عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Svalbard Küresel Tohum Deposu’na yeni tohumlar gönderildi

Kuzey Kutbu’ndaki Svaldbard Küresel Tohum Deposu. (Reuters)
Kuzey Kutbu’ndaki Svaldbard Küresel Tohum Deposu. (Reuters)
TT
TT

Svalbard Küresel Tohum Deposu’na yeni tohumlar gönderildi

Kuzey Kutbu’ndaki Svaldbard Küresel Tohum Deposu. (Reuters)
Kuzey Kutbu’ndaki Svaldbard Küresel Tohum Deposu. (Reuters)

Hastalıklara ve her türden felakete karşı Kuzey Kutbu’ndaki dağlık bir bölgeye inşa edilen Svalbard Küresel Tohum Deposu’na yeni tohumlar gönderildi.
Svalbard Tohum Deposu, Norveç ve Kuzey Kutbu’nun ortasında, Spitsbergen Adası’nda yer alıyor. Depo, tohum stoklarının zarar görmemesi için yılda yalnızca birkaç kere açılıyor.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Sudan, Uganda, Yeni Zelanda, Almanya ve Lübnan’ndan gelen sorgum, kavuzlu buğday ve darı tohumları depoya eklenecek.
Suriye’deki iç savaş nedeniyle 2021 yılında Halep şehrinden Lübnan’ın başkenti Beyrut’a taşınan Uluslararası Kurak Alanlarda Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA) yaklaşık 8 bin numune yollayacak.
ICARDA 2015 ,yılında savaştan zarar gören tohumları yenilemek için Svalbard’ daha önceden göndermiş olduğu tohumların bir kısmını geri istemişti. Merkez, Lübnan ve Fas’ta muhafaza ettiği koleksiyon için 2017 ve 2019 yılında olmak üzere iki kere daha depoya gönderdiği tohumlarını geri istemişti.
Norveç Yardım ve Geliştirme Bakanı Anne Beathe Tvinnereim konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Suriye’deki iç savaş nedeniyle zarar gören tohumların toplanması, deponun hem mevcuttaki ve hem de gelecekteki gıda kaynaklarını koruma görevini üstlendiğini gösteriyor.”
Svalbard dünya çapında 89 tohum bankasındaki yaklaşık 6 bin bitki türünden 1,1 milyon tohum örneği barındırıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
TT
TT

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)

Mars'ta bir zamanlar yağmur ve kar yağdığına dair bulgular ortaya çıktı. 

Bilim insanları Mars'ta bir zamanlar büyük miktarda su bulunduğunu ve çarpıcı yüzey şekillerinin bu şekilde oluştuğunu gösteren kanıtlar keşfediyor. 

Özellikle 4,1 milyar ila 3,7 milyar yıl önce Kızıl Gezegen'de su olduğu üzerinde büyük ölçüde fikir birliği sağlanmış durumda.

Ancak bu suyun nereden geldiği ayrı bir tartışma konusu. Bazı bilim insanları gezegenin her zaman soğuk ve kuru olduğunu, suyu da buz tabakalarının sağladığını savunuyor.

Öte yandan diğer uzmanlar, gezegenin yağışları mümkün kılacak kadar ılıman bir iklime sahip olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Bilim insanları bu soruya cevap vermek adına gezegenin bugünkü jeolojik yapısının nasıl meydana geldiğini anlamalarını sağlayacak bir bilgisayar modeli kullandı. 

Dünya'da yağışla şekillendiği bilinen bölgelerin Mars'ın bazı kısımlarına benzerliğinden yola çıkan ekip, yerbilimleri için geliştirilmiş bir modelden yararlandı.

Araştırmacılar yağışa dair en güçlü kanıtların bulunduğu ekvator bölgesine odaklanarak Mars arazisinin bir simülasyonunu oluşturdu. Ardından suyun birinde yağış, diğerinde buz tabaklarından geldiği iki ayrı senaryoyu yüzbinlerce yıl boyunca simüle ettiler.

Bulguları hakemli dergi Journal of Geophysical Research: Planets'ta 21 Nisan Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre iki senaryoda ortaya çok farklı iki gezegen çıktı.

Suyun buzullardan geldiği simülasyonda vadilerin en üst kısımları, buz tabakalarının yakınında, çok yüksek rakımlarda oluştu. Yağış senaryosundaysa su kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldı. 

Colorado Boulder Üniversitesi'ne doktorasını tamamlayan Amanda Steckel, liderliğini üstlendiği çalışmayı "Buz tabakalarından gelen su, yalnızca dar bir yükseklik şeridinde vadi oluşumunu başlatıyor" diye açıklıyor: 

Oysa yağışlar geniş bir alana dağılmışsa, her yerde vadi başları oluşabiliyor.

Bilim insanları daha sonra NASA'nın Mars Global Surveyor ve Mars Odyssey araçlarının verilerini, elde ettikleri bulgularla karşılaştırdı. Buz tabakası senaryosu, bugünkü Mars'tan çok farklı bir manzara ortaya çıkarırken, yağış modeli çok daha yakın bir sonuç verdi.

Ekip bu nedenle Kızıl Gezegen'de bir zamanlar kar ve yağmur yağdığından şüpheleniyor. Steckel, "Kesin bir sonuca varmak çok zor" diyerek ekliyor: 

Ancak bu vadilerin çok farklı yüksekliklerde başladığını görüyoruz. Bunu sadece buzla açıklamak zor.

Ancak araştırmacılar, gezegende bu yüzey şekillerini oluşturacak yağışın nasıl gerçekleştiğini henüz bilmiyor.

Bulgular Mars'ın geçmişteki iklimine dair tartışmaya son noktayı koymuyor. Ancak ekip, yeni çalışmanın Dünya'nın geçmişi hakkında da fikir verebileceğini söylüyor.

Makalenin bir diğer yazarı Brian Hynek "Akan suyun yol açtığı erozyon durduğunda Mars adeta zamanda dondu ve muhtemelen 3,5 milyar yıl önceki Dünya'ya çok benziyor" diyor.

Independent Türkçe, Debrief, Phys.org, Journal of Geophysical Research: Planets