Filistin Otoritesi, İsrail’in uygulamalarını ‘devlet terörü’ olarak niteledi

Toprak Günü’ndeki protestolara yapılan müdahalelerde bir Filistinli öldürülürken onlarcası da yaralandı.

İsrail askerleri Ramallah’ta protestolara plastik mermiyle müdahale etti. (Reuters)
İsrail askerleri Ramallah’ta protestolara plastik mermiyle müdahale etti. (Reuters)
TT

Filistin Otoritesi, İsrail’in uygulamalarını ‘devlet terörü’ olarak niteledi

İsrail askerleri Ramallah’ta protestolara plastik mermiyle müdahale etti. (Reuters)
İsrail askerleri Ramallah’ta protestolara plastik mermiyle müdahale etti. (Reuters)

Filistin Yönetimi, barışçıl protestolarda bir Filistinlinin öldürülmesi ve onlarca sivilin yaralanmasına yol açan ‘devlet terörünü’ kınadı. Filistinliler, İsrail ihlallerini ve Yahudi yerleşimlerini protesto etmek için Batı Şeria'nın birçok kentinde gösteri düzenledi. İsrail askerleri, göstericilere ateş açarak ve göz yaşartıcı gaz atarak müdahale etti. 
Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye yaşananlara ilişkin yaptığı açıklamada “Çılgın saldırılar ve cinayetler, halkımıza yönelik organize bir devlet terörüdür. Bu terör işgal askerleri ve yerleşimciler ile birlikte gerçekleştiriliyor. Bu eylemlerin sonuçları konusunda uyarıyoruz” dedi.  
İsrail güvenlik güçlerinin son saldırıları Filistin genelinde protestolara neden oldu. El-Halil Devlet Hastanesi kaynakları, el-Halil kentinin Şüheda Caddesi bölgesinde Filistinli gençlerle güvenlik güçleri arasında arbede yaşandığını, Ahmed Yunus el-Atraş adlı 29 yaşındaki bir gencin başından vurulması sonucunda yaşamını yitirdiğini aktardılar. Daha önce tutuklanan ve bir süre sonra serbst bırakılan Atraş’ın keskin nişancı ateşi ile öldürüldüğü tahmin ediliyor.
İsrail güvenlik güçleri cuma sabahı El-Halil kentinin batı ve güney girişlerini beton bariyerlerle kapadı. Yahudi yerleşimcilerin geçişine izin verilirken Filistinlilerin köylerine ve kasabalarına geçişleri engellendi. Şehirdeki birçok eve baskın düzenlendi ve sivillerin eşyaları tahrip edildi. Münzir el-Cabe ve Mutasım el-Bedevi adlarında iki genç gözaltına alındı. Mustafa el-Kerki isimli bir vatandaşa ait olan dikimevine kapısı kırılarak baskın yapıldı. İsrail güvenlik güçleri, Filistin Toprak Günü'nün 46’ıncı yılı dolayısıyla Ramallah’ta düzenlenen eylemlere ateş açarak ve göz yaşartıcı bomba atarak müdahale etti. Belin köyündeki eylemlerde bir gösterici, açılan ateş sonucu kolundan ve ayağından yaralandı. Kızıl Hilal Derneği, Nablus’taki protestolara yapılan müdahalede 100’ün üzerinde göstericinin gazdan etkilendiği, 11 kişinin de plastik mermi ile yaralandığını aktardı.  
Kefer Kadum bölgesinde İsrail’in şiddet uygulamalarını protesto eden eylemcilere göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle müdahale edildi. Bölgedeki bir aktivist, aralarında Fetih Hareketi Başkan Yardımcısı Mahmud el-Alul ve Kalkile Belediye Başkanı Rafi Revacibe’nin de bulunduğu onlarca kişinin göz yaşartıcı gazdan etkilendiğini, plastik mermi isabet eden on kişinin yaralandığını, 13 yaşındaki Riyad Şeteviye isimli çocuğun tedavi edilmek üzere hastaneye kaldırıldığını bildirdi. Filistinli gençlerin güvenlik güçlerinin bölgeye girmesini engellediği ve ekipmanlarını tahrip ettiği öğrenildi. Nablus’un güneyindeki Karyut köyündeki protesto gösterilerine de sert müdahalede bulunuldu. Karyut Muhtarı Nidal el-Bedevi, Yahudi yerleşimcilerin askerlerin koruması altında köye girmek istediklerini, buna izin vermemeleri üzerine kendilerine göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle müdahale edildiğini aktardı. İsrail askerlerinin attığı ses bombasının bir parçasının gözüne gelmesi üzerine bir genç yaralandı. Ramallah’ın kuzeydoğusundaki Deyr Gasane köyündeki eyleme ateş açılarak müdahale edildi. İki Filistinli gencin açılan ateş sonucu yaralandığı öğrenildi. İsrail polisi dün sabah Batı Şeria bölgelerinde 13 Filistinliyi gözaltına aldı.  
Filistin’de 30 Mart,1976'dan bu yana Toprak Günü olarak anılıyor. İsrail söz konusu tarihte Filistinlilere ait binlerce dönüm araziye el koymuş, Filistinliler de genel greve gitmişti. Toprak Günü, Filistinlilerin topraklarıyla ilgili direnişinin simgesi olarak görülüyor. 



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.