Fransa, Cezayir Bağımsızlık Savaşı'na ilişkin adli soruşturma arşivlerini açtı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Fransa, Cezayir Bağımsızlık Savaşı'na ilişkin adli soruşturma arşivlerini açtı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Fransa, Cezayir Bağımsızlık Savaşı'na ilişkin 1954-1966 dönemindeki adli ve polis soruşturma arşivlerini açtı.
Fransız resmi gazetesinde yayımlanan Kültür Bakanlığı kararnamesiyle, 1 Kasım 1954-31 Aralık 1966 döneminde Cezayir Savaşı bağlamında Fransız sömürge yönetimine yönelik işlenen tüm eylemlere dair davaların arşivlerinin kamuoyuna açıldığı belirtildi.
Bu belgelerin, adli ve polis soruşturmalarını içerdiği ifade edilen kararnamede, bunların ulusal arşivler, denizaşırı ulusal arşivler, vilayet ve polis arşivleri, Savunma Bakanlığı ile Avrupa ve Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde tutulan belgeleri kapsadığı kaydedildi.
Söz konusu arşivler, 75 yıl daha kamuoyuna açılmayacaktı ancak Fransa Kültür Bakanı Roselyne Bachelot, 10 Aralık'ta Cezayir’de 1954-1962'deki savaşta polis ve jandarmanın adli soruşturmalarıyla ilgili arşivleri belirtilen tarihten 15 yıl önce açacaklarını açıklamıştı.

Kararda Cezayir etkisi
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da martta yaptığı açıklamada, Cezayir Bağımsızlık Savaşı'yla ilgili 50 yıldan eski gizli arşivlere ulaşılmasının önünü açma sözü vermişti.
Cezayir ile Fransa arasındaki ilişkiler, Macron'un Cezayir tarihinin gerçeklere dayalı olmadığını, Fransa'ya düşmanlık üzerine inşa edildiğini öne sürmesinin ve Osmanlının ülkedeki hakimiyetini "sömürgecilik" olarak tanımlamasının ardından gerilmişti.
Macron'un açıklamaları, Cezayir'de hem resmi hem sivil kanattan yoğun tepkiyle karşılanmıştı.
Fransız yönetiminin arşivlerin açılma kararını erkene alma adımını, Cezayir'le ilişkilerde yükselen tansiyonu düşürmek için attığı belirtiliyor.



Panama Kanalı'na göz diken Trump'a yanıt: "Yankees go home!"

Panama halkı, Trump'ın tehditlerine tepkisini gösterdi (Reuters)
Panama halkı, Trump'ın tehditlerine tepkisini gösterdi (Reuters)
TT

Panama Kanalı'na göz diken Trump'a yanıt: "Yankees go home!"

Panama halkı, Trump'ın tehditlerine tepkisini gösterdi (Reuters)
Panama halkı, Trump'ın tehditlerine tepkisini gösterdi (Reuters)

Donald Trump daha göreve gelmeden yaptığı açıklamalarla gündemden düşmüyor. Cumhuriyetçi liderin, Panama Kanalı'nın kontrolünü istemesinin yankıları da sürüyor. 

Ülkeyle aynı adı taşıyan başkentte salı günü düzenlenen yürüyüşte, Trump'ın tehditlerine boyun eğmeyen Panamalılar "Yankees go home!" sloganları attı. 

Protestocular, yerde sürükledikleri Trump maketini ateşe vererek Cumhuriyetçi lidere karşı öfkelerini de gösterdi. 

Yürüyüş, Panama'da her yıl 9 Ocak'ta düzenlenen "Şehitler Günü" anmasının bir parçasıydı. 

Panama, ABD'nin desteğiyle Kolombiya'dan 1903'te bağımsızlığını kazanmıştı. Washington, 1904-1914'te Panama Kanalı'nı inşa etmişti. Ancak kanalın kontrolünün Washington'da olması, özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra Panama ve ABD arasında gerginlik yaratmıştı.

Kanalın yer aldığı bölgede 9 Ocak 1964'te ABD karşıtı birçok ayaklanma patlak vermiş, olaylarda 28 kişi öldürülmüştü. Hayatını kaybedenlerin çoğu Panamalı öğrencilerden oluşuyordu. Üç ABD askeri de protestolar sırasında öldürülmüştü. 

Panama tarihindeki bu trajik gün anısına düzenlenen törenlerde, ülkedeki tüm bayraklar yarıya indiriliyor. 

Ayaklanma sırasında öğrenci olan 84 yaşındaki emekli sendikacı Sebastian Quiroz, şunları söylüyor: 

Bugün şehitlerimizin fedakarlıklarını anma günüdür ama aynı zamanda dünyaya Panama'nın egemenliğini gösterme ve bu kanalın bizim olduğunu söyleme günüdür.

Eylemciler, yürüyüşte "Dökülen kan asla unutulmayacak" ve "Panama'dan elini çek" sloganları atarak, 20 Ocak'ta göreve gelecek Trump'ın tehditlerine tepkilerini gösterdi.
 

Görsel kaldırıldı.Protestocular, ABD bayrağına sarılı Trump maketini ateşe verdi (AP)


İki hafta önce ölen eski ABD Başkanı Jimmy Carter tarafından 1977'de imzalanan anlaşmalar sonucunda kanalın kontrolü kademeli olarak Panama'ya geri verilmişti. 

Diğer yandan Trump, 22 Aralık'ta yaptığı açıklamada Panama'yı, kanalın kullanımı için aşırı yüksek ücret istemekle eleştirmişti. Düzgün şekilde yönetilmemesi durumunda kanalın yetkisini geri alacağını, bunun için gerekirse orduyu devreye sokacağını söylemişti.

Panama Dışişleri Bakanı Javier Martinez-Acha, salı günkü açıklamasında "Kanalımızın egemenliği müzakere edilemez" demişti. 

Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino da Trump'a tepki göstererek "Panama Kanalı ve ona bağlı tüm alanlar, her metrekaresiyle Panama'ya aittir" ifadelerini kullanmıştı.


Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters