Filistinliler, İsrail mahkemesinin Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ibadet etmelerine izin veren kararını kınadı

Filistinliler Cuma namazını Mescid-i Aksa’da kılıyor (DPA)
Filistinliler Cuma namazını Mescid-i Aksa’da kılıyor (DPA)
TT

Filistinliler, İsrail mahkemesinin Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ibadet etmelerine izin veren kararını kınadı

Filistinliler Cuma namazını Mescid-i Aksa’da kılıyor (DPA)
Filistinliler Cuma namazını Mescid-i Aksa’da kılıyor (DPA)

Filistin yönetimi ve Hamas hareketi, İsrail mahkemesinin Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ibadet etmelerine izin veren kararını kınadı.
Filistin Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı tarafından konuya ilişkin yapılan açıklamada, “Kudüs Sulh Mahkemesi’nin, Yahudilerin Mescid-i Aksa’da ‘sessizce’ ibadet etmelerine izin vermesine ilişkin eşi benzeri görülmemiş kararı camilere yönelik aleni bir saldırı teşkil ediyor” denildi.
Açıklamada ayrıca, “Karar, Filistin halkına, Arap ve İslam milletlerine karşı gerçek bir savaş ilanı, cami ve avlularının mekânsal bölünmesi yönünde gerçek bir başlangıç ve bölgede açık bir din savaşı çağrısıdır” ifadelerine yer verildi.
Bakanlık, Birleşmiş Milletler ve yetkili kuruluşları da dahil olmak üzere, söz konusu karara karşı her düzeyde siyasi ve diplomatik eylemin sürdürüleceğini de vurguladı.
Filistin yönetimine bağlı Kudüs Valisi Adnan Gays ise, İsrail’in 144 dönüm alana sahip Mescid-i Aksa’nın tarihi ve hukuki statüsüne saygı duyması gerektiğini söyleyerek, “Bu, yalnızca Müslümanlar için bir hak ve inançlarının bir parçasıdır ve bunu kimseyle paylaşmazlar” dedi.
Hamas Sözcüsü Hazım Kasım da, “İsrail’in kararı Mescid-i Aksa’ya yönelik aleni bir saldırı ve caminin zamansal ve mekânsal bölünmesine giden yolda bir adımdır. Bu, tüm yasalar ve insani normların açık bir ihlalidir” diye konuştu.
Söz konusu kararın, İsrail yargısının Filistin halkına yönelik saldırganlıkta suç ortaklığını ve gerçekleri tahrif etmeye katılımını bir kez daha teyit ettiğini vurgulayan Kasım, “Bu karar tarihin gerçeklerini değiştirmeyecek ve kutsal şehrin Filistinli Arap kimliğini ortadan kaldırmayı başaramayacak” diye ekledi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times