Türkiye, Rusya ve ABD’nin alarma geçmesine rağmen SDG’ye karşı askeri yığınak yapmaya devam ediyor

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Suriyelilerin gönüllü geri dönüş planını Lübnan’daki hükümet krizi nedeniyle ertelemiştik” dedi.

Suriye’nin kuzeydoğusunda Irak sınırındaki bir bölgede görülen ABD ordusuna ait bir askeri araç (AFP)
Suriye’nin kuzeydoğusunda Irak sınırındaki bir bölgede görülen ABD ordusuna ait bir askeri araç (AFP)
TT

Türkiye, Rusya ve ABD’nin alarma geçmesine rağmen SDG’ye karşı askeri yığınak yapmaya devam ediyor

Suriye’nin kuzeydoğusunda Irak sınırındaki bir bölgede görülen ABD ordusuna ait bir askeri araç (AFP)
Suriye’nin kuzeydoğusunda Irak sınırındaki bir bölgede görülen ABD ordusuna ait bir askeri araç (AFP)

Türk güçleri Suriye’nin kuzeyindeki Fırat Nehri’nin doğusunda Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) ait noktaları bombalamaya devam ediyor. Ankara’daki yetkililerin SDG’ye karşı muhtemel bir operasyon düzenlemeyle ilgili açıklamalarında gözle görülür bir düşüşün olduğu bir ortamda Türkiye’nin Halep kırsalına yeni askeri takviyeler yapması üzerine ABD ve Rusya Ankara’yı bu operasyondan vazgeçirmek için alarma geçti.
Türkiye, Suriyelilerin gönüllü geri dönüş planını Lübnan’daki hükümet krizi nedeniyle ertelediğini açıklarken, sahada ise Türk obüsleri dün (cumartesi) sabahın erken saatlerinde Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke kentinin kuzeyinde yer alan Tel Tamir kırsalına bağlı Derdare ve Mucibra köylerini bombaladı. Bu sırada Türkiye’ye ait insansız hava araçları (İHA) bölgenin üzerinde yoğun uçuşlar gerçekleştirdi.
SDG’nin kontrolündeki bölgede bulunan birkaç ev Türk bombardımanından etkilendi. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, önceki günlerde yaptığı açıklamada, Suriye’nin kuzeyinde SDG’ye ait tüm noktaların artık Türk güçlerinin hedefi olduğunu ifade etti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Türk bombardımanın bölgede maddi zarara neden olduğunu aktardı. Türk güçleri önceki gün de aynı bölgeyi bombaladı. Bu bombardıman, ABD güçlerine ait 7 askeri aracın Tel Tamir beldesinde devriye faaliyeti yürüttüğü ve Rus helikopterlerinin Türk güçleri ve desteklediği Suriye Milli Ordusu’na (SMO) ait bölgeler ile SDG bölgelerini birbirinden ayıran temas hatları üzerinde uçuş gerçekleştirdiği sırada meydana geldi.
Türk ordusu Suriye’nin kuzeyine askeri takviye yapmaya devam ediyor. Türkiye’ye ait bir askeri konvoy Halep’in kuzeydoğu kırsalındaki Fırat Kalkanı Bölgesinde bulunan El Bab kentine giriş yaptı. Konvoyda tank, ağır top, paletli zırhlı personel taşıyıcı ve zırhlı askeri araçların bulunduğu belirtildi. Bu konvoyun bölgeye girişi, Türk güçleri ve desteklediği grupların Fırat’ın doğusunda Barış Pınarı bölgeleri ile Ayn el-Arab (Kobani) kenti karşısındaki Türkiye-Suriye sınırına askeri takviyeler yapmasıyla eşzamanlı gerçekleşti.
