığında arz eksikliği nedeniyle yakın bir şokla karşı karşıya olmasını beklemesiyle henüz düzlüğe çıkılmış gibi görünmüyor.
Enerji işleri uzmanı Sharon Chu ve Bloomberg News ekonomi editörü Saket Sondria tarafından yazılan analize göre, küresel petrol piyasası, uluslararası enerji şirketlerinin fosil yakıt üretim projelerine yaptığı yatırımları azaltması ve temiz enerjiye yönelik artan eğilimle birlikte bir arz şokuna doğru ilerliyor.
Bazı analistler ayrıca küresel petrol talebinin önümüzdeki on yıla kadar zirveye ulaşmayacağına inanıyor.
Hess Corporation Operasyon Direktörü Greg Hill, Singapur, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Forumu’nda yaptığı konuşmada, uluslararası petrol şirketlerinin arama ve çıkarma projelerine yaptığı yatırımların toplam değerinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından önce 650 milyar dolar civarında olduğunu söyleyerek, bunun şu anda yaklaşık yüzde 50’lik bir düşüşle 300 milyar dolara gerilediğini bildirdi.
Trafigura’nın Baş Ekonomisti Saad Rahim ise forumda şöyle konuştu;
“Petrol endüstrisi bir bütün olarak farklı yatırım zorunlulukları arasında sıkışmış durumda. Yakın gelecekte, dünyanın günde 90 milyondan fazla varile ihtiyacı olması muhtemeldir, bu yüzden soru şudur: Bu miktarın üretilmesi için gerekli yatırımlar nasıl bulunabilir?”
Rahim, petrol endüstrisinin 2008’in son çeyreğinde küresel mali krizin patlak vermesinden bu yana yapısal yatırım eksikliği ve yetersiz sermaye harcamasından mustarip olduğunu da sözlerine ekledi.
Forumda konuşan bir diğer isim olan İsviçre merkezli enerji şirketi Vitol’un Araştırma Başkanı Giovanni Serio da, “Uluslararası petrol fiyatlarındaki artış çoğunlukla spot sözleşmelere odaklanırken, vadeli işlem fiyat eğrisinin son seviyesi hala nispeten düşük” dedi.
Trafigura Group Eş Başkanı Ben Lowcock’a göre, arzın talepteki hızlı artışı karşılayamaması nedeniyle fiyatların yükselmeye devam etmesi bekleniyor.
Kış gelmeden talebin artması ve petrol ülkelerinin oluşturduğu OPEC+ grubunun petrol üretimlerini artırmaya yönelik hareketi ile küresel stoklarda keskin bir düşüş olduğuna dair göstergeler ışığında ham petrol fiyatları da yükseliyor.



Reuters: İran, Irak üzerinden petrol kaçakçılığı yapıyor

Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
TT

Reuters: İran, Irak üzerinden petrol kaçakçılığı yapıyor

Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)
Irak'taki ağ aracılığıyla İran'ın ABD yaptırımlarına takılmadan satış yapabildiği öne sürülüyor (Reuters)

Irak'ta kurulan petrol kaçakçılığı ağının, İran ve desteklediği gruplara yılda 1 milyar dolara yakın gelir sağladığı öne sürülüyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, kaçakçılık ağının Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin göreve geldiği 2022'den beri geliştiğini iddia ediyor.

Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen kaynakların paylaştığı bilgilere göre, her ay 3,4 milyon ila 5 milyon varil petrole eşdeğer 500 bin ila 750 bin ton ağır yakıt (HFO), bu ağ üzerinden çoğunlukla Asya'ya ihraç ediliyor. 

Haberde, akaryakıtın Irak üzerinden iki yöntem aracılığıyla ihraç edildiği savunuluyor. İlk yöntemde, İran'dan gönderilen akaryakıtın Irak petrolüyle karıştırılarak saf Irak akaryakıtı gibi satıldığı ileri sürülüyor. Böylelikle Tahran yönetiminin, Washington'ın uyguladığı yaptırımlara takılmadan hareket edebildiği belirtiliyor.

İkincisindeyse Irak'ın asfalt üreten tesislere sübvansiyonlu akaryakıt tedariki kullanılıyor. Burada sübvansiyon programı için üretilen akaryakıtın, menşeini gizlemek için sahte belgeler hazırlandığı iddia ediliyor. 

İran'ın ilk rotadan doğrudan kazanç sağladığı savunuluyor. İkinci rotaysa Irak'ta kaçakçılık faaliyetlerini yürüten Tahran destekli milislerin işine yarıyor.

Kaynaklar, her iki güzergahın da Tahran yönetimine yılda 1 milyar ila 3 milyar dolar kazanç sağladığını iddia ediyor. 

Haberde, müstakbel ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesiyle Washington'ın Tahran'a yönelik yaptırımları artırabileceğine dikkat çekiliyor. Ayrıca kaçakçılık ağının Irak'ı da İran'a yardım ettiği gerekçesiyle yaptırım tehlikesi altına soktuğuna işaret ediliyor. 

Reuters, İranlı ve Iraklı yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini aktarıyor.

Independent Türkçe, Reuters, Business Standart