Havayolu şirketleri Ukrayna uçuşlarını askıya alıyor

SkyUp Havayolları’nın ardından KLM Havayolları ve Air France da Kiev uçuşlarını durdurdu

SkyUp Havayolları şirketinin bir uçağı (Reuters)
SkyUp Havayolları şirketinin bir uçağı (Reuters)
TT

Havayolu şirketleri Ukrayna uçuşlarını askıya alıyor

SkyUp Havayolları şirketinin bir uçağı (Reuters)
SkyUp Havayolları şirketinin bir uçağı (Reuters)

Ukrayna havayolu şirketi SkyUp, Portekiz’de bulunan Madeira Adası’ndan havalanan ve Kiev’e iniş yapması planlanan bir uçağın Kiev’e iniş yapması için yönetim tarafından izin alamadığını ve uçağın Moldova’nın başkenti Kişinev’e iniş yaptığını açıkladı. Uçağın, Ukrayna hava sahasına girmesi şirket yönetimi tarafından engellendi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre SkyUp şirketinin internet sitesinde yer alan açıklamaya göre söz konusu uçağın İrlanda’daki sahibi, 12 Şubat tarihinde UR-SQO kodlu uçağın Ukrayna hava sahasına giriş yapmasını iptal etti.
Yapılan açıklamada SkyUp şirketinin ve Ukraynalı yetkililerin uçağın sahibi olan şirket ile konu hakkında görüşmek istediği ancak tarafların bir anlaşmaya varamadığı belirtildi.
Hollanda merkezli KLM Havayolları da Ukrayna hava sahasına yapılacak tüm uçuşları bir sonraki açıklamaya kadar durdurdu. Karar dahilinde geçtiğimiz cumartesi günü bir KLM uçağının Ukrayna’ya iniş yapması iptal edildi. Şirket, Rusya ve Batılı ülkeler arasında yaşanan gerginlik nedeniyle uçak mürettebatının Kiev’e iniş yaptıktan sonra geceyi bölgede geçirmesine karşı olduklarını belirtti.
Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra, “Bölgedeki güvenlik durumu endişe verici. Durum gittikçe kötüleşiyor” dedi.
KLM, 2014 yılında Rusya yanlısı ayrılıkçıların Malezya Hava Yolları’na ait MH17 uçağının düşmesine neden olmasının ardından Ukrayna’nın doğusuna sefer yapmama kararı almıştı. Yapılan açıklamalarda KLM’in Kiev’e tekrar ne zaman uçuş düzenleyeceği hakkında bir tarih verilmedi.
Malezya Hava Yolları’na ait Boeing 777, Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçılar ve Ukrayna arasında yaşanan bir çatışmada BUK füzesi ile vurulmuştu. Yaşanan felakette 298 kişi hayatını kaybetti.
Rusya yönetimi uçağın düşmesine neden olmadıklarını açıklamıştı.
KLM şirketine bağlı Air France şirketi de Ukrayna uçuşlarını durdurdu.
Washington, Rusya’nın Ukrayna’yı her an işgal edebileceğini belirterek ABD vatandaşlarının Ukrayna’dan ayrılması gerektiği konusunda çağrıda bulunmuştu.
Almanya, Estonya ve Litvanya dahil olmak üzere bazı Avrupa Birliği ülkeleri, vatandaşlarının Ukrayna’yı terk etmesine ilişkin açıklamalarda bulunmuştu.



“Yükselen Aslan” operasyonu sadece taktiksel bir İsrail eyleminden daha fazlası

“Yükselen Aslan” operasyonu sadece taktiksel bir İsrail eyleminden daha fazlası
TT

“Yükselen Aslan” operasyonu sadece taktiksel bir İsrail eyleminden daha fazlası

“Yükselen Aslan” operasyonu sadece taktiksel bir İsrail eyleminden daha fazlası

Ahmet Mahir

İsrail, İran nükleer tesislerini, balistik füze bataryalarını ve önde gelen askeri komutanlarını hedef alan yoğun hava saldırıları düzenledi. Bu, iki ülke arasında geçen yıl tanık olunan doğrudan askeri çatışmaların ötesinde önemli bir tansiyon yükseltmeyi temsil ediyor.

Geçtiğimiz yılki karşılıklı saldırılar, vekiller veya yüksek nitelikli istihbarat operasyonları aracılığıyla yapılan saldırılardan doğrudan saldırılara doğru belirgin bir geçişi işaret ederken, her iki taraf da daha önce çatışmanın kapsamını sınırlı tutmaya dikkat etti. Bu yeni büyük ölçekli İsrail saldırıları dalgasının önemli bir stratejik boyutu var. İsrail'in tansiyonu kasıtlı olarak yükselttiğini ve İran askeri sistemine yıkıcı bir darbe indirmekte kararlı olduğunu yansıtıyor.

İsraillilere göre birkaç gün sürebilecek bu saldırılar, sadece taktiksel veya misilleme operasyonları değil, İran'a yüksek stratejik bir maliyet ödetmeyi ve askeri kapasitesini test etmeyi amaçlayan önleyici bir saldırı.