Halep’in kuzeybatısındaki Afrin kentinin batısında yer alan Enab köyü cephesinde cuma günü Türkiye destekli Suriyeli gruplar ile SDG arasında yaşanan çatışmaların ardından iki taraf arasındaki temas hatlarında son iki gündür göreli bir sükûnet hâkim.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriyeli mültecilerin ülkelerine gönüllü geri dönüşlerinin gerekliliği noktasında Türkiye’nin 3 komşu ülkeyle anlaştığını ancak Lübnan’daki hükümet krizi nedeniyle bu girişimi ertelediklerini söyledi. Çavuşoğlu, “Bu projeyi hayata geçireceğiz” ifadesini kullandı.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nun Cuma akşam saatlerinde düzenlediği toplantıda Dışişleri Bakanlığı bütçesini sunan Çavuşoğlu, “Her halükarda, Suriyelilerin gönüllü geri dönüşleri meselesini uluslararası kamuoyunun gündemine sokmayı başardık. En son, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi de bu amaçla ülkemize geldi” dedi. Çavuşoğlu Türkiye'nin, dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ülke olduğunu ancak bu konuda daha fazla sorumluluk üstlenemeyeceklerini vurguladı.
Sayıları 3.7 milyon olduğu tahmin edilen Türkiye’deki Suriyeli mülteciler son dönemde sınır dışı edilmelerini talep eden kampanyalarla karşı karşıya. Bu kampanyalar Türkiye’nin bazı şehirlerinde yaşanan birtakım olayların ardından başladı. Bu olayların başında ise 2 Suriyelinin bir Türk gencini öldürmesi ve bir genci de yaralamaları geliyor. Nitekim bu olay, öfkeli
Türklerin Suriyelilerin evlerini ve iş yerlerini ateşe verdiği şiddet olaylarının
fitilini ateşlemişti. Bunun yanı sıra Suriyeli mültecilere karşı öfkenin tırmandığını ve Türk toplumunun muhalif partilerin -bunların başında ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve milliyetçi eğilime sahip İyi Parti ile Zafer Partisi’nin- kampanyalarından ne derece etkilendiğini gösteren bazı başka olaylar da yaşandı. Bu çerçevede kriz yaratan son olay, bir sokak röportajı sırasında bir Türk kadını ve eşi ile bir grup Suriyeli grup arasında geçen ‘muz’ tartışması oldu. Türk kadını tartışma sırasında ülkedeki sert ekonomik krizin gölgesinde hayat koşullarının kötüleşmesi sebebiyle ekonomik güçlerinin muz satın almaya elvermediğini ve aynı sebepten ötürü eşinin kuaföre gidemediğini dile getirdi. Videonun yayılmasının ardından Suriyeliler büyük miktarlarda muz satın aldıkları ve kuaför salonlarına muz astıkları fotoğraf ve videoları sosyal medya hesaplarından paylaşmaya başladı. Bazı Suriyeliler muz yedikleri ve Türklere karşı alaycı ifadeler kullandıkları videolar paylaştı. Hatta bazıları bu durumu Türk bayrağındaki hilalin yerine muz koyma noktasına vardırdı. Bu son olay Türkiye İçişleri Bakanlığı’nı harekete geçmeye sevk etti. Bakanlık, 7 Suriyeliyi gözaltına aldı ve haklarında sınır dışı işlemlerini başlatmak üzere bu kişileri Gaziantep Geri Gönderme Merkezi'ne gönderdi.
Diğer yandan16 dernek ve sivil toplum kuruluşu Genel Göç Başkanlığı’nın muz yeme videolarına katılan mültecilerin sınır dışı edilmesiyle ilgili açıklamasını reddeden ortak bildiri yayınladı. Bildiride mülteci sorunun, mültecilerin Türkiye’de yıllardır kötüye giden ekonomik kriz sebeplerinin parçası olmalarından kaynaklanmadığını aksine bu sorunun siyasilerin ve basın yayın organlarının mültecileri hedef alan söylemlerinin giderek artmasıyla bağlantılı olduğu ifade edildi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.