Filistin Yönetimi İstihbarat Başkanı’nın Lapid ile görüşmesi tepkiye neden oldu

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid. (Reuters)
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid. (Reuters)
TT

Filistin Yönetimi İstihbarat Başkanı’nın Lapid ile görüşmesi tepkiye neden oldu

İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid. (Reuters)
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid. (Reuters)

Filistin hükümetine bağlı Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı, İsrail Başbakanı Naftali Bennett’ın ardından başbakanlık koltuğuna oturacak olan Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in Filistin İstihbarat Başkanı Macid Ferec ile görüştüğünün ortaya çıkmasından birkaç saat sonra Ramallah’ta bir açıklama yaptı. İsrail politikasını sert bir şekilde eleştirerek bunu sabotaj ve barış ufkunun kapatılması olarak nitelendirilen açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“İsrail’de iktidardaki koalisyonun önde gelenleri, İsrail hükümetinin yapısının zayıf, koalisyonun kırılgan ve Filistin tarafıyla barışı göğüsleyecek kuvveti olmadığı bahanesiyle barış sürecine yönelik yıkıcı tutumlarını temize çıkarıyorlar. Ancak bir taraftan Doğu Kudüs de dahil olmak üzere işgal altındaki Filistin topraklarının gerçekliğinde köklü değişiklikler yapmak ve İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarındaki sömürgeci çıkarlarının haritasını uygulayıp yayılmacı yerleşimci çıkarları ile uyumlu yeni bir gerçeklik yaratmayı hedefliyorlar. Bunun için Filistin topraklarındaki eylemlerine devam ediyorlar. Bu, gelecekte herhangi bir siyasi müzakere süreci olması halinde sonuçları belirleyici bir şekilde etkileyecektir.”
İsrail'in Kanal 13 televizyonu muhabirlerinden Hezi Simantov’a konuşan siyasi kaynaklar, Bakan Yair Lapid’in yakın zamanda İsrail’de, Filistin İstihbarat Başkanı Macid Ferec ile birkaç defa görüştüğünü aktardılar. Simantov söz konusu görüşmede siyasi konulara değinilmeden sadece güvenlik ve ekonomi ile ilgili başlıkların konuşulduğunu belirtti. “Bu toplantı, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (Ebu Mazen) ve İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz tarafından başlatılan İsrail ile Filistin Yönetimi arasındaki ilişkilerin bir başka göstergesi” ifadelerini kullandı.
Abbas ve Gantz, Naftali Bennett hükümetinin kurulmasından bu yana iki kez bir araya geldiler ve birbirlerini evlerinde ağırlamaya özen gösterdiler. Önce Abbas Gantz’ı Ramallah’taki evine davet etmişti. Ardından da Gantz, Rosh Haayin kentindeki evinde Abbas’ı ağırlamıştı.
Bennett ve Lapid, hükümet yapısının çatışmayı çözüme kavuşturmak için siyasi girişimlerde bulunmaya müsaade etmemesinden dolayı şu anda kadar Abbas ile görüşmeyi kabul etmediler. Gantz ve diğer İsrailli bakanların ve yetkililerin Filistinlilerle yaptıkları görüşmelerden haberdarlardı. Bu yüzden Tel Aviv ve Ramallah'taki siyaset arenaları Lapid'in Ferec ile görüşmesi şaşırdı. İsrail muhalefeti bu görüşmeyi sert bir şekilde eleştirdi. Muhalefet kanadının lideri Binyamin Netanyahu da sert tepki gösterenler arasındaydı:
“Bu, arkasında Filistin devletinin kurulmasına zemin hazırlayacak siyasi bir atılıma hazırlanan sol bir hükümete sahip olduğumuz gerçeğinin saklı olduğu bir dalkavukluk ve ikiyüzlülüktür.”
Ramallah’ta ise eleştiriler doğrudan gelmese de Filistin Yönetimi içerisinden İsrail hedef alındı. Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada genel olarak işgal devleti ve kurumlarının genel olarak uluslararası arenada, özel olarak da ABD yönetimiyle yürüttüğü uluslararası toplumu yanıltmaya yönelik en geniş çaplı ve çirkin kampanyası dahilinde İsrail’in, çatışmayı çözmek için siyasi bir ufkun olmadığını iddia ettiğini bildirdi.
Bakanlık İsrail’de iktidardaki koalisyonun Filistin davası için siyasi çözüm ufkunun kapalı olduğu ve barış sürecinin durduğuna yönelik iddiaların kasıtlı olarak müzakerelerden kaçınma yöntemi olduğunu vurguladı. Bakanlığın açıklamasına göre İsrail yönetimi yeni sömürge gerçekliklerini sahada empoze etmeye devam etmek için zamanı kullanıyor. Böylece bu, müzakerelerin başlaması durumunda şartlarını ve pazarlık pozisyonunu güçlendirmesi için İsrail’e güçlü bir dayanak sağlamış olacak. İsrail, barış ufkunun tıkalı olması halinde Filistin davasını ortadan kaldırmak için sahada uyguladığı çirkin siyasi sürecin bir parçası olarak başkenti Doğu Kudüs -şu an işgal altında- olan bir Filistin devleti kurmaya yönelik her türlü fırsatın kapısını kapatmaya devam edecek.



Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
TT

Şam'da Şera ile SDG lideri Abdi arasında Barrack'ın da katıldığı bir toplantı gerçekleşiyor

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi başkanlığındaki Kürt heyeti arasında, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın da katıldığı görüşme Şam'da başladı.

Görüşme, eş-Şera ve Abdi'nin 10 Mart'ta ABD himayesinde imzaladıkları ve ‘sınır kapıları, havaalanı, petrol ve doğalgaz sahaları dahil olmak üzere Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların Suriye devletinin idaresine dahil edilmesini’ öngören bir dizi maddeden oluşan anlaşmadan dört ay sonra gerçekleşti.

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi daha sonra anayasal deklarasyon ve çeşitliliği yansıtmadığını söylediği bir hükümetin kurulması nedeniyle Suriye yönetimini eleştirdi. Geçtiğimiz ay Kürt güçleri ‘demokratik ve adem-i merkeziyetçi’ bir devlet talep etmiş, Şam da buna yanıt olarak ülkede ‘bölücü bir gerçeklik dayatma girişimlerini’ reddettiğini açıklamıştı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre  adının açıklanmasını istemeyen bir Kürt kaynak, “SDG liderinin başkanlığındaki bir Kürt heyeti bugün DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu (DMUK) temsilcilerinin eşliğinde Şam'a gitti ve şu anda Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşüyor. Görüşmede ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack da yer alıyor” ifadelerini kullandı.

Toplantının gündemi hakkında bilgi sahibi olan kaynak, ‘görüşmelerde dört ana dosyanın ele alındığını, bunların Suriye devletinin yapısı, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile Şam hükümeti arasındaki ilişki, ekonomi ve askeri güç olduğunu’ söyledi.

Çatışmaların patlak vermesinden önce onlarca yıl ötekileştirme ve dışlanmaya maruz kalan Kürtler, yeni yönetimin karar alma mekanizmasını merkezileştirme ve kilit unsurları geçiş sürecinin yönetiminden dışlama girişimini eleştiriyor.

Abdi, mayıs sonunda bir televizyon kanalına verdiği röportajda, “Şam ile vardığımız mutabakata bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmek için çalışıyoruz” dedi. Abdi ayrıca, tüm bileşenlerin tam haklarla yaşadığı ve hiç kimsenin dışlanmadığı adem-i merkeziyetçi bir Suriye’ye olan bağlılığını vurguladı.

Eş-Şera'nın Şam'a gelişinden kısa bir süre sonra tüm silahlı askeri grupları dağıtacağını açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, 2019'da son kalesinden çıkarılana kadar DEAŞ'la mücadelede etkili olduğunu kanıtlayan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyor.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi, Şam'ın ihtiyaç duyduğu büyük petrol ve doğalgaz sahaları da dahil olmak üzere kuzey ve doğu Suriye'nin büyük bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani daha önce Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile imzalanan anlaşmanın şartlarının uygulanmasının ‘ertelenmesinin’ ülkedeki ‘kaosu uzatacağı’ uyarısında bulunmuştu.