Etik uzmanları Elon Musk'ın beyin çiplerinin kendilerini niye endişelendirdiğini açıkladı

Beynine iki adet çip takılan 9 yaşındaki Pager adlı maymunun video oyunu oynadığı görüntüler büyük yankı uyandırmıştı (Neuralink)
Beynine iki adet çip takılan 9 yaşındaki Pager adlı maymunun video oyunu oynadığı görüntüler büyük yankı uyandırmıştı (Neuralink)
TT

Etik uzmanları Elon Musk'ın beyin çiplerinin kendilerini niye endişelendirdiğini açıkladı

Beynine iki adet çip takılan 9 yaşındaki Pager adlı maymunun video oyunu oynadığı görüntüler büyük yankı uyandırmıştı (Neuralink)
Beynine iki adet çip takılan 9 yaşındaki Pager adlı maymunun video oyunu oynadığı görüntüler büyük yankı uyandırmıştı (Neuralink)

Elon Musk'ın implante edilebilir beyin-makine arayüzleri geliştirmek için 8 nörologla birlikte kurduğu Neuralink insanlı denemelere hazırlanırken, uzmanlar da firmanın çalışmalarına dair endişelerini dile getiriyor.
2016'da ABD'nin San Francisco kentinde kurulan nöroteknoloji firması, beyin aktivitelerini uyarmak için insanların beyinlerine yerleştirilecek bir çip geliştiriyor.
Daha önce domuzların ve bir maymunun beynine çip yerleştiren firma, temelde beyninde hasar olan insanlara yardım edecek teknolojiler geliştirmeyi amaçlıyor.
Öte yandan bazı uzmanlar gelecekte bu teknolojinin kötü amaçlar doğrultusunda kullanılacağından endişe duyuyor.
Wisconsin Üniversitesi'nde görev alan tıp tarihçisi ve biyoetikçi Dr. Karola Kreitmair, "Kamuoyunun bu tür bir teknolojinin kullanılabilir hale gelmesinin büyük resimdeki etkilerine dair yeteri kadar bilgilendirildiğini düşünmüyorum" dedi.
Daily Beast'e konuşan Kretmair, kâr amaçlı bir şirketin böylesi bir hamle yapmasının sıkıntı doğurabileceğini ekledi.
Futurism'e göre pek çok kişi, bu ürünlerin nihayetinde kâr amacıyla nasıl kullanılacağını sorguluyor. 
SUNY Upstate Tıp Üniversitesi'nde görevli biyoetikçi Syd Johnson, "Nihai hedef, elde edilen beyin verilerini diğer cihazlar için kullanmak veya bu cihazları başka şeyler için kullanmaksa, örneğin araç kullanmak veya bir Tesla sürmekse, o zaman çok daha büyük bir pazar olabilir" ifadelerini kullandı:
"Ama bu durumda gerçek ihtiyaçları olan insanlar, başka birinin ticari kazancı için riskli araştırmalarda sömürülmüş ve kullanılmış olur."
Kreitmair buna katıldığını belirtti. Teknolojinin örneğin felçli insanların "hayatı değiştirebileceğine" inanan biyoetikçi, tüketici kullanımı söz konusu olduğunda "çok sayıda etik kaygı uyandırdığını" söyledi.
Öte yandan, uzmanların kaygılarında teknoloji milyarderi Musk'ın çizdiği imaj da etkili oldu. Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nde nöroetik araştırmacısı Dr. Laura Cabrera, "Bu şirketler ve şirket sahipleri bir nevi şovmen gibiler" diye konuştu.
"Abartılı iddialarda bulunacaklar ve bence bu tehlikeli çünkü insanların bazen buna körü körüne inandığını düşünüyorum" diyen Cabrera, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Elon Musk'ın söyledikleri konusunda her zaman temkinliyim."
Independent Türkçe, Futurism, Daily Beast



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv