Uzmanlar ezeli tartışmayı değerlendirdi: Köpekler mi yoksa kediler mi daha zeki?

Kediler ve köpeklerin genellikle anlaşamadığı düşünülse de bazı evcil türler hızlıca kaynaşabiliyor (Unsplash)
Kediler ve köpeklerin genellikle anlaşamadığı düşünülse de bazı evcil türler hızlıca kaynaşabiliyor (Unsplash)
TT

Uzmanlar ezeli tartışmayı değerlendirdi: Köpekler mi yoksa kediler mi daha zeki?

Kediler ve köpeklerin genellikle anlaşamadığı düşünülse de bazı evcil türler hızlıca kaynaşabiliyor (Unsplash)
Kediler ve köpeklerin genellikle anlaşamadığı düşünülse de bazı evcil türler hızlıca kaynaşabiliyor (Unsplash)

Evcil hayvan sahipleri, köpeklerin mi yoksa kedilerin mi daha zeki olduğu üzerine her zaman tartışıyor. Peki bu asırlık tartışmanın nihayete erdirilmesi mümkün mü?
Hayvan zekası üzerine araştırmalarda bulunan uzmanlar, Livescience’a konuştu ve tartışmanın sonucuna dair ipuçları verdi.

"Hayvan sahiplerinin beklediği türden bir cevap yok"
New York'taki Barnard College'da görev alan ve köpek bilişinde uzmanlaşan araştırma görevlisi Alexandra Horowitz, bu soruya verilebilecek en makul yanıtın, tartışmanın taraflarını tatmin etmeyeceğini düşünüyor.
Inside of a Dog: What Dogs See, Smell, and Know (Bir Köpeğin İç Dünyası: Köpeklerin Gördükleri, Kokladıkları ve Bildikleri) kitabının yazarı Horowitz, "Köpek bilişini araştıranlar tek başına 'zekâ' üzerinde çalışmaz; bilişin farklı yönlerine bakıyoruz" diye konuştu.
İnsanların zekayı türler arasında kıyaslama isteğini sorgulayan Horowitz, "Türlerin göreli 'zekaları' hakkında konuşmanın mantıklı olduğunu hiç düşünmüyorum" dedi ve ekledi:
En basit haliyle kediler, kedilerin yapması gereken şeylerde ve köpekler köpeklerin yapması gereken şeylerde zeki davranır.
Duke Üniversitesi'nden evrimsel antropoloji profesörü Brian Hare de bu değerlendirmeye katılıyor.
Hare, "Köpeğin mi yoksa kedinin mi daha akıllı olduğunu sormak, tornavidanın mı yoksa çekicin mi daha iyi bir araç olduğunu sormak gibidir" ifadelerini kullandı:
"Zira bu araçların kullanışlılığı ne için tasarlandığına bağlıdır."

"Sosyal zekaları aynı seviyede"
Öte yandan bu durum, köpek ve kedilerin yaşamlarını sürdürmek için gerekenlerin ötesinde bilişsel yetenekleri olmadığı anlamına da gelmiyor.
ABD’nin Maine eyaletindeki Unity College'dan hayvan sağlığı ve davranışı uzmanı Kristyn Vitale, hayvan zekasının tipik olarak üç alana ayrıldığını söyledi: Problem çözme yeteneği, genel konsept / kavram oluşturma yeteneği ve sosyal zeka.
Araştırmalarında kedilerin sosyal zekasına odaklanan Vitale, insanlara genellikle mesafeli ve ilgisiz olarak görülen kedilerin, aslında yüksek sosyal zekaya sahip olduğunu söyledi:
"Genellikle köpeklerle aynı seviyede."
Kediler ve köpeklerin doğrudan karşılaştırıldığı bir araştırmada ise iki türün de insanların işaret ettiği ipuçlarını izleme ve örneğin gizlenmiş yiyecekleri bunlara dayanarak bulma yeteneğine sahip olduğu, bu açıdan aralarında fark olmadığı sonucuna varılmıştı.
Zeka söz konusu olduğunda işin içine bir de beyin büyüklüğü giriyor. Yaygın kanıya göre, beyin boyutu göreceli zekayı belirliyor. Ancak bu her zaman doğru olsaydı ezeli tartışmada köpekler galip gelirdi.
Vitale, bu tür bir zeka değerlendirmesi yaparken insanların, köpeklere ve kedilere farklı davranmak gerektiğini akılda tutmalarını tavsiye ediyor:
"Örneğin, köpekler genellikle iyi sosyalleşir, arabalara biner ve parka gider. Kedi sahipleri ise hayvanlarına bu tür sosyalleşme ve eğitim fırsatlarından daha azını veriyor."
Independent Türkçe, Livescience



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news