İsrail basınına göre, İsraillilerin “Yükselen Aslan” adını verdiği operasyonda vurulan İran hedefleri arasında İran Ordusu ve Devrim Muhafızları Ordusu komuta kademesi ile Kudüs Gücü Komutanı da yer alıyor.

İran medyası, altı İsrail hava saldırısından birinde İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı ve İran'ın en önde gelen askeri yetkililerinden biri olan Hüseyin Selami'nin öldürüldüğünü daha önce bildirmişti.

İsrail-İran basınının birbiri ile uyumlu haberleri, saldırıların ayrıca İran'ın nükleer programının başındaki yetkililer ile İran Dini Lideri Ali Hamaney'in Ulusal Güvenlik Danışmanı Ali Şemhani'yi de hedef aldığından bahsetti.

Geçtiğimiz yılki karşılıklı saldırılar, vekiller veya yüksek nitelikli istihbarat operasyonları aracılığıyla yapılan saldırılardan doğrudan saldırılara doğru belirgin bir geçişi işaret ederken, her iki taraf da daha önce çatışmanın kapsamını sınırlı tutmaya dikkat etti. Bu yeni büyük ölçekli İsrail saldırıları dalgasının önemli bir stratejik boyutu var

İsrail medyasına göre, Kudüs Gücü Komutanı General İsmail Kaani'nin özel olarak hedef alınması, İran'ın yurt dışında ve bölgede nüfuzunu güçlendirmede, Hamas'ın Ekim 2023'teki saldırılarından bu yana ciddi ABD-İsrail askeri saldırılarına maruz kalan vekil ağını yönetmede kilit rol oynayan İran askeri birliğini zayıflatmayı amaçlayan bir adım.

Bu son askeri operasyon, İsrail'in İran'ın operasyonel etkinliğini zayıflatma ve koordineli askeri yanıtlar verme kabiliyetini sınırlama yaklaşımını yansıtıyor.

Binyamin Netanyahu liderliğindeki mevcut sağcı İsrail hükümetinin, Trump yönetimi ile İran arasında İran’ın nükleer programı konusunda olası bir anlaşmayla ilgili dolaylı görüşmelere rağmen bu adımı atmaya karar verdiği artık açık ve net.  Dahası Wall Street Journal da dahil olmak üzere Amerikan basınında Başkan Donald Trump'ın İsrail operasyonundan birkaç gün önce Netanyahu'yu şahsen arayıp, İran'a saldırmamasını istediği yönündeki haberlere rağmen bu operasyonu gerçekleştirdi.

İsrail, İran nükleer programı yetkililerini doğrudan hedef alarak ve bu son operasyonu düzenleyerek, Hamas saldırılarından sonra bölgedeki stratejik askeri misyonunu, Lübnan'daki İran'ın en büyük askeri vekili Hizbullah'ı önemli ölçüde zayıflattığı geleneksel savaşın ötesinde yeni bir seviyeye yükseltmeye çalışıyor gibi görünüyor.

İsrail bu sefer, İran askeri komutasının kafasını karıştırmaya ve Tahran'ın karar alma sürecinin merkezindeki nükleer faaliyetleri aksatmaya kararlı görünüyor. Amacı, sivil ihtiyaçların ötesine geçen uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin hızlanmasını önlemek. Zira İran'ın nükleer silah kullanımını yasaklayan dini fetvasına ve nükleer programının yalnızca sivil amaçlarla sınırlı olduğuna dair tekrarlanan güvencelerine rağmen, İsrail ve Batı'da programın askeri boyutlara ulaşabileceği yönündeki korkular büyüyor.

Bugün, İran'ın bölgedeki müttefik vekil ağının gerilemesiyle birlikte, temel çatışmanın doğrudan İsrail ve İran arasında yoğunlaşması muhtemel. Şarku’l Avsat’ın al Majalla’dan aktardığı analize göre bu, vekalet savaşının geleneksel dinamiklerini değiştirir ve daha geniş bölgesel gerilimi artırma riskini azaltır, ancak tamamen ortadan kaldırmaz.

Bu, İran-İsrail çatışmasında kritik bir aşama, çünkü her iki tarafın eylemleri yanlış değerlendirmeler ve stratejik yanlış hesaplar riski taşıyor ve bu da çatışmayı açıklanan sınırlarının ötesine taşıyabilir.

Kesin olan husus, bugün yaşanan çatışmanın son aylarda her iki tarafın da topyekûn bir savaşın yüksek maliyetinden kaçınmak ister gibi, orada burada paylaşılan kahramanlık anlatıları yoluyla yürütülen medya savaşı ve karşılıklı propaganda taktiklerinin ötesine geçmiş olduğudur.

Ancak, İsrail'in İran gibi bir devletin egemenliğine yönelik son askeri eylemleri şüphesiz salt politik ve medya söyleminin ötesine geçen tehlikeli bir gerilimi temsil ederken, İran'ın beklenen misilleme saldırısı ciddi bölgesel sonuçlara yol açabilir.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.