Filipinler'de çılgın yarış: Bir diktatörün oğlu, bir eski boksör ve bir erotik film oyuncusu devlet başkanı olma peşinde

Ülkedeki seçimlerde yalnızca tek tur oylama yapıldığı için ilk seferde en fazla oyu alan aday ülkenin devlet başkanı olarak seçilecek (Facebook)
Ülkedeki seçimlerde yalnızca tek tur oylama yapıldığı için ilk seferde en fazla oyu alan aday ülkenin devlet başkanı olarak seçilecek (Facebook)
TT

Filipinler'de çılgın yarış: Bir diktatörün oğlu, bir eski boksör ve bir erotik film oyuncusu devlet başkanı olma peşinde

Ülkedeki seçimlerde yalnızca tek tur oylama yapıldığı için ilk seferde en fazla oyu alan aday ülkenin devlet başkanı olarak seçilecek (Facebook)
Ülkedeki seçimlerde yalnızca tek tur oylama yapıldığı için ilk seferde en fazla oyu alan aday ülkenin devlet başkanı olarak seçilecek (Facebook)

Görev süresi dolan ve siyaseti bıraktığını açıklayan Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin yerine geçebilecek adaylar arasında bir diktatörün oğlu, şampiyon bir eski boksör ve bir erotik film oyuncusu öne çıkıyor.
Mayıs 2022'de düzenlenecek seçimler öncesi adaylar geçen hafta cuma günü resmi olarak belirlendi.
Ön plana çıkan adaylar arasında, diktatör Ferdinand Marcos'un oğlu Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr., senatör ve eski boks şampiyonu Manny Pacquiao, Filipinler Devlet Başkan Yardımcısı Leni Robredo ve Manilo Belediye Başkanı ve eski erotik film oyuncusu Isko Moreno yer alıyor.
Filipinler Politeknik Üniversitesi'nden tarih ve siyasi bilimler profesörü Richard Heyderian, yalnızca tek bir adayın favori olarak gösterilmediğini belirterek "Gerçekten çok çekişmeli bir seçim olacak" dedi.

Eski diktatörün oğlu
1965-1986 arasında kurduğu otoriter rejimdeki yolsuzluk ve baskı nedeniyle büyük tepki toplayan diktatör Ferdinand Marcos'un oğlu, salı günü Facebook hesabından yaptığı açıklamada halktan "en kutlu görev" için destek istemişti.
64 yaşındaki Marcos, adaylığını açıkladığı konuşmasında ülkeyi özellikle pandemiyle birlikte yaşanan ekonomik krizden kurtaracağını vaat etmişti.

Marcos'un adaylığını babasının sıkı yönetim ilan ettiği tarihin 49. yıldönümünde açıklaması da bazı kesimlerin tepkisini çekmişti (Reuters)
Bazı uzmanlar Marcos ailesinin dikta rejimi döneminde yaklaşık 10 milyar dolara yakın (yaklaşık 100 milyar TL) servet edindiğini belirtirken, oğul Marcos ise ailesine yönelik tüm yolsuzluk iddialarını yalanlamıştı.
Filipinler'deki insan hakları grupları, Marcos'un başa geçmesinin ülke için bir felaket olacağını savunuyor. İnsan hakları grubu Karapatan'dan Cristina Palabay, "Marcoslar hapis cezasından kurtuldu, ülkenin hazinesinden aldıkları parayı geri vermedi ve şimdi de ülkedeki en üst pozisyon için geri geliyorlar. Bu düpedüz yüzsüzlük" dedi.
Duterte de görevi sırasında Marcos ailesiyle yakın olduğunu belirtmiş, bu nedenle oğul Marcos'un Duterte yanlıları tarafından destek toplayabileceği belirtilmişti.

Dünyaca ünlü boksör 
10 dünya şampiyonluğu bulunan ve 26 yıl boyunca boksörlük yapan Pacquiao, 2016'dan beri Temsilciler Meclisi'nde senatör olarak görev yapıyor.
42 yaşındaki sporcu kürtaj, eşcinsel evlilik, LGBTQ hakları ve boşanmaya karşı duruşuyla biliniyor. Ayrıca koyu bir Hıristiyan olan Pacquiao, 2017'de Duterte'nin idam cezasını yeniden getirme tasarısına da destek olmuştu.

Pacquiao, 5 farklı ağırlık klasmanında şampiyonluk kazanan ilk boksör (Reuters)
Duterte kendisine 2022 seçimleri için destek vermesine rağmen Pacquiao, hükümetin Çin'e yönelik politikasını açıkça eleştirmesi ve yönetimin ihtiyacı olanlar için ayrılan 200 milyon dolarlık (yaklaşık 2 milyar TL) pandemi yardım fonundaki parayı başka harcamalar için kullandığını öne sürmesiyle ikili arasındaki ilişkiler bozulmuştu.
Siyaset bilimci Heyderian, Pacquiao'nun senatodaki tutumunun herkes tarafından olumlu karşılanmadığını belirterek, adayın önce devlet başkan yardımcılığı yapmadan doğrudan devlet başkanlığını hedeflemesinin bazı kesimlerde karşılık bulmayabileceğini söyledi.
Yoksul bir ailede büyüyen fakat şu anda multimilyoner olan boksör, özellikle ülkedeki düşük gelirli kesimden destek alabilir.

Erotik film oyuncusu
Gerçek adı Francisco Domagoso olan ve eğlence sektöründeki sahne adı Isko Moreno'yla da bilinen Manila Belediye Başkanı, adaylığını geçen hafta açıklamıştı.
Domagoso, kısa süre erotik filmlerde de oynadıktan sonra 1998'de Belediye Meclisi Üyesi olarak siyasete atılmıştı. 2007'de Belediye Başkan Yardımcısı, 2019'da da Belediye Başkanı seçilmişti.

Domagoso, "Isko Moreno" adını eğlence sektörüne girmesini sağlayan German Molino Moreno'ya saygı duruşu olarak seçmişti (Reuters)
Küçüklüğünde hurda ve çöp toplayarak hayatını kazanan 46 yaşındaki Domagoso, popülist bir siyaset izliyor.
Öte yandan, Duterte'nin aksine Domagoso'nun ülkenin farklı kesimlerini bir araya getirebilecek bir aday olduğu düşünülüyor.

Devlet Başkan Yardımcısı
Filipinler Devlet Başkan Yardımcısı Robredo, Duterte yönetimine karşı muhalif tavrıyla tanınıyor.
56 yaşındaki avukat ve insan hakları savunucusu, ülkesinde cinsiyet eşitliği ve kadın hakları konusundaki çalışmalarıyla ödüle de layık görülmüştü.

Robredo, Gloria Macapagal Arroyo'nun ardından Devlet Başkan Yardımcılığı yapan ikinci kadın (Reuters)
Filipinler'de Devlet Başkanı ve yardımcısı farklı oylamalarla seçildiği için göreve farklı partilerden isimler gelebiliyor. Duterte iktidardaki PDO-Laban partisi üyesiyken, Robredo ise Liberal Parti'den.
Robredo, geçen hafta perşembe günü iki kızını da yanına alarak yaptığı konuşmada "eşit fırsatların olduğu bir ülke kurmayı" vaat etmişti.
Siyasetçi, halka seslenişinde "Kendimizi mevcut durumdan kurtarmamız lazım. Mücadele edeceğim, mücadele edeceğiz" ifadelerini kullanmıştı.

Duterte'nin kızı da aday olabilir
Davao Belediye Başkanı Sara Duterte, resmi olarak devlet başkanlığı seçimlerine başvuru yapmamış, yalnızca yeniden belediye başkanlığı seçimleri için başvuruda bulunmuştu.

Sara Duterte, Davao bölgesinin ilk kadın belediye başkanı (Reuters)
Ancak 43 yaşındaki siyasetçi teknik olarak belediye başkanlığı seçimlerine başvuru yaptığından, bunu 15 Kasım'a kadar devlet başkanlığı seçimlerinde yedek adaylık başvurusuna çevirebilir.  
Hükümet karşıtları, Duterte'nin kızının seçilmesinin liderin görevden ayrıldıktan sonra bile ülke üzerindeki hakimiyetini sürdürmesi anlamına gelebileceğini belirtti.
Independent Türkçe, CNN, Washington Post



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.