Dolar, euro, won, rupi, leva... Türk Lirası hangi para birimi karşısında ne kadar kaybetti?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Dolar, euro, won, rupi, leva... Türk Lirası hangi para birimi karşısında ne kadar kaybetti?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

25 Kasım'da OSTİM'de sanayicilerle bir araya gelen Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, yaklaşık 45 dakika süren konuşmasında şöyle bir cümle de kullandı:
"Türk Lirası, adını bilmediğimiz bir sürü paraya karşı değer kaybetti. Problem bizde, dışarıda değil. Dışarıda da var ama ağırı bizde."
2020'nin nasıl geçtiğini anlamadan 2021'in sonuna geldik ve pandemi, gerçekten de ardında ağır faturalar bırakarak yoluna devam ediyor. 
Bunlardan biri, tüm dünyada hemen her ürünün fiyatının yükselmesi. Fiyatların yükselmesinin en önemli nedeni ise tüketimi, üretimi ve taşımacılığı durduran pandeminin zayıflamasıyla talebin bir anda patlaması. 
İnsanlar, emlaktan hammaddeye kadar her şeyi talep ettikçe, üreticiler bu talebe yetişemez duruma geldi. 
Dünya Gıda Örgütü'nün verilerine göre sadece küresel gıda fiyatları bile son 10 yılın en yüksek seviyesinde. 
Haliyle bu durumdan Türkiye de etkileniyor. Ancak Türkiye'nin enflasyonunun yüzde 20'ye dayanması yalnızca dışsal faktörlerle bağlantılı değil. 
Her şeyden önce Türkiye'nin ithalatının yüzde 85'ini ara mal ve hammaddeler oluşturuyor. Döviz krizi büyüdükçe ithalata giden para da aynı şiddette büyüyor. 
Bunun yanı sıra yüzde 6,2 ile enflasyonun son 31 yılın en yüksek seviyesine çıktığı ABD bile faiz artırımına hazırlanıyor.
Güney Afrika, Kolombiya, Brezilya, Güney Kore gibi Türkiye ile "benzer sınıftan" sayılan ülkeler de son bir ayda faiz artıran ülkeler arasında. 
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın eylülden bu yana gerçekleşen üç toplantıda 300 baz puan faiz indirmesiyle Dolar/TL de son üç ayda 8 lira 76 kuruştan 12 lira seviyelerine çıktı. 
Türk Lirası'nın değer kaybı, dolar, euro ya da sterlinle sınırlı kalmadı. Hem OECD ülkelerinin hem komşu ülkelerin hem de diğer tüm gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında gücü zayıfladı. 

Bulgar levası 4 lira seviyesinde 6 liraya çıktı 
Dövizdeki yükselişin ardından Bulgaristan ve Yunanistan'dan Edirne'ye giriş yapanların sayısı da arttı. 
Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Recep Zıpkınkurt, geçen hafta yaptığı açıklamada döviz kuru farkı nedeniyle hafta sonu Edirne'ye alışveriş için 12 bin civarında turist geldiğini söyledi.

Üstelik gelenlerin tek alışverişi gıda ve kıyafet de değil. Zıpkınkurt'un açıklamasına göre inşaat malzemesi dahil Edirne'den alıyorlar. 
Gelen turistlerin, "2000 leva bozdurdum, hepsini Türkiye'de harcayacağım", "Türkiye'den alıp Bulgaristan'da satıyorum", "Vaktim olsa her hafta geleceğim alışveriş yapmaya" şeklindeki açıklamaları Türkiye medyasında da hafta boyunca yer etti. 
Yukarıda komşu ülkelerin para birimlerinin yer aldığı tabloda Türk Lirası'nın yalnızca Suriye lirası karşısında değer kazandığı görülüyor. 

Gelişmekte olan ülke para birimlerinin tamamı karşısında değer kaybetti
Gelişmişlik kriterlerine uyma süreci devam eden ülkelerin hisse senedi piyasasını takip eden MSCI Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi, 27 ülkeyi kapsıyor. 
Dünya piyasalarının yüzde 10'unu temsil eden bu endeksin "gelişmekte olan" kabul ettiği ülkeler arasında Türkiye, Brezilya, Rusya, Güney Kora, Hindistan da bulunuyor. 
Türk Lirası'nın bu ülkelerin para birimleri karşısındaki performanslarına bakmak istersek: 



OECD ülkelerinin para birimleri arasında en çok Kanada Doları'na karşı kaybedildi
Türkiye'nin kurucu üyeleri arasında olduğu Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), 1962'de 20 ülke ile başladığı yola, bugün 38 ülke ile devam ediyor. 
Küresel gayrisafi hasılanın yüzde 60'ından fazlasını oluşturan bu ülkelerin oluşturduğu bu örgütün birinci amacı ise "Ekonomik büyüme, mali istikrar, ticaret ve yatırım, teknoloji, yenilik, girişimcilik ve kalkınma alanlarında işbirliği yoluyla refahın sağlanması ve yoksullukla mücadele konularında hükümetlere yardımcı olmak". 
Euro Bölgesine ait ülkelerin de ağırlıkta olduğu OECD ülkeleri para birimleri ve Türk Lirası ilişkisi ise şöyle: 



Independent Türkçe



Sürekli kruvaziyerde yaşamanın maliyeti nedir?

Konut kruvaziyer Villa Vie Odyssey, lüks bir kardeş gemiye kavuşmaya hazırlanıyor (Villa Vie Residences)
Konut kruvaziyer Villa Vie Odyssey, lüks bir kardeş gemiye kavuşmaya hazırlanıyor (Villa Vie Residences)
TT

Sürekli kruvaziyerde yaşamanın maliyeti nedir?

Konut kruvaziyer Villa Vie Odyssey, lüks bir kardeş gemiye kavuşmaya hazırlanıyor (Villa Vie Residences)
Konut kruvaziyer Villa Vie Odyssey, lüks bir kardeş gemiye kavuşmaya hazırlanıyor (Villa Vie Residences)

Yolcuların gemide sürekli yaşamasına izin verecek yeni bir lüks gemi bu hafta duyuruldu.

İkamet imkanı tanıyan kruvaziyer şirketi Villa Vie Residences tarafından Project Lumina adıyla hizmete sunulan gemide fiyatlar, okyanus manzaralı bir kabin için 539 bin 999 dolardan başlıyor.

Villa Vie Residences, 75 ila 79 yaşlarındaki yolculara Odyssey kruvaziyerinde bir kabini ömür boyu sahiplenme, kiralama veya leasing yoluyla kiralama olanağı sunuyor. Yaş ilerledikçe fiyatlar düşüyor.

Odyssey'e benzer şekilde, yeni kardeş gemi de tamamen özel konutlar ve üst düzey olanaklar sunacak.

Villa Vie Residences'ın Facebook'ta paylaştığı bir gönderiye göre, balkonlu süitler için fiyatlar 899 bin 999 dolara yükselecek.

Yeni geminin adı, tasarım özellikleri ve ilk seferi de dahil detaylar daha sonra paylaşılacak.

Villa Vie Residences yaptığı açıklamada, "Lumina'nın tanıtımıyla birlikte, gelecekteki sakinler, Villa Vie Odyssey'deki ulaşılabilir dünya seyahati evlerinden, yakında çıkacak olan Lumina amiral gemisindeki ultra lüks villa deneyimlerine kadar geniş bir yelpazede sahiplik seçeneklerinin keyfini çıkaracak" dedi.

Yeni markanın liderliğini, daha önce 6 yıldızlı konut gemisi Crescent Seas'in kabin satışlarına yardımcı olan başkan Chris Cox üstlenecek.

Cox, proje için lüks bir gemi satın alma, tasarlama ve denize indirme görevini üstlendi.

Villa Vie Odyssey, her üç buçuk yılda bir 425'ten fazla limanı (ve 140 ülkeyi) ziyaret eden "aralıksız dünya turunda".

970 yolcu kapasiteli gemi, son dakika onarımları nedeniyle Ekim 2024'te 4 ay gecikmeli olarak sefere başlamıştı.

Gemi halihazırda Güney Pasifik'te Fiji'ye doğru seyrediyor.

The Independent, yakın zamanda Villa Vie Odyssey yolcusu Sharon Lane'le bir kruvaziyerde kalıcı olarak yaşamanın nasıl bir şey olduğunu konuştu.

Independent Türkçe


Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
TT

Suudi ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 4,8 büyüdü... Petrol dışı faaliyetler büyümenin yüzde 50'sini oluşturuyor

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)
Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’ın genel görünümü (SPA)

Suudi Arabistan ekonomisi, 2025’in üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 4,8’lik reel büyüme kaydetti. Bu büyüme, ülkenin olumlu ekonomik performansının devam ettiğini gösterirken, petrol dışı faaliyetlerin ana itici güç olduğu gözlendi. Mevsimsel olarak düzeltilmiş reel gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 arttı.

Suudi Arabistan Genel İstatistik Kurumu’nun (GASTAT) nihai verilerine göre, yıllık büyüme oranı, ekim ayında açıklanan ön tahminlerdeki yüzde 5’lik seviyenin biraz altında kaldı. Buna rağmen 2025’in en hızlı büyümesi olarak kayda geçti.

Yıllık toplam büyümeye en büyük katkıyı, 2,4 puan ile petrol dışı faaliyetler sağladı; bu oran, toplam yüzde 4,8’lik büyümenin yüzde 50’sini oluşturuyor. Petrol faaliyetlerinin katkısı ise 2 puan oldu. GASTAT, petrol dışı faaliyetler için büyüme tahminini yüzde 4,5’ten yüzde 4,3’e düşürürken, petrol faaliyetleri büyüme tahminini ise yüzde 8,2’den yüzde 8,3’e yükseltti.

