Gökten demir yağan gezegenin düşünüldüğünden de sıcak olduğu keşfedildi

Yüksek sıcaklıklar yüzünden demirin görselde resmedildiği üzere eriyerek yoğunlaştığı gezegen 2013'te keşfedilmişti (Avrupa Güney Gözlemevi)
Yüksek sıcaklıklar yüzünden demirin görselde resmedildiği üzere eriyerek yoğunlaştığı gezegen 2013'te keşfedilmişti (Avrupa Güney Gözlemevi)
TT

Gökten demir yağan gezegenin düşünüldüğünden de sıcak olduğu keşfedildi

Yüksek sıcaklıklar yüzünden demirin görselde resmedildiği üzere eriyerek yoğunlaştığı gezegen 2013'te keşfedilmişti (Avrupa Güney Gözlemevi)
Yüksek sıcaklıklar yüzünden demirin görselde resmedildiği üzere eriyerek yoğunlaştığı gezegen 2013'te keşfedilmişti (Avrupa Güney Gözlemevi)

Bilim insanları, erişimiş demirden yağmurların yağdığı son derece sıcak ötegezegenin, daha önce tahmin edildiğinden bile sıcak olduğunu tespit etti.
Dünya’dan 640 ışık yılı uzakta bulunan WASP-76b isimli bu gezegen, Jüpiter büyüklüğündeki ultra sıcak gezegenler sınıfında yer alıyor. Gezegen o kadar sıcak ki yüzeydeki metaller eriyor ve yağmura dönüşmek üzere gökyüzünde yoğunlaşıyor.
WASP-76b, yıldızına yakınlığı nedeniyle onun etrafındaki dönüşünü yaklaşık 2 Dünya gününde tamamlıyor ve Dünya'nın Güneş’ten aldığı radyasyonun binlerce katını emiyor.
New York’taki Cornell Üniversitesi’nden bilim insanlarının liderliğinde yapılan yeni bir araştırmada ise gezegenin atmosferinde sodyum ve iyonize kalsiyum sinyalleri tespit edildi.
Hawaii'deki İkizler Kuzey Teleskobu'ndan yapılan gözlemlere dayanan bu veriler, gezegenin düşünüldüğünden daha da sıcak olduğu anlamına geliyor
28 Eylül'de Astrophysical Journal Letters isimli hakemli bilimsel dergide yayımlanan araştırma, bu hafta Amerikan Astronomi Topluluğu Gezegen Bilimleri Bölümü'nün yıllık toplantısında sunuldu.
Araştırmanın ortak yazarı Ray Jayawardhana, "Günümüzün teleskopları ve araçlarıyla, yüzlerce ışık yılı uzaktaki yıldızların yörüngesinde dönen gezegenlerin atmosferlerine dair çok şey öğrenebiliyor olmamız dikkat çekici" diye konuştu:
"Demir yağmuru yağdıracak kadar sıcak olanlardan daha ılıman olanlara, Jüpiter'den daha ağır olanlardan Dünya'dan çok da büyük olmayan diğerlerine, yabancı gezegenlerin çeşitliliğine dair eksiksiz bir resim sunacağız."
Tıpkı Ay’ın tek bir yüzünün Dünya’ya bakması gibi bu gezegenin de hep aynı yüzü yıldıza bakıyor. Yeni bulgulara göre gezegenin bu yüzünde sıcaklıklar 2 bin 426 santigrat dereceyi aşıyor.
Araştırmayı yöneten gökbilimci Jake Turner, bulguların önemini şöyle açıklıyor:
"Bizim ve diğer araştırmacıların çalışmaları, Güneş Sistemi’nin ötesindeki karasal dünyaların atmosferlerini keşfetmenin yolunu açıyor."
Independent Türkçe, CNET, CNN International



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging