Washington, Pyongyang'ın yeni bir nükleer deneme hazırlığında olduğunu duyurdu

ABD ve Japonya, fırlatılan füzenin ardından Kuzey Kore'ye yaptırım uyguladı.

Dün Seul'deki ABD Büyükelçiliği önünde bu ay yapılması planlanan ABD-Güney Kore askeri tatbikatına karşı protesto gösterisi düzenlendi. (EPA)
Dün Seul'deki ABD Büyükelçiliği önünde bu ay yapılması planlanan ABD-Güney Kore askeri tatbikatına karşı protesto gösterisi düzenlendi. (EPA)
TT

Washington, Pyongyang'ın yeni bir nükleer deneme hazırlığında olduğunu duyurdu

Dün Seul'deki ABD Büyükelçiliği önünde bu ay yapılması planlanan ABD-Güney Kore askeri tatbikatına karşı protesto gösterisi düzenlendi. (EPA)
Dün Seul'deki ABD Büyükelçiliği önünde bu ay yapılması planlanan ABD-Güney Kore askeri tatbikatına karşı protesto gösterisi düzenlendi. (EPA)

Kuzey Kore'nin cephaneliğini geliştirmek ve siyasi baskıyı artırmak amacıyla 2017'den bu yana ilk kez, yakın bir zamanda  nükleer silah denemesi gerçekleştirebileceğine dair artan işaretler bulunduğu bildirildi. Açıklama ABD ve Güney Kore'den yetkililer ve analistler tarafından yapıldı. Washington ve Tokyo da Kuzey Kore kuruluşlarına yeni yaptırımlar uyguladı.
İki ABD'li yetkili Reuters'e yaptıkları açıklamada, Punggye-ri nükleer test sahasının yakınındaki faaliyetler de dahil olmak üzere, Pyongyang'ın belirli bir zaman çizelgesi olmamasına rağmen bir tür denemeler için hazırlanıyor olabileceğine dair işaretler olduğunu aktardı.
Güney Koreli bir yetkili, Kuzey Kore'nin nükleer testler için kullanılan tünellerden birini yeniden hayata geçirmeye yönelik faaliyetler yürüttüğünü doğruladı.
Pentagon Sözcüsü John Kirby ise konuya ilişkin yorum yapmayı reddetti. Ancak Washington'ın yeni testler olasılığından endişe duyduğunu çünkü bunun Kuzey Kore'nin cephaneliğini güçlendirmesi için bir fırsat olacağını söyledi.
Kriby geçtiğimiz Salı günü yaptığı basın açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Her denemede, daha fazlasını öğrenirsiniz. Bunun geliştirmek istedikleri bir program olduğunun farkındayız. Elbette bunu gerçekleştirmek için devam eden çabalardan endişe duyuyoruz.”
Analistler, daha fazla deneme yapmanın, Kuzey Kore'nin daha küçük nükleer savaş başlıkları geliştirme hedeflerine ulaşmasına yardımcı olabileceği görüşünde. Ayrıca nükleer denemelerin yeniden başlamasının bölgede siyasi şoklara yol açabileceğini savunuyorlar.
Kuzey Kore ordusu geçtiğimiz mart ayının sonlarında, ABD'ye ulaşabilecek yeni, daha güçlü bir nükleer kapasiteli kıtalararası balistik füzenin başarılı bir şekilde test edildiğini duyurmuştu. Ancak Güney Kore Savunma Bakanlığı, toplanan kanıtların füzenin aslında daha çok eski model bir kıtalararası balistik füzeye benzediğini gösterdiğini belirtti.
Kıtalararası balistik füzelerin menzili 5 bin 500 kilometreden fazla olarak biliniyor.
Çin ve Rusya, geçmiş denemeler konusunda Pyongyang'a yaptırım uygulanması hususunda ABD ve diğer Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerine katıldı.
Ancak Kuzey Kore geçen hafta bir kıtalararası balistik füze fırlattıktan sonra hem Pekin hem de Moskova yeni önlemleri protesto etti. Her iki ülke de yaptırımların hafifletilmesi gerektiğini bildirdi.
Washington dün Pyongyang'ı kıtalararası balistik füzelerin gelişimiyle ‘doğrudan bağlantılı’ olmakla suçlayarak beş Kuzey Kore kuruluşuna yeni mali yaptırımlar uyguladı. Böylece Pyongyang'a karşı yaptırımları artırdı.
ABD Hazine Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, yaptırımların Kuzey Kore füzelerinin geliştirilmesinden sorumlu bakanlığı ve dört yan kuruluşunu hedef aldığı bildirildi.
Bölünmüş Güvenlik Konseyi'nde ABD, füze denemesinin ardından Pyongyang'ı ‘giderek daha tehlikeli provokasyonlar’ yapmakla suçlayarak, Kuzey Kore'ye karşı daha sert uluslararası yaptırımlar çağrısında bulundu. Ancak Washington'un çağrısına kulak verilmedi.
Japon hükümeti de dün, son füze denemesi nedeniyle Kuzey Kore'ye yeni yaptırımlar uygulamayı kabul etti.
Japonya, Pyongyang'a yönelik tek taraflı yaptırımlar kapsamında ticareti ve gemilerin karasularına girişini yasaklamıştı. Ancak dün yapılan açıklamada, nükleer ve füze silahlarının geliştirilmesinde yer alan dört grup ve dokuz kişinin yaptırımlarla hedef alınacağı ifade edildi.
AFP’nin haberine göre Japon Hükümet Sözcüsü Hirokazu Matsuno, gazetecilere verdiği demeçte, söz konusu kuruluşların ve bireylerin ‘varlıklarının dondurulacağını’ söyledi.
1970'lerde ve 1980'lerde Japon vatandaşlarının Kuzey Kore ajanları tarafından kaçırılması, iki Doğu Asya ülkesi arasındaki ilişkilerin normalleşmesine engel teşkil ediyor.
Kuzey Kore yıllardır bu Japon vatandaşlarının ortadan kaybolmasıyla herhangi bir bağlantısı olmadığını iddia ediyor.
İlk kez dönemin Kuzey Kore lideri Kim Jong Il, 2002 yılının Eylül ayında adam kaçırma olaylarını kabul etmişti.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.