Büyümede, ağustos sonunda OPEC+ ittifakının gönüllü üretim kesintilerinin sona ermesinin ardından petrol üretimindeki kademeli artışın etkisi oldu. Suudi Arabistan, eylül ayından itibaren günlük 547 bin varil artışla üretimini yükseltti ve kasım ayında buna ek olarak günlük 137 bin varil artış gerçekleştirdi.

Bunun yanı sıra, kamu faaliyetleri ve ürünler üzerinden alınan net vergiler de büyümeye her biri 0,2 puanlık sınırlı katkı sağladı.

Mevsimsel düzeltmelerle (çeyreklik bazda) bakıldığında, petrol ve petrol dışı faaliyetler sırasıyla büyümeye 0,8 ve 0,3 puanlık katkı sağladı.

Faaliyet türlerine göre performansa bakıldığında, tüm ekonomik faaliyetler yıllık bazda pozitif büyüme kaydetti. Üçüncü çeyrekte en hızlı büyüyen sektör, yıllık yüzde 11,9 ve çeyreklik yüzde 3,9 artışla petrol rafinajı oldu. Bunu, ham petrol ve doğalgaz faaliyetleri izledi; bu sektörler yıllık yüzde 7,3, çeyreklik yüzde 3,2 büyüme gösterdi. Elektrik, gaz ve su faaliyetleri ise yıllık yüzde 6,4, çeyreklik yüzde 1 oranında büyüme kaydetti.

Harcamaların bileşenlerine gelince, yıllık ve çeyreklik karşılaştırmalarda farklılıklar gözlendi. Özel nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 2,6 artarken, çeyreklik bazda yüzde 0,6 geriledi. Buna karşın, devletin nihai tüketim harcamaları yıllık yüzde 3,1 düşerken, çeyreklik bazda yüzde 1,4 arttı.

Toplam sabit sermaye oluşumu yıllık bazda yüzde 0,7 azaldı; ancak çeyreklik bazda güçlü bir artışla yüzde 6,2 yükseldi. Bu durum, üçüncü çeyrekte yatırım harcamalarının bir önceki çeyreğe kıyasla arttığını gösteriyor.

Dış ticarette ise performans, ihracattaki güçlü artışla desteklendi. İhracat yıllık yüzde 18,4, çeyreklik yüzde 7,5 yükseldi ve Suudi ürünlerine yönelik dış talebin güçlü olduğunu ortaya koydu. İthalat ise yıllık yüzde 4,3 artarken, çeyreklik bazda yüzde 1,2 azaldı.


ABD'deki Cumhuriyetçiler hayat pahalılığından endişeli

Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
TT

ABD'deki Cumhuriyetçiler hayat pahalılığından endişeli

Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)
Halk enflasyondan ve maaşların artmamasından şikayetçi (Reuters)

Gazze savaşında ateşkesin sağlanmasında kilit rol oynayan Donald Trump yönetimi, Ukrayna için de büyük çaba gösterirken ABD'deki Cumhuriyetçiler iç siyasetten endişe duyuyor.

Cumhuriyetçilerin önemli bir kısmı, hayat pahalılığı konusunun yeterince ele alınmadığını ve bunun gelecek yıl yapılacak ara seçimlerin sonuçlarına olumsuz yansıyacağını düşünüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), Trump'ın danışmanlarının seçmenlerin ekonomik kaygılarının giderilmesini haftalardır önerdiğini, ekonominin güçlü olduğunu savunan ABD Başkanı'nınsa Demokratların bu konuyu gündemleştirme çabalarını göz ardı etmekten yana olduğunu bildiriyor.

WSJ'nin Beyaz Saray'daki kaynakları, buna rağmen Trump'ın danışmanlarının ABD Başkanı'nın 2026 başında yapacağı konuşmaların metinlerine ekonomi vurgusunu eklemeyi planladığını aktarıyor. 

Amerikan gazetesi, istihdamda ve işsizlik oranlarında istenen iyileşmenin henüz sağlanamadığını da öne sürüyor. 

Trump ve ona yakın isimlerse Demokrat Parti döneminden kalma sorunları, muhaliflerin kendilerini hedef almak için kullandığını iddia ediyor. 

Washington Post'un (WP) konuştuğu seçim stratejistleri, Joe Biden'ın kaybetmesine neden olan ekonomik problemlerin Donald Trump önderliğindeki Cumhuriyetçi Parti'nin adaylarını da vurabileceğini vurguladı. 

Trump'ın market fiyatlarını düşürmek için Brezilya kahvesi, meyve ve kırmızı et gibi bazı gıdalara yönelik gümrük vergilerini azalttığı, ilaç şirketleriyle indirime gitmeleri için müzakere yürüttüğü ve otomobil fiyatlarının düşmesi için adımlar attığı WP'nin haberinde hatırlatıldı.

Kısa süre önce yapılan Washington Post-ABC News-Ipsos anketi, Amerikalıların yüzde 62'sinin Trump'a ekonomide düşük not verdiğini ortaya koymuştu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Washington Post