Kaliforniya’daki okullarda aşı zorunluluğu geliyor

Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
TT

Kaliforniya’daki okullarda aşı zorunluluğu geliyor

Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)

Kaliforniya valisi, devlet okullarında veya özel okullarda derslere yüz yüze katılmak isteyen eyaletteki tüm öğrencilere Kovid-19 virüsüne karşı aşılamanın zorunlu hale geleceğini duyurdu.
Karar, toplam ölen kişi sayısının Cuma günü itibari ile 700 bini aştığı ABD'de bu anlamda alınan ilk karar olarak kabul ediliyor.
Kaliforniya'da altı milyondan fazla öğrenciyi kapsayacak karar aşamalı olarak uygulanacak ve hemen yürürlüğe girmeyecek. AFP’nin bildirdiği üzere, karar Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) aşı yapılmasını uygun gördüğü yaş gruplarına göre yalnızca gelecek yıldan itibaren uygulanacak.
Pfizer/Biontech aşısına, on altı yaş ve üzerindekilerde kullanılması için tam onay verildi. 12 ila 15 yaş kategorisine, şimdiye kadar sadece doktor raporuyla izin verilirken, henüz küçük çocuklarda aşı yapılması için onay verilmedi.
Vali Gavin Newsom, yüzde 84'ünün en az tek doz aşılandığı Kaliforniya'da öğrencilerin okula gitmek için aşı yaptırmaları gerekeceğini     söyledi.
Ülkenin en kalabalık eyaletinin valisi okullarda kızamık ve diğer aşıları zaten zorunlu olduğunu söyleyerek, bunun sebebinin aşıların hastalıkları önlemede etkili olması olduğunu, çocuklarımızın sağlığını ve güvenliğini korumakla ilgili olduğunu söyledi. Kovid-19 aşısı için de “Bu sadece diğerlerine ek bir aşı” dedi.
Newsom, kararı duyurduğu San Francisco'daki bir okulda şunları söyledi: "Bu kararı önümüzdeki dönemden itibaren, yani 1 Ocak veya 1 Temmuz 2022'den itibaren uygulamaya başlayacağız. Ancak tıbbi veya dini nedenlerle istisnalar olacak ve kararı uygulamak okullara ve yerel eğitim kurumlarına bağlı olacak.”
Aşı olmayan öğrencilerin okullarda derslere katılması engellenecek. Buna karşılık aşısız öğrenciler dersleri online takip edebilecek, bazı bölgelerde kurulan özel programlara kayıt olabilecek veya evde eğitimi tercih edebilecekler.
Kaliforniya yönetmeliğinde belirtilene göre zorunlu aşılama, öğrencilere uygulanmaya başladığında tüm öğretmenleri de kapsayacak. Öğretmenlerin şu anda aşı yaptırmaları ya da enfekte olmadıklarına dair test sonucu ibraz etmeleri gerekiyor. Bu yeni yeni karar ikinci seçeneği ortadan kaldıracak.
Los Angeles Okul Bölgesi de Eylül ayı başlarında benzer bir karar açıkladı. Bu karara göre öğrencilere yıl sonuna kadar aşı olma mühleti verilmişti.
Bu karar, öğretmen sendikalarının ve birçok ebeveynin desteğini aldı. Ancak aşıların Kovid-19’un tehlikeli formlarına karşı etkinliğine dair bilimsel kanıtlara rağmen, aşıların uygulanabilirliğinden şüphe eden bir azınlık tarafından şiddetli muhalefetle karşılaştı. Maske takmak ve aşı yaptırmak, ABD’lilerin ikiye bölündüğü iki siyasi görüş haline geldi. Teksas ve Florida gibi bazı Cumhuriyetçi eyalet valileri, bireysel özgürlüklerin korunmasını savunarak kendi eyaletlerinde maske kullanımını zorunlu tutmadılar.
Gavin Newsom, "Aslında, hastalığın yayılmasını engellemek için katı, veriye dayalı bilimsel bir yaklaşım izlemeyen eyaletlerde okulların daha fazla kapandığı ortaya çıktı" dedi.
Pfizer & Biontech geçen hafta, 5 ila 11 yaş arası çocuklar için bir Kovid aşısının onayı için Gıda ve İlaç Ajansı'na veri göndermeye başladıklarını söyledi.
Delta varyantının gölgesinde kalan son dalgada birçok çocuğa virüs bulaştığı için gençlerin aşılanması, okulları açık tutmanın ve virüsle savaşmaya yardımcı olmanın anahtarı olarak görülüyor.
Pfizer & Biontech şu anda aşılarını iki yaşındaki çocuklar üzerinde test ediyor.



Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
TT

Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)

Bilim insanları gizemli bir enerji patlamasının, kırmızı cüce bir yıldızdan ve ölü bir yıldızın kalıntısından geliyor olabileceğini buldu.

Gökbilimciler radyo dalgası yayan bir patlama türünü uzun zamandır anlamaya çalışıyor. Normalde bir bölgeden gelen art arda patlamalar arasında birkaç saniye hatta daha kısa süre olur.

Ancak 2006'dan beri, patlamalar arasındaki sürenin birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebildiği olaylar saptanmaya başladı.

Uzun periyotlu radyo geçişi denen bu olaylar neredeyse 20 yıldır bilim insanlarının kafasını karıştırıyor ve bu aralıklı patlamalarda nasıl radyo dalgası üretildiğini anlamaya çalışıyorlar.

Bunlar genellikle galaksinin kalabalık bölgelerinde görüldüğü için hangi cisimden geldiklerini anlamak da zorlu bir iş.

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 26 Kasım'da yayımlanan yeni çalışmadaysa Samanyolu'nun daha az gökcismi içeren eteklerinden gelen bir uzun periyotlu radyo geçişi incelendi.

GLEAM-X J0704-37 adı verilen bu olayda her üç saatte bir 30 ila 60 saniye süren patlamalar gerçekleşiyor. Uzun periyotlu radyo geçişi olayları arasında, art arda patlamaları arasında en çok süre olan GLEAM-X J0704-37 bu anlamda rekoru elinde tutuyor.

Güney Afrika'daki MeerKAT ve Şili'deki Güney Astrofizik Araştırma teleskoplarını kullanan bilim insanları, GLEAM-X J0704-37'nin M-tipi yıldız diye de bilinen bir kırmızı cüceden geldiğini gözlemledi.

Curtin Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Natasha Hurley-Walker "M-tipi yıldızlar, Güneş'in kütlesinin ve parlaklığının çok azına sahip olan düşük kütleli yıldızlardır. Samanyolu'ndaki yıldızların yüzde 70'ini oluştursalar da hiçbiri çıplak gözle görülemez" diyerek ekliyor: 

M-tipi yıldız tek başına bizim gördüğümüz miktarda enerji üretemez.

Verileri tekrar inceleyen ekip kırmızı cücenin muhtemelen ikili bir sistem içinde yer aldığını buldu. Araştırmacılar diğer cismin, beyaz cüce yıldız olduğunu tahmin ediyor. 

Güneş gibi yıldızlar, süpernova patlaması geçirecek kütleye sahip olmadığı için yaşam döngülerinin sonuna geldiğinde dış katmanlarını atmaya başlıyor. Geriye kalan çekirdekse muazzam bir yoğunluğa sahip beyaz cüceye dönüşüyor. 

Bilim insanları sistemdeki güçlü manyetik alanların, hızla dönen nötron yıldızları (pulsar) gibi düzenli enerji patlamalarına yol açtığını öne sürüyor. 

Ekip halihazırda çalışmalarına devam ederek bu sistemi doğrulamaya ve radyo dalgalarını tam olarak nasıl ürettiğini anlamaya çalışıyor. 

Ayrıca teleskopların eski gözlemlerinde, GLEAM-X J0704-37'ye benzer patlamalar da bulmayı umuyorlar.

Independent Türkçe, Space.com, Science Daily, Astrophysical Journal Letters