Sudan Egemenlik Konseyi yabancı diplomatik misyonların faaliyetlerinden endişeli

Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
TT

Sudan Egemenlik Konseyi yabancı diplomatik misyonların faaliyetlerinden endişeli

Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı
Sudan Egemenlik Konseyi toplantısı

Sudan’da ordu tarafından yönetilen Egemenlik Konseyi, ülkedeki bazı diplomatik misyonların faaliyetlerinin, diplomatik teamüllere aykırı olduğunu ve ülkenin egemenliğini ihlal ettiğini ileri sürdü.
Dışişleri Bakanlığı’nı vekaleten yürüten Ali es-Sadık, Hartum’daki bazı diplomatik misyonların diplomatik normları ve ülkenin egemenliğini ihlal eden faaliyetleri hakkında konseye brifing verdi.
Egemenlik Konseyi Sözcüsü Selma Abdulcabbar, Konsey Başkanı Abdulfettah el-Burhan başkanlığındaki toplantının ardından yaptığı yazılı açıklamada, başkent Hartum’da ikamet eden bazı diplomatik misyonların faaliyetlerinin diplomatik teamüllere aykırı olduğunu ve Sudan’ın egemenliğinin ihlali anlamına geldiğini ifade etti.
Abdulcabbar, ihlalde bulunan diplomatik misyonlar hakkında bilgi vermedi.

Hartum’daki gösteriler
Sudan’da dış müdahaleyi reddeden yüzlerce kişi, önceki gün başkent Hartum’da, İngiltere ve Norveç büyükelçilikleri ile Birleşmiş Milletler Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) merkezi önünde gösteri düzenlemişti.
Protestocular ‘Egemenliğe saygı, iç işlerimize müdahaleyi reddediyoruz’ yazılı pankartlar taşımış, UNITAMS Başkanı ve Birleşmiş Milletler (BM) Temsilcisi Volker Peretz’i kastederek, “Seni istemiyoruz, işimize karışma Volker” şeklinde slogan atmıştı.
BM Sudan Temsilcisi Peretz, 8 Ocak’ta krizi çözmek için Sudanlı taraflar arasında kapsamlı siyasi süreç için ön istişarelerin başlatıldığını duyurmuş ve ilk olarak sivil toplum örgütleriyle görüşmüştü.

Özel komiteler yemin etti
Ülkenin doğusundaki anlaşmazlığı çözmek amacıyla kurulan komiteler, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) huzurunda yemin etti.
Daklu, doğudaki tüm taraf ve kuruluşlara karşı tarafsız kalacağına söz vererek, bölgede anlaşmazlıkları kışkırtmaya çalışan kişileri uyardı.
Egemenlik Konseyi tarafından oluşturulan üç komite, bölgede yaşayan bir dizi kabile ve diğer toplumları içeren Sivil Yönetimler Yüksek Kurulu temsilcilerinin yanı sıra destekçileri bölgeyi iki aydan fazla kapatan Hadandawa kabilesinin başkanı Muhammed el-Amin Turk liderliğindeki Bağımsız Kabile Reisleri ve Beja Yüksek Konseyi’nden oluşuyor.
Ülkenin doğusunda yaşanan kriz, istifa eden Başbakan Abdullah Hamduk hükümeti üzerinde büyük baskı yarattı.
Muhammed Hamdan Daklu, doğu sorununun diyalog yoluyla çözülebileceğini vurgulayarak, tarafları bölge halkının genel çıkarlarına öncelik vermeye, uyum ve hoşgörü değerlerine sahip çıkmaya çağırdı.
Doğudaki kriz, bölgedeki bir dizi kabileyi bir araya getiren yerel bir liderin, doğudaki yönetim ve zenginlik konularının ele alınmasını da içeren Cuba Barış Anlaşması’na itiraz etmesiyle patlak verdi.
17 Eylül’de, Bağımsız Kabile Reisleri ve Beja Yüksek Konseyi lideri Muhammed el-Emin Turk ülkenin ana limanlarını, yakıt boru hatları ve bölgeyi başkent Hartum’a bağlayan ulusal karayolunu kapattığında kriz daha da tırmandı ve ülkede felce yol açtı.
Doğuda gerilimin artması, bölgedeki toplumsal bileşenler arasında bir iç bölünmeye neden oldu. Bu nedenle sivil idareler ve toplumsal güçlerin bazı liderleri anlaşmanın iptaline yönelik herhangi bir adıma itiraz etti.



Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.